Zwarte Piet (column Hans Rouw)

REGIO - Na een zwoele zomernacht in het jaar 1850 werd de Amsterdamse onderwijzer, dichter en kinderboekenschrijver Jan Schenkman wakker en besloot meteen na zijn wasbeurt onder de pomp weer eens iets te op papier te gaan zetten. Niet dat het zo gebeurd is, maar ik vind het leuk om te doen alsof. Hoe dan ook, de man begon monter te werken en zo kreeg Sint Nicolaas, die tot dan toe eenzaam en alleen goed liep te doen, er een paar dingen bij die wij nog steeds in ere houden.
Om te beginnen besloot de heer Schenkman dat het aardig zou zijn wanneer de heilige voortaan zou worden ingehaald zodra hij voet op Nederlandse bodem zette. Die voet zou dan, met de rest van zijn lichaam, van een stoomboot afkomstig zijn - en zo geschiedde. Bovendien kreeg de Sint een knecht. Het was een Moors jongetje, gehuld in een zeventiende-eeuws pagepakje en bestemd voor het verrichten van hand- en spandiensten.
Waarom de nobele schoolmeester een Moors jongetje ontwierp is niet duidelijk, want hij heeft zich daar zelf nooit over uitgelaten. Hij stond ook bekend als humorist, dus misschien moeten we het in die richting zoeken.
Het aardige is dat allerlei andere mensen er dan diep over gaan nadenken en tot conclusies komen die de heer Schenkman vermoedelijk nogal zouden verbazen. Zo is Zwarte Piet een Italiaanse schoorsteenveger geworden, een Ethiopische slaaf die door Nicolaas was vrijgekocht en zelfs de duivel in eigen persoon, die door de heilige was verslagen.
Ongetwijfeld zijn er nog veel meer oorsprongen verzonnen, maar de waarheid is en blijft dat het kereltje Moors is. En dat is een twintigtal actievoerders onder leiding van de Amsterdamse kunstenaar Quinsy Gario al jaren een doorn in het oog. Gario, die van Antilliaanse afkomst is, vindt Zwarte Piet discriminatie en heeft dat bij een eerdere intocht van de Goedheiligman al schreeuwend laten blijken. Onlangs is er door de ontevredenen zelfs een bezwaarschrift ingediend met als doel de intocht van Sinterklaas met Zwarte Pieten in Amsterdam te laten verbieden. En waarachtig, een heuse bezwaarschriftencommissie gaat zich over deze zaak buigen.
Het is bijna ontroerend om zoiets te lezen: terwijl de problemen in dit land zich opstapelen, de verzorgingsstaat wordt afgeschaft en mensen bij bosjes uit hun huizen worden geflikkerd wordt er in Amsterdam gepraat over Zwarte Piet.
Mijn bezwaar tegen de hele gang van zaken komt niet alleen voort uit het triviale gedoe in een tijd waarin we waarachtig wel iets anders aan ons hoofd hebben, maar vooral vanwege het feit dat ons dingen in de schoenen worden geschoven die daar helemaal niet in thuis horen.
Het zal de heer Gario misschien verbazen, maar een enkele idioot uitgezonderd heeft nooit iemand in Zwarte Piet een gediscrimineerd Moortje gezien. Integendeel, hij is zowel bij kinderen als volwassenen ongemeen populair, niet in het minst doordat hij met gulle hand pepernoten en ander snoepgoed uitdeelt en zich door schoorstenen laat glijden om cadeautjes uit te delen. Nu is dat laatste vanwege de centrale verwarming weliswaar vervangen door het luid op deuren bonzen, maar de kern blijft dezelfde. Echt, ik heb nog nooit van iemand gehoord dat hij een marsepeinen kikkertje in ontvangst had genomen van iemand die hij minderwaardig vond.
Kortom: wij discrimineren Zwarte Piet niet, wij vermaken ons met zijn grappen en grollen en dat is dat. Hij is inderdaad de knecht van Sinterklaas, nou en? Goed beschouwd is iedereen die een baan heeft en geen directeur is een knecht. Zelf heb ik een tijd een Antilliaanse chef gehad en ik deed gewoon wat hij me vroeg, zonder dat het ooit in mij is opgekomen me daardoor gediscrimineerd te voelen.
De c.v. van de heer Gario vermeldt een scala aan werkzaamheden. Hij zit in commissies, is kunstenaar en in dat vak volgens kenners een getalenteerd dichter, heeft opnieuw een studie aangevat en verzorgt een radioprogramma. Dat lijkt me genoeg werk om de dag mee door te komen, zonder je daarnaast druk te maken over iets wat vrijwel niemand anders als een probleem ziet. Op een foto ziet hij er bovendien uit als een zo op het oog aardige knul, die alleen door de opdruk van zijn T-shirt als actievoerder door de mand valt. Die foto is trouwens wel een beetje tekenend voor zijn denken.
Hij is zwart-wit.