Wat is toch die Metropoolregio en hoe democratisch is die eigenlijk?

Maquette van de metropoolregio
Maquette van de metropoolregio
REGIO - Hoera! De Metropoolregio bestaat twee jaar. Maar niet iedereen is er even blij mee. Zo wordt de roep uit de Haagse gemeenteraad steeds luider om heel kritisch naar Metropoolregio Rotterdam Den Haag te kijken. Vijf vragen en antwoorden over nut en noodzaak van de Metropoolregio.
1. Wat is de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH) eigenlijk?

De Metropoolregio is een samenwerkingsverband van 23 gemeenten. Rotterdam en Den Haag hebben bij de oprichting het voortouw genomen. De andere deelnemende gemeenten zijn Albrandswaard, Barendrecht, Brielle, Capelle aan den IJssel, Delft, Hellevoetsluis, Krimpen aan den IJssel, Lansingerland, Leidschendam-Voorburg, Maassluis, Midden-Delfland, Nissewaard, Pijnacker-Nootdorp, Ridderkerk, Rijswijk, Schiedam, Vlaardingen, Wassenaar, Westland, Westvoorne en Zoetermeer.

2. Waar gaat de Metropoolregio eigenlijk over?

'In de Metropoolregio bundelen hun krachten om het gebied beter bereikbaar te maken en het economisch vestigingsklimaat te versterken', schrijft de MRDH op de website. De Metropoolregio is de opdrachtgever van het regionale en stedelijke openbaar vervoer.

3. Hoe is die ooit ontstaan?

De burgemeesters Jozias van Aartsen (Den Haag) en Ahmed Aboutaleb (Rotterdam) melden in 2011 dat het stadsgewest Haaglanden en de stadsregio Rotterdam zo snel mogelijk willen opgaan in de Metropoolregio Rotterdam Den Haag. Dat moet al een jaar later van kracht zijn. Dat lukt niet: de MRDH is pas vanaf 2015 een feit. Dat betekent ook het einde van het stadsgewest Haaglanden en de stadsregio Rotterdam.
Bij de bekendmaking van Van Aartsen en Aboutaleb bestaat het idee dat 24 gemeenten aan het samenwerkingsverband zullen meedoen - Spijkenisse en Bernisse fuseren per 2015. En in het begin willen ze nog plannen maken op zeven gebieden, waaronder: bereikbaarheid, economie, onderwijs en ruimte. Uiteindelijk is de regio alleen verantwoordelijk voor de bereikbaarheid en het stimuleren van de economie.

4. In hoeverre is de Metropoolregio democratisch?

In de Metropoolregio wordt het dagelijks bestuur gevormd door een aantal wethouders en burgemeesters van de deelnemende gemeenten. De MRDH neemt besluiten en die daarmee uit het zicht van de gemeenteraden verdwijnen. De gemeente Leidschendam-Voorburg uit in 2012 zorgen over het bestuur van de Metropoolregio. De gemeente wil nog een discussie over wie wat te zeggen krijgt. De voorstellen daarvoor van Den Haag en Rotterdam vindt de gemeente 'niet werkbaar'. Uiteindelijk zijn alle aangesloten gemeenteraden akkoord gegaan met de totstandkoming van de Metropoolregio en dus ook met de bestuursorganisatie van dit nieuwe fenomeen. De MRDH heeft zo dus de democratische legitimiteit gekregen.

5. Wat kost de Metropoolregio en wat levert het ons op?

De begroting van dit jaar kent een omvang van 765,7 miljoen euro, schrijft de MRDH. Het meeste geld, bijna 600 miljoen euro, gaat naar het openbaar vervoer. Verbeteringen van het verkeer kosten het samenwerkingsverband zo'n 157 miljoen euro. De MRDH steekt 5,7 miljoen euro in het economisch vestigingsklimaat en 2,5 miljoen euro in 'samenwerkingsverbanden', zo staat in de 'begroting 2017 en meerjarenbeeld 2018-2020'. Het geld is voor een groot deel afkomstig van de landelijke overheid.
De Metropoolregio doet en maakt allerlei voorstellen om de bereikbaarheid en de economie te versterken. De MRDH kijkt over de gemeentegrenzen heen en weegt bij beslissingen over busroutes zo meerdere (gemeentelijke) belangen af. Maar het zeggenschap van de MRDH gaat verder dan alleen de routes van de buslijnen. Het bepaalt namelijk ook het de huisstijl van het busvervoer. Zo zullen vanaf 2019 alle bussen in de Haagse regio, met uitzondering van de R-net-voertuigen, dezelfde kleuren hebben.
Ook op economisch gebied heeft de Metropoolregio allerlei plannen. Samen met de provincie Zuid-Holland en de regio's Leiden en Dordrecht, heeft de MRDH een investeringsprogramma aangeboden aan premier Mark Rutte. Deze regio heeft vijftien miljard euro nodig om de economie te stimuleren en toekomstbestendig te maken. Dat moet ertoe leiden dat er de komende tien jaar ongeveer 50.000 nieuwe banen bij komen.