Rechtszaak tegen 'gifuitstoter' Sterigenics na jaren van start. Hoe zat het ook alweer?

Sterigenics is een Amerikaans bedrijf met 43 vestigingen in dertien landen wereldwijd. Het is gespecialieerd in het steriliseren van allerlei, vaak medische, attributen. Daarvoor worden verschillende methodes gebruikt. Bij één daarvan wordt ethyleenoxyde gebruikt. Dat is een kankerverwekkend gas dat ook erfelijke genetische afwijkingen kan veroorzaken in menselijke voortplantingscellen. Het bedrijf zat tussen 1973 tot 2010 in een pand aan de Storkstraat in Zoetermeer. Daarna vertrok het naar Duitsland. De gemeente Zoetermeer betaalde 450.000 euro mee aan de verhuizing.

Bij de vestiging in Zoetermeer ging het mis met het ethyleenoxide-ontsmettingsproces. Doordat kapotte filters niet werden vervangen, werd er jarenlang te veel van deze kankerverwekkende stof uitgestoten. Het Openbaar Ministerie wil twee voormalige leidinggevenden van het bedrijf vervolgen voor de te hoge uitstoot tussen 2004 en 2009. Maar sommige deskundigen zeggen dat Sterigenics nooit een vestiging had mogen openen in de buurt van een woonwijk.

Jawel. Er is ook felle kritiek op de handelswijze van de gemeente Zoetermeer. Er werden vergunningen afgegeven waarin stond hoeveel er maximaal uitgestoten mocht worden, maar de gemeente controleerde niet of nauwelijks op de naleving van die afspraken. Verantwoordelijk wethouder Frank Speel trok het boetekleed aan en zei in 2010 dat de gemeente had moeten voorkomen dat inwoners blootgesteld werden aan een kankerverwekkende stof. 'Dat knaagt en daar lig ik van wakker', zei hij. Speel trad vervolgens af. De gemeente wordt door het Openbaar Ministerie ook vervolgd, maar in een pro formazitting liet de advocaat van de gemeente weten het daar niet mee eens te zijn. 'De controlerende taak is goed uitgevoerd.'

De zaak wordt aangebracht door het Functioneel Parket. Dat is een afdeling van het Openbaar Ministerie die zich bezighoudt met complexe fraude en milieucriminaliteit. Een woordvoerder zegt dat zo'n zaak nu eenmaal tijd kost. 'Dit is heel complexe materie. Daar moet veel onderzoek voor worden gedaan, en die onderzoeken kunnen weer tot nieuwe vragen leiden. De vraag of de gemeente aansprakelijk is, is ook gewoon een heel principiele vraag. Het kost tijd om die te beantwoorden. Bovendien moeten we ook deskundigen raadplegen.' Er is een hele dag voor de zaak uitgetrokken. Aan het einde van de dag komt het Openbaar Ministerie met een strafeis.