Uniek experiment in Boskoop: statushouders gaan zelf hun woning bouwen

De voormalige school aan de Wilhelminalaan.
De voormalige school aan de Wilhelminalaan. © Gemeente Alphen aan den Rijn
BOSKOOP - 'Vriend, nu is het nog een school. Maar het is jouw toekomstige woning. Hier heb je een gereedschapskist. Succes met bouwen. Als je vragen hebt, leg ze aan ons voor, maar je moet het wel zelf doen. De verantwoordelijkheid ligt uiteindelijk bij jou.'
In Boskoop en Vlaardingen begint binnenkort een voor Nederland uniek experiment, waarbij statushouders - vluchtelingen met een verblijfsvergunning - hun eigen woning gaan bouwen. 'De vluchtelingen gaan niet op de bank zitten te wachten, tot er iets naar hun toekomt', zegt initiatiefnemer van het project, Marnix Norder. Hij is oud-wethouder in Den Haag en bedenker van het idee. 'Hier is het: welkom in Nederland en ga aan de slag, bouw je eigen huis, bouw je eigen toekomst en word onderdeel van de samenleving.'
In Boskoop wordt een voormalige school aan de Wilhelminalaan niet gesloopt, maar geschikt gemaakt voor kluswoningen. Zes klaslokalen worden een huis. Drie ervan zijn bestemd voor statushouders. Dat zijn asielzoekers met een tijdelijke verblijfsvergunning.

Niet iedereen geschikt

Ze worden wel eerst geselecteerd, zegt Norder, die met zijn huidige bedrijf Steenvlinder gemeenten adviseert over kluswoningen. 'We gaan in gesprek, je moet wel zien dat mensen het kunnen waarmaken. Net als in Nederland is niet iedereen geschikt voor een kluswoning. Dat geldt natuurlijk ook voor mensen uit bijvoorbeeld Syrië. Maar ze hebben wel meer traditie in zelf woningen bouwen. Dus ze kennen het. Maar we zoeken wel mensen die echt iets willen maken van hun toekomst.'
De gemeente Alphen aan den Rijn is positief, zegt wethouder Gerard van As. Hij denkt dat het project ook in veel andere gemeenten kan worden uitgevoerd.

Hypotheek

Achter het project gaat nog wel een ingewikkelde financieringsconstructie schuil, omdat de statushouders officieel nog geen Nederlander zijn en ook geen hypotheek kunnen krijgen. De aan Steenvlinder gelieerde stichting Fundering verleent statushouders een kluswoning en bouwbudget.
De statushouders huren de woningen gedurende de eerste vijf jaar. Tot het moment dat zij hun Nederlandschap rond hebben en een baan hebben. Daarna kunnen zij een hypotheek aanvragen en hebben zij het eerste recht op koop.

Niet voor niets

Als de statushouder toch geen Nederlandse identiteit krijgt, is het werk niet voor niets geweest. De tijd en moeite die de klusser heeft geïnvesteerd, wordt omgezet in vermogen dat de statushouder direct toekomt wanneer de woning af is en verkocht wordt.
Volgens Norder is het doel om in twee jaar honderd statushouders de kans te bieden hun eigen woning en toekomst te bouwen.