'Exploitatie cultuurcomplex werd eerder veel te positief ingeschat'

Het nieuwe cultuurcomplex in Den Haag gezien vanaf het Spuiplein. | Afbeelding: gemeente Den Haag
Het nieuwe cultuurcomplex in Den Haag gezien vanaf het Spuiplein. | Afbeelding: gemeente Den Haag
DEN HAAG - De oorspronkelijke ramingen voor de exploitatie van het nieuwe cultuurcomplex in het centrum van Den Haag waren veel te optimistisch. Toen in 2013 een bedrijfsplan werd opgesteld, werd onder meer gedacht dat er veel meer geld zou kunnen worden kunnen verdiend aan popconcerten en congressen dan reëel is.
'Men ging uit van dertig popconcerten tegen een half miljoen aan inkomsten. Er is geen sprake van dat je daarmee zoveel kan verdienen,' aldus onafhankelijk deskundige Erik Gerritsen donderdagavond tijdens een debat van een commissie van de Haagse gemeenteraad over het cultuurcomplex. Daarom is dat bedrag in de nieuwste cijfers flink teruggeschroefd . Ook zijn opbrengsten van congressen met de helft naar beneden gebracht.
Die te hoge ramingen uit het verleden zijn een belangrijke reden waarom het exploitatietekort van het nieuwe onderwijs- en cultuurcentrum (OCC) 2,1 miljoen euro bedraagt, zoals wethouder Joris Wijsmuller (Haagse Stadspartij) recent bekend maakte.

'Ambitieus maar realistisch'

Gerritsen verklaarde tijdens de vergadering dat hij nu wel grondig de cijfers heeft bestudeerd en vergeleken met andere zalen in Nederland. De gegevens die er op dit moment liggen zijn 'ambitieus, maar uiterst realistisch'. Volgens hem kunnen er als de plannen voor het nieuwe complex verder worden uitgewerkt nog wel afwijkingen voordoen, maar zullen die niet 'al te extreem' zijn.
De politiek toonde zich recent onaangenaam verrast door dat onverwachte exploitatietekort. De oppositie in de gemeenteraad wilde dan ook nu van Wijsmuller weten of hij niet eerder een nieuwe doorrekening van die oude cijfers had moeten laten maken, zodat ook de raad eerder op de hoogte had kunnen zijn. Maar volgens de wethouder was dat niet mogelijk, onder meer omdat de tijd daarvoor ontbrak en omdat de plannen voor het nieuwe ontwerp van het gebouw nog niet klaar waren.

Niet gekort

Het exploitatietekort wordt voor de komende twintig jaar deels betaald uit een potje voor onderhoud van cultuurgebouwen. De wethouder verzekerde tijdens het debat nog een keer dat  culturele instellingen hiervan niet de dupe worden. Die worden niet om deze reden gekort op hun budget. Een ander deel van het tekort kan worden opgevangen door een extreem lage rentestand. Daardoor kan de gemeente veel meer geld lenen voor hetzelfde bedrag dan eerder gedacht, rekende een ambtenaar voor.
Tijdens het debat over de meest recente cijfers bleek weer, zoals PvdA-raadslid Jeltje van Nieuwenhoven constateerde, dat de partijen aan hun oude standpunten vasthouden. De fracties die tegen zijn (bijna de hele oppositie), blijven dat; de fracties die voor zijn (de collegepartijen) blijven dat ook. 'Er staat iets groots te gebeuren', aldus bijvoorbeeld Robert van Asten van de grootste coalitiepartij D66. 'Het Spuikwartier en de stad gaan mooie tijden tegemoet.' Zijn collega Peter Bos van Wijsmullers eigen partij noemde het cultuurcomplex in combinatie met de ontwikkeling van het gebied er omheen 'een verdomd goed compromis'.

Zee van leugens

De oppositie vreest echter dat de gemeente steeds meer de greep kwijt raakt en bijvoorbeeld op de bouw van de torens die om het OCC heen komen te staan geen enkele invloed heeft. 'Wijsmuller staat aan het roer van een schip in een zee van leugens', oordeelde Daniëlle de Winter van de PVV. Pieter Grinwis van de ChristenUnie/SGP vreest zelfs dat een belangrijk deel van het centrum van Den Haag 'naar de gallemiezen'  wordt geholpen.
De kritische insprekers van de stichting S.O.S. Den Haag hebben inmiddels berekend dat het gebouw misschien ook wel niet zo toegankelijk wordt voor mindervaliden als beloofd. Volgens een van hen komt de bouwer aan een goede score door onder meer de orkestbak als rolstoeltoegankelijk mee te nemen. Maar volgens de wethouder is het niet zo dramatisch. Als de plannen verder worden uitgewerkt, zal dat duidelijk worden, beloofde hij.

Hersenfunctie uitgeschakeld

GroenLinks-fractievoorzitter Arjen Kapteijns opperde om voor alle zekerheid de bouw een jaar stil te leggen zodat de Haagse Rekenkamer een onafhankelijk onderzoek kan uitvoeren naar alle cijfers en ramingen. 'Want de wethouder droomt. En als je droomt worden belangrijke hersenfuncties uitgeschakeld.'
Die optie ontraadde de wethouder echter met kracht. Volgens hem ligt er een degelijk financieel plan. Verder uitstel zou juist alleen maar tot hogere kosten leidden. Want de werkzaamheden onder de grond zijn zo goed als klaar. De eerste grote bouwkraan staat al op het terrein. In januari gaat ook met de bouw boven de grond worden begonnen. Wijsmuller: 'We hebben de exploitatie heel goed in beeld. Wij schetsen het complete beeld. Dat is een heel positief verhaal. Wij kijken niet door een roze bril.'