Cultuurcomplex Den Haag gaat geen 176 miljoen, maar 210 miljoen kosten

Dat maakte wethouder Boudewijn Revis (VVD) dinsdagmiddag bekend tijdens een persconferentie. Revis is in het nieuwe college dat op 7 juni aantrad verantwoordelijk voor het gebouw dat onder meer ruimte biedt aan het Koninklijk Conservatorium, Residentie Orkest en Nederlands Dans Theater.

Volgens hem is het nodig in totaal tientallen miljoenen euro’s extra uit te geven. ‘We stonden voor de keuze: doormodderen of aanpakken. Wij hebben voor aanpakken gekozen', aldus Revis.

Revis verklaarde dat hij sinds hij verantwoordelijk is voor het project, intensief met bouwer Cadanz heeft onderhandeld. Reden is dat volgens hem een ‘loopgravenoorlog’ dreigde tussen die bouwer en de gemeente, onder meer over de kosten.

Door nu extra geld uit te geven, kan die worden voorkomen. Er ontstaat er ‘rust in het bouwproces’. Verder wordt het vertrouwen tussen gemeente en bouwer ‘versterkt’ en wordt de kwaliteit van het gebouw ‘verbeterd’, aldus de wethouder.

Dat het gebouw veel meer gaat kosten is opmerkelijk. Tot vier jaar geleden lag er een compleet ander ontwerp: het cultuurpaleis. Dat werd bij de collegeonderhandelingen van 2014 van tafel geschoven, omdat de Haagse stadspartij toen ging deelnemen aan het stadsbestuur.

Lijsttrekker Joris Wijsmuller had beloofd dat het cultuurpaleis er niet zou komen. Het zou met 181 miljoen euro te duur zijn. Wijsmuller maakte als wethouder vervolgens zelf een nieuw plan en verzekerde keer op keer dat dat goedkoper zou worden. Dat blijkt dus nu in de praktijk niet het geval.

Volgens Revis is Cadanz tijdens de bouw op een groot aantal problemen gestuit. Zo bleken er holle ruimtes te zitten in de parkeergarage onder het complex. Ook trof de bouwer ondergrondse waterlopen, een ‘spaghetti aan gangen' en asbest aan.

Bovendien moest het ontwerp worden aangepast nadat de welstandscommissie kritiek had. Daardoor moesten ook aan de kant van de Schedeldoekshaven ‘vingers’ aan de gevel komen.

Al die zaken brachten extra kosten met zich mee. Volgens Revis zou een discussie over wie daarvoor moest opdraaien, kunnen leiden tot zaken bij een speciale arbitrageraad of zelfs de rechter. Door nu met de bouwer een ‘deal’ te sluiten, kan dat worden voorkomen.

De wethouder beloofde dat als de gemeenteraad akkoord gaat en de handtekeningen zijn gezet onder de afspraken, er geen claims meer komen van de bouwer. Maar daarvoor waren wel ‘harde onderhandelingen’ nodig waarvoor de gemeente ook naar Rijssen ging – waar het hoofdkantoor van de bouwer zit – ‘om elkaar de waarheid te vertellen’. Uiteindelijk stelden gemeente en Cadanz ook elk een onafhankelijke deskundige aan, mede om de hoogte van het afkoopbedrag te bepalen.

Een andere reden voor de hogere kosten, is dat er ‘verbeteringen’ in het ontwerp worden gemaakt. Daarbij gaat het in totaal om 21 punten. Zo wordt de ingang van de fietsenkelder verplaatst: die komt niet meer op straat, maar in het gebouw.

Daarnaast worden de commerciële ruimtes in de grote gang op de begane grond aangepast.  Verder wordt de entreehal verbeterd, worden toiletgroepen en entrees van de instellingen aangepast en er komt een schuifwand in een van de foyers.

Daar staat tegenover de door de instellingen gewenste beweegbare vloer in de concertzaal er niet komt. Volgens Revis had daar vanwege de constructie al een paar weken geleden een beslissing over moeten worden genomen en is het nu te laat die nog in te bouwen.

Een derde punt dat met de deal met Cadanz wordt opgelost, is de vertraging die is opgelopen bij de bouw. Onder meer vanwege die holle ruimten in de garages en waterstromen in de grond is er een bouwachterstand opgelopen. Die kan niet meer worden ingehaald.

De verbeteringen zorgen er ook voor dat de bouw vertraging oploopt. Instellingen willen graag na de zomer, bij aanvang van een nieuw cultuur- en schooljaar, het gebouw in gebruik nemen. Dat zit er helaas niet in; het gebouw gaat nu na de zomer van 2021 open, een jaar later dan eerder gedacht.

De totale omvang van de deal met de bouwer bedraagt 31 miljoen euro. Elf miljoen daarvan kan worden gevonden binnen het bestaande budget voor de bouw van het cultuurcomplex. Voor twintig miljoen euro moest nog dekking worden gevonden. Dat geld komt uit diverse potjes. Een daarvan is een ander groot project waarvoor Revis verantwoordelijk is, de Rotterdamsebaan. Hierbij was een fors budget gereserveerd voor risico’s. Maar naar het zich laat aanzien is dat niet nodig.

De wethouder rekende dat het oorspronkelijke bedrag dat de gemeente had uitgetrokken voor de bouw - 176,6 miljoen euro - eigenlijk in de vorige collegeperiode al was overschreden met 11,8 miljoen euro. Daardoor zijn de kosten van het cultuurcomplex inmiddels opgelopen tot 189,2 miljoen.

Doordat daar nu dus nog twintig miljoen bijkomt, komt het totaal straks op 210 miljoen. En dat is veel meer nog dan het ‘oude’ cultuurcomplex dat vier jaar geleden werd afgeschoten, zou hebben gekost. Dat was destijds becijferd op 181 miljoen.

Tijdens de presentatie van het coalitie op 29 mei, verklaarden Groep de Mos, VVD, D66 en GroenLinks nog dat er geen extra geld naar het cultuurcomplex zou gaan. Toch gaat dat nu dus wel gebeuren. Revis prees zijn coalitiegenoten voor het ‘lef’ dat zij nu tonen. ‘Maar heel het college voelde dat dit nodig was. Een andere keuze was slecht geweest voor de stad.’

De wethouder prees overigens ook de instellingen en Cadanz voor hun medewerking aan deze oplossing. En zijn voorganger, Joris Wijsmuller. ‘Hij heeft dit project ver gebracht en dit is een logische vervolgstap', aldus Revis.

De politieke reacties op het nieuws dat de bouw 20 miljoen extra gaat kosten, zijn niet mals. Zo heeft Arjen Dubbelaar (Hart voor Den Haag / Groep de Mos) het over het 'Spuiforum-lijk' dat eindelijk uit de kast komt.

Ook Martijn Balster (PvdA) uit op Twitter zijn ongenoegen. Volgens hem werd er tijdens de presentatie van het coalitieakkoord nog gezegd dat de bouw van het complex volgens plan verliep en vraagt zich daarom af 'wie nou wie voor de gek houdt'.