Afblazen Palestijns evenement bespaart burgemeester Rijswijk lastig dilemma

Dinsdag werd bekend dat de bijeenkomst van de organisatie begin december in het Event Plaza in Rijswijk niet doorgaat. Jammer, zegt de woordvoerder. Wat er nu precies gaat gebeuren is nog niet duidelijk. Toch proberen de conferentie in Rijswijk door te laten gaan, ergens anders een plek zoeken: er is nog geen beslissing genomen. Maar een ding is zeker: 'Ze kunnen ons niet verbieden onze mening te verkondigen. We hebben niets te verbergen. Wij zijn allemaal EU-burgers en hebben rechten en plichten.'

Op de Facebookpagina's van de organisatie staan vooral veel foto's en filmpjes van bijna gemoedelijk aandoende evenementen. Mensen die toch nog vrolijk lijken te dansen op een muziekje, anderen die - gezeten op plastic tuinstoelen - lijken te discussiëren.

Het actiecomité waarvan de bijeenkomst in Rijswijk gisteren werd afgelast, lijkt op het eerste gezicht geen gevaarlijke club waarvan een vergadering vraagt om de inzet van tientallen agenten of ME'ers. De organisatie staat dan ook niet op de Europese terreurlijst van personen en organisaties die verdacht worden van terrorisme of contacten met terroristen.

De alliantie is vooral in wat kleinere kring bekend. Zelfs het Nederlandse Palestina Komitee zegt de organisatie niet te kennen. Wel is duidelijk dat de club vooral actief is in Duitsland en ieder jaar een congres houdt in een andere stad. Twee keer kwamen de sympathisanten bij elkaar in Berlijn, een keer in Brussel. In alle gevallen leidde dat tot geen enkel probleem.

In Rijswijk vreesde men dat wel. De politieke partij Beter Voor Rijswijk sloeg alarm. Onder meer omdat de boodschap van de organisatie volgens hen ongewenst was en omdat er angst was voor tegendemonstraties en confrontaties. De politie trad in overleg met de eigenaar van Event Plaza. Die kwam vervolgens zelf tot de conclusie dat het beter was als de conferentie niet door zou gaan.

Daarmee werd ook burgemeester Michel Bezuijen een lastig dilemma bespaard. Als de eigenaar niet had besloten tot het afgelasten, had de burgemeester moeten kiezen tussen beveiliging van het complex of het verbieden van de conferentie. Vooral dat laatste was niet makkelijk geweest. Want een burgemeester kan niet zo maar een demonstratie en al helemaal niet een bijeenkomst in een privézalencentrum verbieden, zegt hoofddocent staats- en bestuursrecht Michiel van Emmerik van de Universiteit Leiden.

Rechten die in de Grondwet zijn geregeld zijn de vrijheid van vergadering en betoging. Daaraan kan de overheid niet vooraf beperkingen stellen. 'Een belangrijke regel is dat de overheid niet van tevoren grenzen kan stellen aan een boodschap die daar waarschijnlijk wordt uitgedragen. Het kan niet zo zijn dat je zegt: de boodschap die daar wordt verkondigd, staat me niet aan, dus grijp ik in.'

Een ander argument van Beter Voor Rijswijk om de bijeenkomst te willen verbieden is de vrees voor ongeregeldheden of tegendemonstraties. Maar ook dan moet een burgemeester heel voorzichtig zijn, aldus Van Emmerik. Hij moet bijvoorbeeld eerst inspanningen leveren om ervoor te zorgen dat er veel politie op de been is. Als dan nog de vrees bestaat voor 'wanordelijkheden' kan in het uiterste geval een demonstratie of bijeenkomst worden verboden. 'Maar omdat dit gaat om een bijeenkomst binnen, moet je daar nóg voorzichtiger mee zijn.'

De alliantie zou zich vooral inzetten voor de rechten van gevangenen. En roept ook op tot het vrijlaten daarvan. Daarbij wordt wat het CIDI (Centrum Informatie en Documentatie Israël) betreft wel een grens overschreden. 'Ze gooien die gevangenen allemaal op een hoop', zegt een woordvoerder. 'Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen mensen die wellicht onterecht vast zitten en mensen die aanslagen hebben gepleegd.'

Een van de meest bekende gevangenen waarvoor de organisatie in actie komt is Marwan Barghouti. Hij is een bekende Palestijnse politicus en werd in 2002 door het Israëlische leger gearresteerd als terrorist en in Israël tot vijf keer levenslang veroordeeld. Maar het CIDI erkent ook dat de alliantie zelf ook geen terroristische organisatie is, al worden wel op de Facebookpagina berichten gedeeld die wel van dit soort organisaties komen. 'En ze laten bewust bepaalde feiten achterwege.'

De Alliance in Defence of Palestinian Detainees zelf benadrukt het belang van het werk. Gevangenen moeten beter worden behandeld door Israël, zegt de woordvoerder. 'Wij willen gerechtigheid en geen geweld. Vandaar dat we ook nooit problemen hebben gehad tijdens al onze bijeenkomsten. Wij willen vooral vrede.'