Artsen, trambestuurders en buschauffeurs die meedoen aan de ramadan: gevaarlijk of niks aan de hand?

© ANP/Valerie Kuypers
DEN HAAG - Afgelopen weekeinde begon de ramadan. Voor veel mensen betekent dat een maand lang niet eten en drinken tussen zonsopgang en zonsondergang. Maar wat nu als je een tram, trein of bus moet besturen? Of als arts een moeilijke operatie moet verrichten? Is dat wel veilig, qua concentratie, zeker met de warmte in deze periode? Alles is goed geregeld en er wordt altijd zoveel mogelijk rekening gehouden met persoonlijke omstandigheden, zoals bijvoorbeeld moslims die willen vasten, zeggen betrokkenen.
'De trambestuurders en buschauffeurs zijn vakmensen. Die voelen zich verantwoordelijk voor hun reizigers', zegt Marijke Poppelier van de HTM. 'Als ze twijfelen, is het gebruikelijk dat ze het aankaarten bij hun leidinggevende. Dan wordt er bijvoorbeeld gekeken naar de mogelijkheden rond het rooster. Het is ook een stuk eigen verantwoordelijkheid.'
Volgens Poppelier nemen sommige chauffeurs en bestuurders die meedoen aan de ramadan verlof. 'Er zit heel veel diversiteit in', vertelt ze. 'Maar dat geldt natuurlijk ook voor mensen die niet meedoen aan de ramadan. Als zij in hun privéleven omstandigheden hebben waardoor ze hun aandacht niet goed op de weg kunnen houden, gaan ze ook niet rijden. Dan gaan ze ook in overleg met hun leidinggevende.'

NS: Eigen verantwoordelijkheid

Volgens de NS gaat het bij machinisten net zo. 'Het is de eigen verantwoordelijkheid van onze medewerkers om fit en inzetbaar te blijven tijdens hun werk. Als dat betekent dat ze bijvoorbeeld liever vroege diensten draaien, dan kan hier rekening mee worden gehouden.'
Ook bij andere persoonlijke omstandigheden is dat zo bij de spoorwegen. 'Zoals bijvoorbeeld de komst van een kindje, of dus de ramadan. Er is geen aanleiding om hier speciale regelgeving voor op te stellen.'

Ziekenhuis: Zelf aangeven

Bij de ziekenhuizen Westeinde en Bronovo in Den Haag en Antoniushove in Leidschendam wordt er ook rekening gehouden met medewerkers die meedoen aan de ramadan. 'Op elke afdeling wordt in onderling overleg afgestemd of er maatregelen nodig zijn. Mensen die bijvoorbeeld liever een nachtdienst of juist een dagdienst draaien, daar wordt zoveel mogelijk rekening mee gehouden', zegt Tom Bos van HMC, waar de ziekenhuizen onder vallen.
'Er zijn bij ons geen problemen bekend dat dit tot gekke situaties leidt. Het gaat gewoon in onderling overleg. De afspraak is dat iedereen zelf aangeeft wat het beste uitkomt en dan wordt daar zoveel mogelijk rekening mee gehouden. Er ontstaan absoluut geen gevaarlijke situaties op operatiekamers of dat soort dingen.'

Moskee: Later inhalen mag

Mensen die zware werkzaamheden doen, kunnen worden vrijgesteld van de ramadan. Volgens Rehan Waheed van de Mobarak Moskee aan de Oostduinlaan in Den Haag hoeven mensen die ziek zijn of op reis gaan ook niet mee te doen, net als zwangere of ongestelde vrouwen. Wel kunnen zij het vasten inhalen, zegt Waheed.
'Je moet het altijd inhalen, wanneer je kan. Dat geldt dus ook als je ziek bent. Maakt niet uit hoe lang: ooit moet je het inhalen.' Volgens hem verschilt het van persoon tot persoon hoe er met bijvoorbeeld veiligheid en werk wordt omgegaan. 'De ene kan het wel aan, de andere niet. Je kunt daar vanuit de geloofskant geen oordeel over geven. Ik zou bijvoorbeeld wel zware werkzaamheden kunnen doen, een ander niet. Het is ook maar net hoe gezond je bent en wat je gewend bent.'

'Best heftig met dit weer'

Dat niet eten en drinken valt nog niet mee. 'Het zijn vrij lange dagen, 18 uurtjes per dag', verzucht Waheed. 'Dat is best wel heftig, zeker met dit weer. Ik kan mij voorstellen dat er een hoop zijn die het niet volhouden. Maar geloof is voor jezelf, het is niet iets dat iemand anders je oplegt. Het gaat om wat je intentie is en niet wat je laat zien.'
Voor bijvoorbeeld bestuurders en chauffeurs in het openbaar vervoer is dat inhalen ook een optie, zegt hij. 'Als je zegt: ik kan mij niet concentereren op het werk, dan kun je het later inhalen. Bijvoorbeeld in een weekend, wanneer je vrije dagen hebt en het wat minder warm is. Maar het moet wel zo snel mogelijk.' Is er daarop dan ook een grote sociale controle? 'Nee hoor, je doet het niet voor anderen, je doet het voor jezelf.'