Gaat Den Haag ook studieschulden aflossen? Vijf vragen over gemeente die schulden jongeren opkoopt
25 mei 2016, 19:19 • 3 minuten leestijd
DEN HAAG - De meningen zijn verdeeld over het plan van de gemeente Den Haag om schulden van jongeren op te kopen, in ruil voor een tegenpresentatie. 49 procent reageert op onze poll op Twitter (ruim 400 stemmen) het een goed idee te vinden, 51 procent is tegen het plan van de Haagse wethouder Rabin Baldewsingh (PvdA). Om een einde te maken aan de discussies die fact-free worden gevoerd, zette Omroep West de feiten op een rij.
Om wat voor schulden gaat het? Wordt een studieschuld bijvoorbeeld ook vergoed?
Het gaat om problematische schulden. De meest voorkomende schulden zijn volgens de gemeente de huur, zorg, telefonie, belastingen en energie. Een studieschuld (alleen) is niet problematisch genoeg, vindt de gemeente: bij het aflossen van een studieschuld wordt rekening gehouden met draagkracht en je mag gedurende een langere tijd aflossen. Met de hulp van maatschappelijke organisaties en fondsen wil de gemeente hier ongeveer 1 miljoen euro voor inzetten. De gemeente richt een fonds op, het Jongeren Perspectief Fonds, waaruit de schulden kunnen worden betaald.
Op welke manier wordt er door de gemeente onderscheid gemaakt tussen jongeren die door eigen toedoen in de financiële problemen komen en jongeren die er zogezegd 'niets aan kunnen doen'? En waar zijn de ouders in dit verhaal?
De gemeente zegt 'vooruit te willen kijken en niet in het verleden blijven hangen'. Een gemeentewoordvoerster zegt: 'Het gaat om de motivatie van de jongere om het roer om te gooien. In de begeleiding wordt natuurlijk wel ingespeeld op de oorzaken van de schulden en hoe hiermee kan worden omgegaan. Het gaat erom om de jongere perspectief te bieden.' De gemeente start nog voor de zomer met een proef met twintig jongeren. Op basis daarvan worden de voorwaarden bepaald, wiens schulden er precies in aanmerking komen voor het afkopen door de gemeente.
Jongeren zijn vanaf 18 jaar wettelijk aansprakelijk voor hun financiën. 'Je hoopt dat deze jongeren van huis uit leren verstandig om te gaan met geld. Helaas is dit niet altijd zo', weet de gemeentewoordvoerster. 'Dat maakt dat als jongere zelf financiële keuzes mogen maken dit niet altijd de verstandigste zijn. We willen deze jongeren niet door het ijs laten zakken. Daarom zetten we zoals eerder gezegd in op preventie via financiële educatie en een oplossing op maat via het Jongeren Perspectief Fonds.'
Jongeren met schulden kunnen deze aflossen door een opleiding te volgen of werk te zoeken, in combinatie met vrijwilligerswerk. In hoeverre is het dan nog vrijwilligerswerk te noemen?
De jongere kiest, in overleg met de hulpverlener zelf ervoor hoe ze hun tegenprestatie gaan invullen. Dit kan onderwijs, werk en vrijwilligerswerk zijn. Bedoeling is wel dat dit aansluit bij hun kwalititeiten en/of hun opleiding, om op die manier hun perspectief te vergroten. De maatschappelijke inzet is wel vrijwillig, maar niet vrijblijvend. De gemeente verwacht inderdaad wat terug van de jongere, in ruil voor het opkopen van de schulden.
Waarom wordt het gevolg van een probleem nu aangepakt en niet de bron? Met andere woorden: waarom voorkomt de gemeente niet dat jongeren schulden maken?
De gemeente heeft diverse preventieprojecten voor jongeren, legt de gemeentewoordvoerster uit. 'Bijvoorbeeld voorlichting op scholen, budgetteringcursussen en advisering op maat via de gemeentelijke loketten. Daarmee pakken we de bron aan. Toch zijn er jongeren die een beetje extra steun in de rug nodig hebben. Aan hen bieden we een tweede kans om van hun schulden af te komen.'
Volgens wethouder Rabin Baldewsingh (PvdA) kost het de gemeente meer geld als de 18.000 Haagse jongeren met schulden door hun financiële problemen in de bijstand terechtkomen. Wat is precies het verschil en welke berekening heeft de gemeente gemaakt die deze conclusie onderschrijft?
Uit landelijk onderzoek van het Nibud blijkt dat één op de vijf jongeren het risico loopt op problematische schulden. Volgens de gemeente gaat het in Den Haag om 18.000 jongeren, die een gemiddelde schuld hebben van 11.000 euro. 'Uit onderzoeken naar de schuldhulpverlening blijkt dat voor elke geïnvesteerde euro in het schuldenvrij maken van iemand, twee euro aan besparing op maatschappelijke lasten wordt gerealiseerd. Denk aan voorkomen uithuiszettingen, zorgkosten of specifiek bij jongeren de gevolgen van schooluitval', legt de woordvoerster van de gemeente uit.
