'Slavernij heeft nog steeds grote impact op Nederland', zegt gelauwerde Rijswijkse filmmaker

Screenshot: Documentaire 'Amsterdam, sporen van suiker'
Screenshot: Documentaire 'Amsterdam, sporen van suiker'
RIJSWIJK - Regisseur Ida Does uit Rijswijk heeft in het Canadese Toronto twee prijzen gewonnen met haar documentaire 'Amsterdam, sporen van suiker'. Die documentaire onderzoekt het slavernijverleden in Suriname aan de hand van persoonlijke familieverhalen van twee bekende Nederlanders.
Volgens de Rijswijkse is die internationale erkenning belangrijk. 'Dat is ook de reden dat u mij interviewt, toch? Door die prijzen wordt er meer aandacht besteed aan het slavernijverleden in Nederland. Want dat is voor het grote publiek toch nog steeds onbekend terrein', zegt ze tegen Omroep West.
'Met mijn documentaire wil ik aantonen dat het eigenlijk helemaal niet zo lang geleden is dat mensen in Suriname en andere voormalige koloniën met slavernij te maken hebben gehad', vervolgt ze. 'En dat die slavernij nog steeds een grote impact heeft op Nederland. Zoals komiek Trevor Noah terecht opmerkte: 'Wij zijn hier, omdat jullie daar waren.' Door de koloniale overheersing en de transatlantische slavenhandel is er een enorme band tussen Nederland en dat gebied. We delen een geschiedenis. En dat deel van onze geschiedenis wordt nog te weinig belicht in het onderwijs.'
We delen een geschiedenis
Ida Does - Filmmaker

Voorouders
In de documentaire ontdekt journaliste Noraly Beyer-Oostvriesland hoe haar voorouders in slavernij heetten, leefden en werkten. Verder zien we rapper Typhoon, die het leven van zijn voorvader Cornelis Abraham de Randamie ontdekt.
'Amsterdam, sporen van suiker' maakte zo veel indruk op de jury dat de documentaire tijdens het Caribbean Tales International Film Festival werd uitgeroepen tot beste documentaire. Verder kreeg Does zelf de prijs voor beste vrouwelijke regisseur.

Slavernij

Eerder won ze ook al prijzen met haar documentaire 'Peace. Memories of Anton de Kom'. Hierin schetst ze het leven van verzetsheld Anton de Kom, die het boek 'Wij slaven van Suriname' schreef. Het onderwerp slavernij komt dus vaker terug in haar werk.
'Dat klopt', bevestigt Does. 'Ik ben in Suriname geboren en heb een deel van mijn jeugd daar doorgebracht. In Suriname ben ik geconfronteerd met de geschiedenis van de slavernij. Ik weet nog dat ik door Paramaribo liep met mijn oma toen de afschaffing van de slavernij gevierd werd. Daardoor is mijn interesse ontstaan.'

'Niet wegkijken voor verleden'

Met haar films wil de Rijswijkse regisseur vooral verhalen aanreiken die nog nooit gehoord zijn. 'Het is belangrijk dat we in Nederland niet wegkijken voor het verleden. Ik wil de mensen vooral bewustzijn hierover bijbrengen. Onze geschiedenis kent niet alleen zeehelden. Er is ook een andere kant aan. Dat wil ik vertellen. En dan is het aan de kijkers wat zij ermee doen.'
Ze geeft aan dat ze niet wil dat een mea culpa klinkt uit de monden van alle blanke Nederlanders. 'Dat vind ik zo'n onzin. Zij zijn niet schuldig aan ons slavernijverleden. Ik wil ze vooral inlichten. Dan mogen ze zelf besluiten wat ze ermee doen. In Amerika is door een witte nazaat van een slavenhandelaar een voormalige plantage ingericht als museum. Hij deed dit om het verleden recht te trekken en tegenwicht te bieden aan zijn voorvaderen.'

Den Haag

Naast filmen is de documentairemaakster ook druk bezig met een nieuw project in Den Haag. 'Daar kan ik nog niet te veel over zeggen. Maar het heeft te maken met gebouwen die ons herinneren aan het slavernijverleden, ook hier in Den Haag.' Het is niet de eerste keer dat ze 'iets' doet in Den Haag. Eerder maakte ze de documentaire 'Sporen van smaragd, Haags Indisch erfgoed tot 1945'.
De documentaire 'Amsterdam, sporen van suiker' is 7 oktober eenmalig te zien in het Filmhuis in Den Haag.