Achtergrond: zo liggen de verhoudingen in het Haagse stadhuis

De nieuwe gemeenteraad van Den Haag.
De nieuwe gemeenteraad van Den Haag. © Richard Mulder
DEN HAAG - Het is al ver in de middag als zich een debatje ontvouwt tussen PvdA-leider Martijn Balster en D66-fractievoorzitter Hanneke van der Werf. De laatste heeft namens haar partij zeven voorstellen ingediend. Een onderzoek naar het ter beschikking stellen van slimme regentonnen. Het college en ambtenaren duidelijk laten maken waarom zij voor een dienstreis voor een bepaald vervoermiddel hebben gekozen. Met natuurlijk als achterliggend idee dat de wethouders eigenlijk minder het vliegtuig moeten nemen en meer de trein.
Balster kan niet wachten tot het rode lampje op zijn microfoon begint te branden en hij zijn collega mag interrumperen. Want: bezuinigt dit college van burgemeester en wethouders niet enorm op het welzijnswerk - twintig miljoen de komende jaren? En: worden er niet veel te weinig sociale huurwoningen gebouwd, zodat mensen met lage inkomens en starters jaren op een wachtlijst voor een betaalbaar huisje staan?
Van der Werf zegt niets over de grote problemen in de stad
Martijn Balster – fractievoorzitter PvdA
'Van der Werf zegt niets over de grote problemen in de stad', briest hij bijna. Maar zij verblikt of verbloost niet. 'Ú heeft daar de nadruk op gelegd. Dat is uw goed recht', spreekt Van der Werf. Maar daar blijft het simpelweg bij.

Niet langer heerst de PvdA in het ijspaleis

Zij vertegenwoordigt hier, op dit moment tijdens de bespreking van de begroting voor het komende jaar, de nieuwe politiek in het stadhuis. Niet langer heerst de PvdA in het ijspaleis. Voorbij zijn de tijden dat als de sociaal-democratische fractievoorzitter met een suggestie komt, wethouders buigen en ambtenaren aan de slag gaan.
Sinds de Tweede Wereldoorlog regeerde de PvdA Den Haag. Het is voorbij.

Afstand genomen van vertrouwde patronen

In het stadhuis regeert nu het realisme en pragmatische. Onder aanvoering van eerst Hans Wiegel ('Elkaar wat gunnen') en later Edith Schippers hebben Groep de Mos, VVD, D66 en GroenLinks toch afstand genomen van vertrouwde patronen. De partijen mogen uitvoeren wat zij belangrijk vinden.
GroenLinks kan zo betere steun regelen voor dak- en thuislozen, D66 mag zich inzetten voor een beter openbaar vervoer, de VVD mag bouwen en Groep de Mos kan plannen dichtbij de inwoners van Den Haag ontwikkelen. Om maar een paar voorbeelden te noemen.

Afspiegelingscollege zonder overkoepelend thema

Een afspiegelingscollege is het, maar zonder een echt overkoepelend thema. En daarbij is, zo blijkt, afscheid genomen van de vanzelfsprekende traditie - ontstaan onder leiding van de PvdA - dat bij alles wat gebeurt, de gevolgen voor de onderkant van de maatschappij leidend zijn bij die beslissingen.
De vertrouwde band tussen PvdA en welzijnsorganisaties en woningbouwcorporaties is niet langer genoeg voor financiële of morele steun aan die clubs. En daarom maakt ook het pleidooi van Balster dat bijvoorbeeld ouderen straks enorm gaan lijden onder de bezuinigingen, bijzonder weinig indruk op de coalitiepartijen. Bangmakerij zonder grond, zet VVD-fractieleider Frans de Graaf dat betoog simpelweg aan de kant.

Tegenbegroting al snel ter zijde geschoven

Zo wordt deze begrotingsbehandeling een moeilijke marathonsessie voor de PvdA. Een door die partij opgestelde tegenbegroting wordt al snel ter zijde geschoven: op financieel drijfzand gebouwd, rekenen collegepartijen voor. 'Tachtig procent ervan is gebaseerd op nep-geld,' zegt wethouder van financiën Rachid Guernaoui (Groep de Mos) zelfs. En dus ook geen steun voor terugdraaien van bezuinigingen op het welzijnswerk. Het alarm over de dramatische situatie op de woningmarkt echoot ook al snel weg.
Maar er is meer. Naast Balster zitten ook Joris Wijsmuller (Haagse Stadspartij) en Karsten Klein (CDA) in de oppositiebanken. In de vorige coalitie nog wethouder, nu weer gewoon raadslid. En wie goed naar hun betogen en de reacties daarop luistert, signaleert nog een andere trend. Dit college breekt in meer opzichten met oude tradities of in gang gezet beleid.

Ruimhartige opvang van vluchtelingen wordt beperkt

De ruimhartige opvang van vluchtelingen wordt beperkt. Allerlei vormen van zorg worden veel meer door financiële grenzen bepaald dan door de vraag. Geen baan accepteren betekent een forse korting op de uitkering.
Deze motie knocken we out
Richard de Mos – wethouder Groep de Mos
Dan is er ook nog de manier waarop dat gebeurt. Soms zelfs met een nonchalance alsof de nieuwe oppositie dingen zegt die totaal van een andere planeet komen. Als Wijsmuller een voorstel indient om in de toekomst geen financiële steun meer te geven aan de Red Bull Knock Out op Scheveningen, omdat die motoren het milieu vervuilen, zegt wethouder Richard de Mos gewoon: 'Deze motie knocken we out.' Klaar.

Minder last op schouders van raadsleden Groep de Mos

Het realisme heerst in het stadhuis. En hoewel PvdA en in mindere mate CDA en Haagse Stadspartij dat niet graag willen horen, leidt het soms ook toch iets meer lucht. De zware last van de wereld ligt veel minder op de schouders van bijvoorbeeld de raadsleden van Groep de Mos.
Wijsmuller had het tijdens zijn betoog nog gezegd: 'Na jaren van crisis hebben we nu de wind mee. Er is geld. Daar kunnen grote maatschappelijke vraagstukken mee worden opgelost. Maar dit neo-liberale-mooi-weer-college is alleen op zoek naar puike plannen.' Het gekke? Dit college zou dat wel eens als geuzen-slogan kunnen zien. En er rustig naar gaan handelen.
LEES OOK: