Zeven vragen en antwoorden over EHBO-trainingen bij de politie

Agenten assisteren bij reanimatie
Agenten assisteren bij reanimatie © ANP
DEN HAAG - Politieagenten van de Eenheid Den Haag hebben jarenlang niet of nauwelijks EHBO-trainingen gevolgd, blijkt uit onderzoek van Omroep West. Zeven vragen en antwoorden over eerste hulp door de politie.

- Wat verstaat de politie zelf onder eerste hulp?

De politie hanteert het begrip Eerste Hulp door Politie (EHDP). Daaronder vallen 'basale' EHBO-vaardigheden zoals het aanleggen van verbanden, maar ook 'levensreddende handelingen' als reanimatie.
- Zijn agenten niet verplicht om zich eens in de zoveel tijd te laten bijscholen?
Volgens de politie-eenheid Den Haag niet. De EHBO-trainingen zijn weliswaar een verplicht onderdeel van de politieopleiding, maar agenten hebben geen verplichting tot een 'periodieke bijscholing of toetsing dan wel registratie van de resultaten daarvan'. Dat staat in een politienotitie die in handen is van Omroep West. Er kunnen ook geen sancties worden opgelegd als de 'herhalingstrainingen' niet worden gehaald. Dat is anders bij bijvoorbeeld schietvaardigheidstoetsen; als een agent die niet haalt, kan zijn of haar vuurwapen ingenomen worden.
- Maar een bedrijfshulpverlener (bhv'er) moet wel geregeld bijgeschoold worden?
Dat klopt, al staat daar formeel niets over in de wet. In de Arbowet is wel opgenomen dat bedrijven verplicht zijn om maatregelen te nemen op het gebied van bedrijfshulpverlening. Iedere werkgever is volgens de overheid verplicht 'goede bedrijfshulpverlening' te organiseren en om één of meer bhv'ers aan te wijzen. Veel bedrijven en bedrijfstakken hanteren een jaarlijkse of tweejaarlijkse bijscholingscursus. De overheid raadt bedrijven aan om bhv'ers ongeveer één keer per jaar een herhalingscursus te laten volgen. De 'bhv-pasjes' die bedrijfshulpverleners krijgen, zijn een jaar geldig.
- Hoe vaak zijn politieagenten als eerste bij een ongeval aanwezig?
Zeer regelmatig, al ontbreken landelijke cijfers daarover. Uit regionale onderzoeken blijkt dat de politie in 20 tot 38 procent van de gevallen als eerste ter plaatse is. Zeker bij reanimaties telt elke minuut. 'Een snelle inzet van de AED (binnen 3-5 minuten) kan een succes hebben van wel 75 procent. Iedere minuut vertraging leidt tot een afname van de overlevingskans met 10-15 procent', aldus de handreiking Eerste Hulp door Politie (EHDP).
Volgens deskundigen is de politie vooral in dichtbevolkte gebieden vaak eerder bij een ongeval dan een ambulance. Volgens de poltie zelf zijn agenten bij een spoedmelding 'meestal' binnen 3 tot 10 minuten aanwezig. Alle voertuigen van de politie die op spoedmeldingen afgaan, zijn uitgerust met een AED.
- Hoe kan het dat agenten van de politie-eenheid Den Haag jarenlang niet of nauwelijks EHBO-trainingen hebben gevolgd?
Volgens de Eenheid Den Haag heeft dat te maken met de omvorming van 26 regiokorpsen naar één landelijke politie. Tot 2015 werd bij de politie-eenheid Den Haag de halfjaarlijkse EHBO-bijscholing verzorgd door een speciale EHBO-docent, blijkt uit een politienotitie. Nadien zijn er geen reguliere trainingen voor eerstehulpverlening meer aangeboden.
'In de eerste plaats kwam de functie EHBO-docent na de reorganisatie niet meer terug in de inrichting van de politieorganisatie. In de tweede plaats ontbreekt het landelijk aan een lijn omtrent bijscholing op het gebied van EHBO,' aldus de Eenheid Den Haag. Wel zijn er de afgelopen jaren 'enkele' EHBO- of AED-trainingen verzorgd, door collega-instructeurs of externe aanbieders. 'Dit zijn echter op zichzelf staande initiatieven op beperkte schaal.'
- Hoe is Omroep West dit verhaal op het spoor gekomen?
De agenten die betrokken waren bij de dood van Mitch Henriquez, DH01 en DH02, zeiden tijdens het proces tegen hen dat ze al jaren geen EHBO-trainingen meer hadden gevolgd. Op vragen van Omroep West of dit voor de hele Eenheid Den Haag gold, kon de politie in november geen antwoord geven. Daarop besloot de omroep een beroep te doen op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob). Uit stukken die de politie onlangs beschikbaar heeft gesteld, blijkt dus dat agenten van de eenheid de afgelopen jaren niet of nauwelijks EHBO-trainingen hebben gevolgd.
- Geldt dit ook voor de negen andere regionale eenheden van de politie?
Volgens de Eenheid Den Haag wel. 'Vanaf 2015 heeft de EHBO-bijscholing bij de eenheid Den Haag zich beperkt tot een aantal losse initiatieven en pilots bij districten of teams vanwege het ontbreken van een landelijke lijn of landelijk beleid op dit gebied. Dit geldt ook grotendeels voor de andere regionale eenheden.' De Haagse politie-eenheid kan deze bewering echter niet onderbouwen.
Volgens een woordvoerder van de Nationale Politie wordt er binnen de eenheden 'wisselend' met de EHBO-trainingen omgegaan. 'Dat stamt nog uit de oude situatie met verschillende korpsen. Met de eenwording van de politie is de behoefte aan landelijke afspraken ontstaan.' Die landelijke afspraken gaan volgens de woordvoerder gelden voor alle politie-eenheden in Nederland.
Vanwege de grote aantallen politiemedewerkers die bijgeschoold moeten worden, zullen de EHBO-trainingen 'gefaseerd' ingevoerd worden. Onduidelijk is nog hoe lang dat gaat duren en wanneer het landelijke beleid klaar is.