'Coalitie Groep de Mos, VVD, D66 en CDA in Den Haag het meest kansrijk'
DEN HAAG - Een coalitie tussen Groep de Mos, VVD, D66 en CDA heeft in Den Haag de grootste kans van slagen. Daarbij hoeven de partijen de minste concessies te doen. Ook zijn er bij deze combinatie vrijwel geen controversiële onderwerpen.
Dat constateren het voormalige GroenLinks-raadslid David Rietveld en de wetenschappers Frans Stokman en Jelmer Draaijer in een uitgebreid onderbouwde voorspelling van uitkomst van de Haagse college-onderhandelingen.
Op dit moment onderhandelen Groep de Mos, VVD, D66 en GroenLinks in de stadskwekerij in Duttendel over een nieuwe coalitie in Den Haag. Uit de analyse van Rietveld, Stokman en Draaijer wordt duidelijk dat dit een lastige combinatie is. Eigenlijk wordt alleen D66 gelukkig van deze variant. Voor VVD en Groep de Mos is het een tweede voorkeur. En voor GroenLinks is het zelfs van alle combinaties die mogelijk zijn, de slechtste. Die laatste partij moet op een aantal punten flinke concessies gaan doen.
Niet aantrekkelijk
Voor Groep de Mos en de VVD – de twee grootste partijen in de raad – is deze combinatie ook niet aantrekkelijk, omdat die partijen op veel punten tegemoet moeten komen aan GroenLinks. Dit terwijl het eigenlijk niet nodig is. Want er is ook een combinatie mogelijk van Groep de Mos, VVD, D66 en CDA. En daarbij hoeven ze minder in te leveren. Wel is deze combinatie voor D66 dan weer minder prettig. Maar als er flink wordt onderhandeld blijven er dan ook voor de democraten vrijwel geen omstreden punten meer over.
De drie onderzoekers hebben voor hun analyse de partijprogramma's van alle partijen doorgespit. De voornemens die daarin staan kregen punten. De belangrijke meer dan de minder belangrijke. Ook gingen ze er vanuit dat grote partijen meer kunnen binnenslepen dan de kleinere. Zo kan een analyse worden gemaakt van welke combinaties het beste werken en op welke thema’s er 'winnaars' en 'verliezers' ontstaan. Ook kan een 'afstand' worden berekend van een partij ten opzichte van het uiteindelijke resultaat.
Te veel inleveren
De onderzoekers voorspellen op basis daarvan dat als het niet lukt om een coalitie van Groep de Mos, VVD, D66 en GroenLinks te smeden – bijvoorbeeld omdat die laatste partij dan te veel moet inleveren – het voor de hand ligt dat dan in plaats van GroenLinks het CDA in beeld komt als vierde partij. 'Gelet op het feit dat die coalitie voor drie van de vier deelnemende partijen de voorkeur heeft en er vrijwel geen controversiële onderwerpen zijn is er dan een grote kans van slagen. Andere coalities zullen dan waarschijnlijk niet meer aan de orde zijn.'
Verkenner Hans Wiegel en formateur Edith Schippers benadrukten aan het begin van het onderhandelingsproces steeds dat vertrouwen een doorslaggevende rol speelde bij de onderhandelingen. De komende weken moet in de stadskwekerij blijken of dat een krachtige factor is, of toch de rationele wetenschappelijke analyse van de drie onderzoekers. Waarbij een nog meespeelt dat een combinatie met GroenLinks kan rekenen op een veel grote steun in de gemeenteraad dan de variant met het CDA. Een college met die laatste partij heeft slechts een meerderheid met een stem verschil.