Teeven wil niet praten met zesvoudig moordenaar Cevdet Yilmaz

De strijd duurt al jaren. In 1983 schoot Yilmaz 6 mensen dood in café 't Koetsiertje in Delft. Hij werd daarvoor tot levenslang veroordeeld. Eind jaren 90 diende hij zijn 1ste gratieverzoek in. Toenmalig minister van Justitie Benk Korthals bepaalde dat Yilmaz dan behandeld moest worden.

In 2001 werd de schutter in een tbs-kliniek geplaatst, met vrijlating in het vooruitzicht. In een brief verontschuldigde de minister zich nog dat Yilmaz' geduld 'op de proef wordt gesteld'. Nu, bijna 15 jaar later, is gratie nog niet in zicht. Staatssecretaris Fred Teeven probeerde vorig jaar juli nog vergeefs te voorkomen dat Yilmaz met onbegeleid verlof mag.

Er ligt nu een nieuw gratieverzoek, dat in mei 2013 is ingediend. Het Openbaar Ministerie en het gerechtshof hebben volgens de procedure een advies uitgebracht, beide negatief. Yilmaz' advocaat Rome Wybenga gaat er dan ook niet van uit dat Teeven, die binnenkort een besluit moet nemen, positief zal oordelen.

Yilmaz zal dus nog moeten wachten voor hij eventueel vrijkomt. 'Hij wil weten: wat is mijn punt op de horizon?', zei advocaat Wybenga woensdag tegen de rechter. 'Waar sta ik en waar kan ik naartoe? En hoe kan dan mijn resocialisatie het beste vormgegeven worden?'

De advocaat werd geflankeerd door de geneesheer-directeur van de tbs-kliniek, mevrouw Kosten. Ze wil later dit jaar een verzoek indienen om Yilmaz zelfstandig te laten wonen. 'Mijn vrees is dat de staatssecretaris nee zegt, ook als de adviezen positief zijn.'

Op dit moment zit Yilmaz in de behandelfase dat hij onbegeleid met verlof mag. Komende zomer moet dat zo ver zijn opgebouwd dat hij 6  nachten per week buiten de kliniek mag slapen en 1 nacht binnen moet zijn. 'Als de staatssecretaris nu al zegt dat Yilmaz nooit meer vrijheid zal krijgen dan dit, dan weet hij waar hij aan toe is.'

Landsadvocaat Cécile Bitter liet namens de staat weten dat een gesprek nu geen optie is. Yilmaz kan nieuwe verzoeken tot gratie indienen, die worden dan gewogen. 'Het is onmogelijk daarop vooruit te lopen.'

Volgens Bitter hoeft de behandeling van Yilmaz ook niet stil te staan. De regels voor gratieverzoeken bepalen dat hij een jaar na een afwijzing weer een nieuw verzoek mag indienen. Zo'n periode is te overzien, vindt Bitter, de kliniek kan daarvoor best een behandelplan maken.

Het heeft bijna iets weg van een kleuterklas: de een wil praten, de ander niet, en de meester moet tussenbeide komen. 'Het is eigenlijk gênant dat ik om iets simpels als een overleg gedwongen word een kortgeding te voeren', zegt Wybenga tegen de rechter. 'Maar de staat heeft er gewoon geen zin in. Als ouder zou ik zeggen: "Dan maak je maar zin".'

Bitter werpt tegen: 'De toon draagt de laatste tijd niet bij aan een constructief overleg. De staat wordt keer op keer weggezet als onbetrouwbaar.'

De rechter kijkt soms een beetje vermoeid. 'Ik ben ook geen voorstander van termen als "hooliganisme" hoor', valt hij Bitter bij. 'Maar', wil hij tegelijkertijd weten, 'de lijn lijkt toch wel te zijn dat de staat alleen in hoogstuitzonderlijke gevallen gratie verleent, als iemand terminaal is bijvoorbeeld.' Bitter klinkt oprecht boos: 'Nee, dat is helemaal niet waar!'

Op 20 januari doet de rechter uitspraak.