Hoofdredacteur AD baalt van commotie om haringtest: 'Verdiende ik er maar meer aan'

Het draait allemaal om groothandel Atlantic op Scheveningen en keurmeester Aad Taal, ook uit Scheveningen. Die zouden onder één hoedje spelen, volgens Ben Vollaard. Hij is econoom en hoofddocent aan de Tilburgse Universiteit. Volgens hem scoren haringboeren die hun zilte goud aanschaffen bij Atlantic beduidend beter dan andere onderzochte winkels en dus is de test volgens hem 'doorgestoken kaart'.

Het zou ermee te maken hebben dat keurmeester Taal namens Atlantic lesgeeft in de omgang met haring. Deelnemers aan de haringtest kunnen daarna 'gewoon' weer meedoen in de test van de krant. Is dat wel zuiver op de graat? 'Het probleem is: Taal is dé haringexpert van Nederland. Dus die wil je hebben bij zo'n test', legt hoofdredacteur Nijenhuis uit aan Omroep West.

Volgens Nijenhuis heeft Taal een zelfstandig adviesbureau. 'Hij vertelt aan mensen hoe je haring het beste kunt behandelen, hoe je ermee moet omgaan.' Dan zou het idee kunnen ontstaan dat hij mensen bevoordeelt aan wie hij advies geeft. Toch is dat niet zo, bezweert de hoofdredacteur.

'Atlantic is heel groot en staat inmiddels bekend als goed. Het bedrijf is de markt een beetje aan het veroveren. Het zijn twee Turkse broers, die relatief nieuw zijn in de branche. Andere haringhandelaren kunnen dat misschien maar moeilijk waarderen, maar daar kan ik niet intreden.'

Daarnaast speelt er nog wat anders. 'Ze gaan met zijn drieën op pad. Als Aad Taal iemand wil bevoordelen, gaat hem dat dus niet lukken.' Taal vervangen door iemand anders is lastig volgens Nijenhuis. 'De wereld van de haringexperts is niet zo groot. Er zijn geen autoriteiten van zijn naam op dit gebied. Ik denk wel dat we bij de volgende test nog transparanter moeten zijn. Meer vertellen over de persoon Aad Taal en hoe het allemaal zit. We moeten het vooral duidelijker uitleggen. Dat liever, dan dat ik een goed functionerend iemand moet zeggen dat hij niet meer hoeft te komen.'

Toch heeft de krant niet overwogen de keurmeester te vervangen vanwege alle commotie. 'Nee, zeker niet naar aanleiding van alle ophef vandaag. Vollaard heeft eerder kritiek geuït. Toen hebben we hem gezegd: ga met ons mee. Daar is hij toen niet op ingegaan. En om Taal op basis van vandaag te bedanken... Nee, dat zou wel erg snel zijn.'

Waar of niet, er lijkt nu op zijn minst de schijn van belangenverstrengeling te bestaan. Is het volgens Nijenhuis toch niet beter om in te grijpen? 'Als ik ook maar ergens iets zie van belangenverstrengeling, zou ik dat meteen doen. Maar dat zie ik niet. Wij willen gewoon een mooie test neerzetten voor de consument en voor de winkels is het interessant om te vertellen op welke plaats ze staan. Maar wij worden nergens voor betaald, er is geen vermenging.'

Toch worden winnende viswinkeliers benaderd door de commerciële afdeling van de krant, met de vraag of ze een advertentie willen plaatsen. 'Je mag een advertentie plaatsen, dat is altijd zo. Zo werkt dat. Maar er is geen vermenging. Verdiende ik er maar meer aan', verzucht hij. 'Ook persoonlijk niet, hoor. Ik heb nog nooit één haring gratis gekregen.'

Algemeen directeur Umut Tagi van haringhandel Atlantic is niet te spreken over de werkwijze van EenVandaag, maar is vooral boos op Vollaard. 'Wat mensen willen denken, mogen ze denken. Iedereen in Nederland mag denken. Maar welk bewijsmateriaal hebben ze? Wat voor belangen hebben EenVandaag en die economische meneer? Laat hen eerst eens kritisch onderzoek doen. Laat professionele mensen hiermee aan de gang gaan', zegt hij tegen Omroep West.

AD-hoofdredacteur Nijenhuis heeft wel een idee wat zijn motief is. 'Maar dat zeg ik niet, dan ga ik zelf suggereren.' Wel vindt hij dat Vollaard het recht heeft kritiek te uiten. 'Natuurlijk. En wij moeten dat kunnen weerleggen. No big deal. We zijn een grote krant, dan lig je wel vaker onder de loep. Dat vind ik niet zo erg. Als je spraakmakend wilt zijn, wordt er ook over je gesproken en dat zijn niet altijd complimentjes.'

Daarna slaakt de hoofdredacteur een diepe zucht. Heeft hij nog wel zin in de haringtest, op deze manier? 'Dit kost me veel tijd. Ik steek deze energie liever in het maken van een mooie krant en website.' Toch kijkt hij al weer uit naar de nieuwe editie, die niet alleen de winnende haringverkopers veel omzet oplevert, maar ook de verkoop van kranten goed doet.

'Ik heb vooral al weer zin in de haring. Natuurlijk, ik vind het jammer dat een mooi, traditioneel iets in twijfel wordt getrokken. Aan de andere kant: het moet ook gewoon kunnen. Daarom leven we in Nederland. Laten we dat koesteren. Iedereen kan een weerwoord geven.' Op de suggestie dat de vis van morgen doorgaans verpakt ligt in de krant van vandaag, moet Nijenhuis toch nog een beetje lachen. 'Ja inderdaad, zo is het ook.'

Hoe hij zijn lezers volgend jaar nog beter gaat uitleggen hoe de test werkt en dat er echt geen sprake is van belangenverstrengeling, daar heeft Nijenhuis nog ruim een half jaar de tijd voor. Op 13 juni 2018 begint het haringseizoen, een paar weken later verschijnt dan traditioneel de nieuwe haringtest van het AD.