Zijn er nou meer banen in Den Haag door inzet van de gemeente of is het gewoon de economie?

Dat laatste speelt onmiskenbaar een rol, zo erkenden de wethouders Rabin Baldewsingh (PvdA), Karsten Klein (CDA) en Saskia Bruines (D66) woensdag tijdens een persgesprek over een tussenstand van het ambitieuze banenplan 'Den Haag maakt werk'. Met het plan is een investering van 68 miljoen euro gemoeid en het heeft onder meer als doel om 10.000 banen te creëren.

Dat lijkt te gaan lukken of is waarschijnlijk al gelukt. In 2014 en 2015 kwamen kwamen er ruim 8.100 banen bij in de stad, waarvan 4.500 in het laatste jaar, zo blijkt uit de 'Werkgelegenheidsmonitor 2016'. Trek je die ontwikkeling door, dan is de doelstelling in de loop van 2016 gehaald. De drie Haagse wethouders pronkten woensdag met de resultaten die op hun eigen beleidsterreinen zijn gehaald.

Zo wees Klein op de groei van het toerisme in Den Haag. De wethouder wil blijven inzetten op het binnenhalen en behouden van grote evenementen en attractieparken, zoals de Volvo Ocean Race en Legoland. 'Mensen moeten het leuk vinden om in de stad te verblijven, wonen en werken. Daarmee vergroot je ook de werkgelegenheid.'

Rabin Baldewsingh benadrukte de 'succesvolle' aanpak van de jeugdwerkloosheid, die met maar liefst 41 procent is gedaald. In januari 2017 stonden bij het UWV 3.500 jongeren ingeschreven, tegen 6.000 een jaar eerder. Naast jongeren investeert de gemeente in andere groepen aan de 'onderkant van de arbeidsmarkt', zoals 50-plussers en mensen met een beperking.

Baldewsingh is erg te spreken over de herintroductie van gesubsidieerde arbeid. Hij noemt als voorbeeld de 260 straatvegers die door de gemeente in dienst zijn genomen. 'Daarmee creëren we banen die er eerst niet waren.' Dit jaar moeten er nog eens 1.000 gesubsidieerde werkplekken - zogeheten 'STiP-banen' - bij komen. Volgens de wethouder zijn er op dit moment zo'n 200 van die banen gecreëerd.

Een grote uitdaging vormt volgens Baldewsingh de groep statushouders (asielzoekers met een verblijfsvergunning) van 27 jaar en jonger. 'Alleen al vanwege hun achterstand op het gebied van de taal is het voor hen moeilijk om een baan te vinden. Met die groep gaan we aan de slag.'

Saskia Bruines kan onder meer pronken met de komst van het Europese hoofdkantoor van ingenieursbureau Jacobs; 1.000 werknemers (uit 43 landen) erbij tikt lekker aan. 'De ambitie van 10.000 banen gaan we zeker halen, we mogen verschrikkelijk trots zijn', vindt Bruines. Toch schrijft de D66-wethouder de successen niet alleen op het conto van de gemeente. 'De werkgelegenheid regel je niet vanuit het stadhuis, dat doe je samen met je partners in de stad, zoals bedrijven.'

Meerdere economen hebben er in het verleden op gewezen dat de ontwikkeling van de werkgelegenheid vooral afhangt van de economische conjunctuur. En de economie zit landelijk gezien behoorlijk in de lift, getuige alleen al cijfers die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) donderdag heeft presenteerd. De werkloosheid is in de afgelopen drie maanden met gemiddeld 8.000 per maand gedaald. Nederland telde in april 456.000 werkelozen, ruim 5 procent van de beroepsbevolking. En het ondernemersvertrouwen bevindt zich op het hoogste niveau sinds 2008.

Eerder deze week meldde het CBS dat het aantal vacatures is gestegen naar 184.000. In het eerste kwartaal groeide in heel Nederland het aantal banen met 56.000. Vooral de (detail)handel is de afgelopen jaren opgebloeid, ondanks grote faillissementen van onder meer de V&D. Van die groei profiteert een grote stad als Den Haag natuurlijk mee.

Banenplannen leveren volgens sommige economen per saldo weinig op, omdat ze leiden tot verdringing op de arbeidsmarkt. Dat betekent dat een baan die eigenlijk zou worden vervuld door een ‘normale' werknemer ingenomen wordt door een gesubsidieerde arbeidskracht. De gemeente Den Haag stelt overigens dat de STiP-banen niet leiden tot verdringing.

Den Haag blijft met een economische groei van 2,2 procent achter bij andere grote steden als Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Eindhoven. Doordat Den Haag een ambtenarenstad is en nauwelijks industrie kent, begint een economische crisis er volgens het college altijd twee jaar later. En het daaropvolgende herstel dus ook. Dat zou de achterstand op concurrerende steden verklaren. Omdat de rijksoverheid wil inkrimpen, zet Den Haag in op andere sectoren, zoals (zakelijk) toerisme, veiligheid, cybersecurity en 'vrede en recht'. Ook wil Den Haag zich meer als studentenstad profileren.

Ondanks de mooie cijfers is coalitiepartij VVD kritisch. 'We zijn teleurgesteld over de lage banengroei in de private sector, die achterblijft bij andere steden', zegt fractievoorzitter Frans de Graaf. 'Gezien het ambitieuze banenplan hadden we juist verwacht dat we voorop zouden lopen. We willen een banenplan dat ook in de private sector werkt.'