Onderwijsinstellingen negeren oproep NS tot wijzigen lestijden

Afgelopen oktober riep

universiteiten en hogescholen op om hun lestijden te spreiden. Als er ook later op de ochtend en ’s avonds colleges worden gegeven, zouden studenten die met de trein naar college komen meer verspreid over de dag gaan reizen. Daardoor vermindert de drukte in de treinen tijdens de spitsuren, aldus Van Boxtel.

Doordat oude treinen van het spoor zijn gehaald en nieuwe treinen nog niet binnen zijn, kampt NS dit jaar met een tekort aan materieel. Dat leidt tot overvolle treinen, vooral tijdens de spits. ‘Het is onvermijdelijk dat we een korte periode krijgen waarin het dringen wordt en als we in Nederland allemaal op hetzelfde tijdstip beginnen en op hetzelfde tijdstip naar huis willen, is de kans op een zitplaats bijzonder klein’, zei Van Boxtel in oktober tegen Nieuwsuur.

Tijdens de overgangsperiode hoopte Van Boxtel op de flexibiliteit van reizigers en grote onderwijsinstellingen. De nieuwe lesroosters moeten met ingang vanaf komend collegejaar (2016/2017) ingevoerd worden. Maar de meeste universiteiten en hogescholen leggen de oproep van de NS-topman naast zich neer. Het is volgens de onderwijsinstellingen heel complex om de roosters om te gooien.

Willem te Beest, vicevoorzitter van het bestuur van de Universiteit Leiden, noemde de aanpassing van de lestijden in universiteitsblad Mare onlangs ‘technisch gezien hels’. ‘Als colleges later beginnen en later eindigen, heeft dat gevolgen voor je hele logistieke gebouw. Dan moeten de andere colleges ook opschuiven. Het heeft zulke grote gevolgen voor de planning van een grote groep mensen: studenten én medewerkers. Ik moet er niet aan denken.’

De TU Delft en Hogeschool Inholland zijn evenmin van plan om collegetijden aan te passen. De Hogeschool Leiden zegt geen officieel verzoek van de NS te hebben gehad. Een woordvoerder: ‘Daarmee is het voor ons geen onderwerp.’

De Haagse Hogeschool staat niet negatief tegenover het aanpassen van de roosters om studenten ‘waar mogelijk buiten de spits te laten reizen’, laat een woordvoerder weten. ‘Deze gedachte sluit aan bij ontwikkeling naar meer flexibel onderwijs.’ Maar concrete maatregelen neemt de Haagse Hogeschool niet, zegt de woordvoerder: ‘In die zin leggen we de oproep naast ons neer.’

Per 1 januari 2017 mogen ook sommige minderjarige MBO-leerlingen gratis met de trein reizen. De MBO Raad heeft ‘geen enkel signaal’ gekregen dat MBO-instellingen hun roosters aanpassen. Een woordvoerder van het ID College: ‘Het is voor ons gewoon niet haalbaar. De NS had zijn werk beter moeten doen en legt het probleem nu bij anderen neer.’

ROC Leiden liet eerder weten eerst met de leerlingen te willen overleggen, onduidelijk is of dat inmiddels is gebeurd. De regionale opleidingscentra wijzen erop dat de leerlingen voor het overgrote deel uit de directe omgeving komen. ‘Onze leerlingen verplaatsen zich nauwelijks met de trein, ze komen vooral met de tram, bus, fiets en scooter’, zegt een woordvoerder van ROC Mondriaan.

Woordvoerder Eric Trinthamer van de NS vindt het jammer dat het hoger onderwijs niet mee wil werken.  ‘Elke dag gaan er 7 miljoen mensen min of meer tegelijk op pad, en dat worden er alleen maar meer. Daar moet je als samenleving wat mee. Oplossingen zijn bijvoorbeeld het spreiden van hoorcolleges en het aanbieden van meer online onderwijs.’

De woordvoerder zegt te begrijpen dat dat niet voor iedereen mogelijk is. ‘Daarom blijft iedereen welkom in de spits, ook studenten.’ Studenten zijn goed voor een kwart van alle ‘gereisde kilometers’ van de NS, maar het probleem is volgens Trinthamer breder dan alleen het onderwijs. Daarom vraagt NS ook een ‘kleine bijdrage’ aan ministeries en grote bedrijven, bijvoorbeeld door vanuit huis werken te stimuleren. Zelf plant het vervoersbedrijf geen vergaderingen meer voor 09.30 uur.