PvdA-mastodonten roeren zich over cultuurpaleis

De oud-wethouders Constant Martini en Gerard van Otterloo voelen niets voor de bouw, voormalig bestuurder Adri Duivesteijn en oud-raadslid Koen Baart zijn juist voor.

Martini was eind jaren tachtig politiek leider van de PvdA. Hij was de architect van het roemruchte college van PvdA, D66 en Links Den Haag dat in 1986 aantrad en onder meer de Haagse Hogeschool, de theaters aan het Spui en het nieuwe stadhuis mogelijk maakte. Recent was hij nog korte tijd voorzitter van de Haagse PvdA, inmiddels heeft hij het lidmaatschap van die partij opgezegd.

Hij is fel tegen de bouw van het cultuurpaleis. ‘Het concept is niet deugdelijk. Ik geloof niet dat de nieuwe opzet tot meer publiek leidt. Daarnaast denk ik ook niet dat het leidt tot meer levendigheid op het Spuiplein. Die studenten van het Koninklijk Conservatorium komen er overdag om te studeren, maar ’s avonds niet. En als het al leidt tot een beter verblijfsklimaat met bijvoorbeeld cafés, dan onttrekt dat het publiek van andere plekken, zoals het Plein’, zegt hij.

Verder vindt Martini het niet aanvaardbaar om in tijden van forse bezuinigingen op cultuur, wel een nieuw gebouw neer te zetten. ‘Daardoor creëer je in feite een leeg gebouw, zonder toekomst. Het gemeentebestuur doet zichzelf een lol en bouwt een huisje van 200 miljoen euro. Ik vind: red de cultuur, maar bouw geen cultuurpaleis.’

Het college van burgemeester en wethouders ziet het cultuurpaleis ook als troef om in 2018 culturele hoofdstad van Europa te worden. Martini is ook zeer kritisch ten opzichte van dat plan. ‘Culturele hoofdstad worden is iets dat de elite leuk vindt. Het leeft nergens in Den Haag, behalve bij het stadsbestuur.’

Gerard van Otterloo - in de jaren 80 wethouder van financiën - en Adri Duivesteijn - toen wethouder van ruimtelijke ordening en stadsontwikkeling - waren het destijds niet eens over de bouw van het nieuwe stadhuis. De eerste was fel tegen, de laatste voor. Nu staan ze weer tegenover elkaar inzake het cultuurforum.

Van Otterloo schreef een advies vol zorgen over de bouw van het cultuurpaleis in opdracht van de PvdA, vertelt hij. Hij denkt dat er wordt gerekend op té veel bezoekers. Bovendien vindt hij de gebouwen die er staan niet zó slecht dat ze moeten worden gesloopt. Hij pleit ervoor om veel meer gebruik te maken van de Nieuwe Kerk. Als daar meer concerten worden gehouden, hoeft er helemaal geen nieuwbouw te komen, is zijn idee. ‘En als het om de sfeer gaat is dat ook veel mooier.'

Bovendien denkt hij dat het plan financieel niet goed is onderbouwd. Het is nu nog veel te vroeg om te zeggen dat het voor 181 miljoen euro kan worden gebouwd.

Adri Duivesteijn is tegenwoordig wethouder in Almere. Vanaf 1975 was hij lid van de gemeenteraad van Den Haag en in 1980 werd hij wethouder voor ruimtelijke ordening en stadsvernieuwing. ‘Ik ben voor!’ laat hij weten. Volgens hem is de bouw goed voor de stad en ‘vooral de binnenstad’. Duivesteijn: ‘Door ook het Conservatorium erin te plaatsen wordt het minder een gesloten cultuurbolwerk. Studenten horen in de binnenstad. En de topfloor als publieke plek is belangrijk.’

Van de kritiek van de tegenstanders is hij niet zo onder de indruk. 'Dat is een mengeling van veel verschillende opvattingen.’

Koen Baart is al jarenland actief in de Haagse PvdA. In de vorige periode was het hij ook raadslid, hij gold toen als een van de grote strategen van de fractie. Hij is voorstander van nieuwbouw. ‘De huidige gebouwen werden - ook in tijden van crisis - voor een appel en een ei gebouwd. Het tekort op de bouw van de Stopera was destijds groter dan de kosten van de bouw van de zalen die nu op het Spuiplein staan. Het is zonde om nog veel geld te investeren in renovatie ervan. Er moet iets nieuws komen.’

Verder is hij blij dat straks ook het Koninklijk Conservatorium naar het centrum verhuist. ‘Dat zorgt ervoor dat er van 9.00 uur tot 00.00 uur reuring is. Jongeren die buiten op een terrasje zitten, daar activiteiten ontplooien: het is voor de levendigheid erg belangrijk.’

Oud-wethouder Pierre Heijnen was tot zijn vertrek naar de Tweede Kamer in 2007 PvdA-leider in Den Haag. Hij houdt zich liever op de vlakte over het cultuurpaleis. ‘Daar heb ik wel een opvatting over, maar die ga ik niet vertellen. Ik wil mijn opvolgers niet voor de voeten lopen. De huidige fractie is aan zet en die wens ik veel succes.’