Geweld in Delft: het zou zo maar eens afpersing kunnen zijn

DELFT - Na de aanhoudingen van afgelopen week lijkt het er op dat Delft even opgelucht kan ademhalen. Woensdag maakt de politie bekend dat ze drie mannen hebben opgepakt in verband met de geweldsincidenten, die de normaal zo rustige stad al twee maanden in hun greep hebben. Maar de grote vraag blijft: wie zit er achter het geweld en wat is het motief?
Twee keer zijn coffeeshops het doelwit, maar ook een zonnestudio wordt onder vuur genomen. Dinsdagochtend worden een winkel en een cafe beschoten. Bij de aanvallen zijn automatische wapens gebruikt. Eerder raakt een persoon lichtgewond als er een granaat wordt gegooid. 'Er is veel bezorgdheid', zegt burgemeester Marja van Bijsterveldt dinsdag.
De aanslagen worden steeds gepleegd op dezelfde manier. 's Ochtends in alle vroegte worden de doelwitten, die specifiek lijken uitgekozen, bestookt. Dat gaat met veel geweld en zwaar wapentuig. Het resultaat: de hele dag onderzoek in de binnenstad, straten afgesloten met zwarte schermen, winkels die niet open kunnen en onrust onder omwonenden.

Zijn het motorbendes?

Als de burgemeester dinsdag een persconferentie geeft is er nog geen duidelijkheid over de toedracht en of er een verband is tussen de zaken. De verdachten zitten in beperkingen, dat betekent dat ze geen contact mogen hebben met de buitenwereld.
De indruk dat motorbendes achter het geweld zitten wordt gevoed door een bericht dat Koninklijke Horeca Delft eind april op haar website plaatst. Ze waarschuwen daarin voor zogenoemde Outlaw Motorcycle Gangs (OMG) die samen willen komen in de Delftse horeca. 'Het gaat om twee losse incidenten', zegt de voorzitter van KHN Delft. Het  heeft naar zijn idee niks te maken met de geweldsincidenten: 'Dat gerucht wil ik wel de kop indrukken'.

Eerder Amsterdam en Rotterdam, nu Delft

Eerder werden in Amsterdam al granaten gelegd bij verschillende clubs voor de deur. Ook in Rotterdam werd eind mei een granaat voor de deur van club Villa Thalia gelegd. Nu lijkt het erop dat de criminelen hun werkterrein verleggen naar Delft. Wie niet betaalt, kan een granaat voor zijn deur verwachten of riskeert een kogelregen. 'Afpersing als motief', dat hoor je vaakst terug langs de historische grachten.
Criminelen zouden de ondernemers bewust bestoken omdat de burgemeester de zaken dan wel moet sluiten voor de veiligheid van de omgeving. Een coffeeshop lijkt dan een makkelijk doelwit, omdat dit soort zaken sowieso onder een vergrootglas ligt.

Dilemma voor burgemeesters

Het plaatst Van Bijsterveldt in een rijtje van andere burgemeesters die staan voor een onmogelijk dilemma: want sluiting van de zaken kan een doel op zich zijn, zegt ze: 'Dat vereist grote zorgvuldigheid bij de afweging door burgemeesters, hoe om te gaan met betrokken ondernemers in dit soort situaties.'
Toch besluit ze de beschoten zaken te sluiten, in ieder geval voor twee weken: 'Die tijd is nodig om de rust te herstellen in de directe omgeving maar vooral ook om politie en OM gelegenheid te geven om meer inzicht te krijgen in de situatie.'

Extra camera's en extra politie

Bij dit soort afwegingen krijgt Van Bijsterveldt hulp van een officier van justitie van het Openbaar Ministerie (OM) en de politie, die komen samen met de veiligheidsadviseurs van de gemeente na dit soort incidenten. Ook beslissingen over aanvullende maatregelen als cameratoezicht en extra politie wordt besproken in die  'lokale driehoek'.
Zelf gaat de burgemeester na de aanslagen op pad om te praten met betrokkenen, ook na het laatste incident stapt ze gelijk op de fiets 'ze zoekt verbindingen met de getroffenen', zegt een woordvoerder.

Bedreigingen

Uit onderzoek uit 2017 blijkt dat een kwart van 225 burgmeester in ons land bedreigd wordt door criminelen. Of Van Bijsterveldt, na  haar zichtbaarheid bij deze incidenten, ook bedreigd wordt? Dat wil een woordvoerder niet bevestigen.