Unieke collectie sportboeken in Meermanno

DEN HAAG - Een vitrine met boeken over Johan Cruijff, een aparte zaal geheel gevuld met dam- en schaakboeken en heel veel biografieën. De Koninklijke Bibliotheek stelt in museum Meermanno een deel van de enorme collectie sportboeken tentoon in de expositie 'Het Sportboek, de mooiste sportverhalen'.
De meeste mensen weten niet eens dat de KB ook sportboeken in de catacomben bewaart. Toch is het zo. In principe wordt alles wat in Nederland op print verschijnt bij de Koninklijke Bibliotheek bewaard, dus ook boeken over sport.
Maar het zijn niet zomaar een paar biografieën over bekende sporters. Het gaat veel verder. De eerste vermelding over sport in een Nederlandse publicatie dateert uit het eind van de vijftiende eeuw. Toen was het geen spannende bio van een indertijd bekende sporter, maar een tekening van kolf spelende figuren.

Een nieuw genre: de biografie

Lange tijd bleven sportboeken nogal zakelijk. Er werd gemeld hoe een sport beoefend diende te worden, wat de regeltjes waren en ga zo maar door. Daar kwam begin vorige eeuw verandering in. In de jaren '20 en '30 van de twintigste eeuw ontstond een nieuw genre sportboek: de biografie. En die is nu niet meer weg te denken uit de boekenkast. Met de geboorte van de biografie werd ook de held geboren. Voetballer Abe Lenstra bijvoorbeeld, maar ook bokser Bep van Klaveren.
'Het sportboek zegt niet alleen iets over sport of over de sporter', zegt Marjet Derks, hoogleraar sportgeschiedenis. Ze opende samen met wielrenner Michael Boogerd de tentoonstelling. 'Sportboeken geven ook aan hoe de samenleving zich ontwikkelt.'

Het boek en de maatschappij

Bep van Klaveren werd niet alleen een held door zijn biografie. Zijn foto siert ook het affiche van de tentoonstelling 'Het Sportboek, de mooiste sportverhalen'. Zijn verhaal is niet alleen dat van die jongen uit Rotterdam die goed kon boksen. Het vertelt het verhaal over veranderingen in de Nederlandse samenleving. 'En zo zijn er meer voorbeelden. Over verzuiling, over arm en rijk en hoe sport daar een plek in had,' zegt Derks.
In Meermanno zijn niet alleen boeken te bewonderen. NOC*NSF deed ook een stevige duit in het zakje. De racefiets waarop Joop Zoetemelk de Tour de France won staat er, en het judopak van Anton Geesink staat in een vitrine. En dan worden letters opeens heel tastbaar, dan komen de prestaties heel dichtbij. De expositie Het Sportboek, de mooiste sportverhalen is nog tot 5 februari te zien in Museum Meermanno in Den Haag.