De geschiedenis van vliegveld Valkenburg: een plek die niet op de Nederlandse kaart stond

Vliegveld Valkenburg tijdens de Koude Oorlog
Vliegveld Valkenburg tijdens de Koude Oorlog © Omroep West
VALKENBURG - Jarenlang bestond het niet. Althans, niet op de Nederlandse kaarten. Op Russische kaarten stond het gewoon aangegeven: vliegveld Valkenburg. Tegenwoordig is de plek vooral bekend van de musical Soldaat van Oranje, maar slechts weinigen weten wat er vroeger allemaal gebeurde. Sinds 2006 is het vliegveld niet meer operationeel, maar veel gebouwen en sporen vertellen nu nog over het militair gebruik.
In de serie 'Het Verdwenen Vliegveld' op TV West wordt het bijzondere verhaal van het vliegveld verteld, met als rode draad de werkzaamheden tijdens de Koude Oorlog. In december van dit jaar is het precies dertig jaar geleden dat die oorlog eindigde, vanwege het vallen van de Sovjet-Unie. Daarom wordt er nu teruggeblikt op het gebruik van het vliegveld in die tijd. Wat maakte dit vliegveld zo bijzonder dat het niet op de kaart mocht staan?
Eén ding dat zeker bijzonder was, waren de vliegtuigen op vliegveld Valkenburg die jacht maakten op de Russische onderzeeboten tijdens de Koude Oorlog. Erik Kopp, de laatste commandant van vliegkamp Valkenburg, legt in de serie uit hoe zijn team vanuit de lucht de onderzeeboten diep onder water kon opsporen. 'Het waren nucleaire zeeboten van de Russen met nucleaire wapens aan boord en die konden op de Atlantische Oceaan hun raketten in geval van oorlog afvuren', legt Kopp uit. 'Wij wilden daarom weten waar ze zaten.'
Zo werden Russische onderzeeboten vanaf vliegveld Valkenburg opgespoord tijdens de Koude Oorlog

Nieuwe wijk Valkenhorst

Volgens de makers van de serie is het belangrijk dat de verhalen over vliegveld Valkenburg worden vastgelegd voor het nageslacht, zeker nu het voor een ingrijpende verandering staat: in maart 2020 werd besloten dat er op het voormalige vliegveld een nieuwe woonwijk moet komen. De nieuwe wijk Valkenhorst moet 5600 woningen krijgen. Om deze huizen ook daadwerkelijk neer te kunnen zetten, moet de gemeente Katwijk een nieuw bestemmingsplan opstellen. De planning was om dat voor de komende gemeenteraadsverkiezing van maart te realiseren.
De gemeente Katwijk heeft de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken begin deze maand in een brandbrief laten weten dat deze planning in gevaar komt. De belangrijkste reden hiervoor is de stikstofcrisis. Het Rijksvastgoedbedrijf zou er uiterlijk 1 november voor zorgen dat de stikstofuitstoot afgekocht zou worden, maar deze deadline is niet gehaald.
De serie 'Het verdwenen Vliegveld' is vanaf donderdag elke week te zien om 17.00 uur op TV West, met een herhaling op ieder heel uur.