Duidelijk verhaal van rechter in zaak Henriquez: 'Belangrijk dat iedereen begrijpt wat er gebeurt'

Rechter Jan Willem du Pon tijdens het proces van Mitch Henriquez
Rechter Jan Willem du Pon tijdens het proces van Mitch Henriquez
DEN HAAG - Het is de dag na de uitspraak in de zaak Mitch Henriquez. Wat opviel was de dat rechter in duidelijke, begrijpelijke taal heeft uitgelegd hoe de rechtbank tot een voorwaardelijke celstraf van zes maanden kwam voor de twee betrokken agenten. Vijf belangrijke observaties na de rechtszaak.

1. Van arrestatie tot rechtszaak: wat gebeurde er ook weer?

2 jaar, 5 maanden en 24 dagen. Zoveel tijd zit er tussen de fatale arrestatie van Henriquez en de uitspraak door de rechter in de zaak tegen de twee politiemannen. Zij arresteerden op 27 juni 2015 de 42-jarige Arubaan tijdens het festival Night at the Park in Den Haag. Henriquez had tegen de agenten geroepen dat hij een wapen bij zich had en daarbij wees hij naar zijn kruis. Bij zijn aanhouding verzette hij zich zo heftig dat er vijf agenten nodig waren om hem in bedwang te houden.
De rechter oordeelde dat Henriquez is overleden als gevolg van het gebruikte geweld bij de aanhouding. In het bijzonder door de toegepaste nekklem door een van de agenten. Daarom zijn de twee agenten schuldig aan het medeplegen van mishandeling met de dood tot gevolg. De agenten zijn veroordeeld, maar hoeven de cel niet in omdat het een voorwaardelijke straf is.

2. Rechter spreekt met duidelijke taal

Opvallend aan de rechtszaak was het heldere, duidelijke taalgebruik van rechter Jan Willem du Pon tijdens het vonnis. Jurist en communicatie-expert Erik Jan Bolsius noemt het 'fantastisch' dat de rechter er in zijn ogen in geslaagd is het vonnis op een heldere, toegankelijke manier te onderbouwen. 'Het is belangrijk dat iedereen begrijpt wat er gebeurt. Dat maakt het makkelijker de uitspraak te accepteren.'
'Door termen als 'rechtmatig' en 'bevoegd' helder uit te leggen in toegankelijk Nederlands toont de rechter zich heel attent: hij wil dat zoveel mogelijk mensen zijn uitspraak begrijpen. Ook toont hij aan hoe zowel politie als justitie soms kwetsbaar zijn in hun oordeel; hij zei bijvoorbeeld dat het soms 'niet eenvoudig is om te beoordelen'. De rechters nemen in hun toga weliswaar professioneel afstand van de betrokkenen, zo werkt het recht, maar met toegankelijke taal kunnen ze mensen toch betrekken bij de zaak.'

3. 'Een pittige uitspraak' voor de politie

Politichef Paul van Musscher van het Haagse korps noemt het 'een pittige uitspraak'. Niet alleen voor de twee agenten, maar ook voor het korps zelf. De zaak-Henriquez biedt namelijk volop aanleiding om het eigen functioneren kritisch te blijven bekijken. Uit de uitspraak van de rechter blijkt duidelijk dat agenten in noodsituaties geweld moeten kunnen toepassen, maar het gebruik van dat politiegeweld kent wel degelijk grenzen. Ook toont deze zaak dat samenwerkende politieagenten ook samen verantwoordelijkheid dragen voor hun acties.
Voor de agenten hoeft de voorwaardelijke gevangenisstraf op zichzelf geen reden te zijn om hun baan bij de politie kwijt te raken. Ze kunnen op termijn terugkeren bij het korps. Ook bestaat de kans dat de veroordeelde agenten besluiten om in hoger beroep te gaan. Bij beide agenten werd in de loop van de rechtszaak een posttraumatische-stressstoornis (PTSS) geconstateerd.

4. De nabestaanden respecteren de uitspraak

De uitspraak in de zaak-Henriquez is een opluchting voor de nabestaanden, al zijn ze niet helemaal tevreden met het vonnis. De twee agenten hadden een onvoorwaardelijke celstraf moeten krijgen, vindt neef Alex Dijkhof.
Advocaat Richard Korver, die de nabestaanden het hele proces heeft bijgestaan, liet weten dat de familie wel verheugd is dat het geweld tegen Henriquez niet onbestraft is gebleven. De familieleden kunnen niet in beroep tegen de uitspraak, omdat ze geen officiële partij zijn in deze zaak. Het gaat tussen de aanklager, het OM, en de verdediging.

5. In de Schilderswijk is het rustig gebleven

In tegenstelling tot de zomer van 2015 bleef het rustig in de Schilderswijk. Protesten met brand, plunderingen en rellen zoals twee jaar geleden waren er na de uitspraak niet. Aan oproepen op social media om te 'demonstreren tegen politiegeweld' werd geen gehoor gegeven.
Alleen in de De Heemstraat en bij het Hobbemaplein werden vijf mensen opgepakt omdat zij zich niet konden identificeren. De gemeente Den Haag had een demonstratie in de wijk eerder al verboden. Buurtbewoners, die oproepen tot verbinding, waren opgelucht dat het in hun wijk rustig bleef.