Haagse wethouder wil projectontwikkelaars laten meebetalen aan openbaar vervoer

Dat zegt de Haagse wethouder Robert van Asten (D66, mobiliteit) na afloop van een werkbezoek aan de Duitse stad Düsseldorf. Een delegatie van Haagse raadsleden, wethouders uit Delft en Rijswijk, HTM, Rover en ambtenaren bekeek daar onder meer hoe het openbaar vervoer is georganiseerd en wordt betaald.

Die stad in het Ruhrgebied werd uitgekozen voor een werkbezoek omdat de situatie enigszins is te vergelijken met Den Haag: de omvang is ongeveer even groot en de bevolking groeit flink. Daardoor slibben vooral de centra dicht door het vele autoverkeer. In Düsseldorf werd ervoor gekozen om belangrijke tramlijnen in de binnenstad onder de grond te laten lopen. Hetzelfde geldt voor een drukke autoweg. Gevolg is dat tram- en autoverkeer veel sneller door de stad gaan en het aantal ov-reizigers fors is toegenomen. Bovendien is door de enorme operatie ruimte ontstaan voor nieuwbouw, groen en water.

In de steek gelaten door het Rijk

Een belangrijk verschil is wel dat Düsseldorf meer mogelijkheden heeft om zelf belasting te heffen. Daardoor konden grote investeringen worden betaald, terwijl de stad al elf jaar schuldenvrij is.

In Nederland worstelen veel regio’s en gemeenten ermee hoe ze hun wensen op het gebied van openbaar vervoeren moeten betalen. Ze voelen zich daarbij vaak een beetje in de steek gelaten door het Rijk, dat niet voldoende geld geeft om grootschalige investeringen te doen.

Daarom moeten er ‘creatieve oplossingen’ worden gevonden, stelt de Haagse wethouder. Een ervan is om de partijen die enorm profiteren van een goed openbaar vervoer, daaraan ook te laten meebetalen. Hij wijst erop dat bijvoorbeeld de waarde van het vastgoed in het gebied rond de A2 in Maastricht veel meer waard is geworden nadat die weg in een tunnel verdween. ‘Dat komt dus door een publieke investering.’

Van Asten vindt het logisch om de partijen die daarvan profiteren, ook om een bijdrage te vragen. Als voorbeeld noemt hij de Binckhorst. In dat voormalig bedrijventerrein wordt de komende jaren fors gebouwd, er komen duizenden woningen bij. De ontwikkelaars die daar bouwen, kunnen meebetalen aan een goede ontsluiting van het gebied. Daar zou tegenover kunnen staan dat ze dan weer minder – vaak dure – parkeergarages hoeven te betalen.

Volgens Van Asten is een forse investering in het openbaar vervoer in de regio de komende jaren onvermijdelijk. ‘Als er niets gebeurt, loopt het al in 2025 helemaal vast.’ Daarom werkt hij nu aan de zogenaamde ‘Schaalsprong 2040’. In dat stuk staan ambitieuze plannen. Zo moet er een (ondergrondse) railverbinding gaan lopen van Den Haag Centraal via de Binckhorst naar het station in Voorburg.

Van daar zou de lijn nog weer verder kunnen gaan: via het Forepark naar Zoetermeer en richting Delft. De lijn zou de andere kant op via Madurodam naar Scheveningen moeten gaan lopen. Bij het mini-Nederland is dan een zogeheten mobiliteitshub gedacht. Daar kunnen reizigers in verschillende vormen van openbaar vervoer stappen. Ook kan hier een andere tramlijn naar het Norfolkterrein in Scheveningen beginnen.

Verder zijn er plannen om de Haagse tramtunnel te verlengen. Belangrijk idee hierachter is dat zo ook Den Haag Zuidwest beter wordt ontsloten. De tunnel zou helemaal naar de Zevensprong moeten lopen of eventueel zelfs naar het Leyenburg Ziekenhuis.

Ambitieuze plannen, erkent de wethouder. Plannen ook die samenwerking en een lange adem vragen. Want als die nieuwe lijnen en tunnels liggen er niet in een keer en ook niet snel. Maar er moet iets gebeuren, is zijn overtuiging. 'Het aantal auto’s dat door de stad gaat is onhoudbaar. Het zorgt voor luchtvervuiling, de stad loopt vast. Iedereen is ervan overtuigd dat er iets móet gebeuren. Want de stad moet bereikbaar blijven en mensen mobiel.'

De burgemeester van Düsseldorf, Thomas Geisel, en van Asten maakten vrijdag ook bekend dat er een rechtstreekse treinverbinding moet komen tussen beide steden. Aan het begin van de twintigste eeuw was die er ook, volgens Geisel. De Haagse wethouder vindt die lijn van groot belang om zo de kennisclusters Delft/Den Haag en Eindhoven te verbinden met het Dusseldorf waar de economie enorm groeit. 'Het is ook leuk dat mensen makkelijk een kerstmarkt kunnen pakken, maar snel reizen naar een gebied dat economisch booming is, is heel belangrijk.'