Haagse oudjaar-vrijwilligers: veel blijft toch bij het oude

Dat is opmerkelijk omdat burgemeester Pauline Krikke van Den Haag dit najaar juist aankondigde dat de gemeente op een andere manier vrijwilligers zou gaan werven. Ook de As-Soennah moskee is door de gemeente benaderd met de vraag of vertegenwoordigers een bijeenkomst voor vrijwilligers wilden bijwonen, maar het moskeebestuur heeft hiervoor bedankt.

Sinds een paar jaar gaan vrijwilligers, onder toezicht van de politie, tijdens de jaarwisseling de straat op om hun buurt veilig te houden. Hiervoor wordt de hulp ingeroepen van wijk- en jongerenorganisaties, moskeeën en buurtvaders. Zij zorgen jaarlijks voor een paar honderd vrijwilligers.

Maar eind september schreef burgemeester Krikke in een brief aan de gemeenteraad dat ze dit jaar op een andere manier vrijwilligers wil gaan werven. In sommige wijken loopt de werving van vrijwilligers via organisaties, in andere wijken benadert en enthousiasmeert de politie of de stadsdeelorganisatie individuele bewoners, constateerde ze in de raadsbrief.
‘Die laatste manier van werving blijkt meer op te leveren dan de meer 'traditionele' werving via organisaties', schreef ze. 'Het uitgangspunt is daarom dat in de hele stad bewoners op individuele basis deelnemen.' In een debat over de brief in de Haagse gemeenteraad voegde ze eraan toe dat individuele bewoners 'beter gemotiveerd' zouden zijn.

Begin december bleek dat veel organisaties in verwarring waren over deze aanpassing. Ze wisten niet wat er voor hen zou veranderen. Nu blijkt dat veel bij het oude is gebleven.

Vorige week dinsdag was op politiebureau De Heemstraat in de Schilderswijk een bijeenkomst voor ‘sleutelfiguren’ van organisaties. Zij waren daar op uitnodiging van de politie. Uit gesprekken die Omroep West had met meerdere organisaties blijkt dat de opzet van deze jaarwisseling voor deze organisaties niet is veranderd.

Dat betekent dat de sleutelfiguren nog altijd namens hun organisatie zorgen voor de vrijwilligers die als ‘nachtwacht’ de oudejaarsnacht in gaan. Deze vrijwilligers hoeven zich niet als individu aan te melden bij de politie of de gemeente. De sleutelfiguren coördineren de contacten met de politie.
Ook de As-Soennah moskee is benaderd door de gemeente. ‘De gemeente heeft ons gevraagd of we een uitnodiging wilden ontvangen voor de bijeenkomst in politiebureau De Heemstraat en of we nog betrokken wilden worden’, zegt moskeevoorzitter Abdelhamid Taheri. ‘Maar wij hebben bedankt. Wij hadden voor de zomer al besloten om te stoppen met onze inzet tijdens Oud en Nieuw vanwege de discussie over onze vrijwilligers en de respectloze handelwijze van de gemeente.’

De gemeente erkent dat er in aanloop naar de jaarwisseling contact is geweest met de As-Soennah moskee. ‘Het gaat om contact met de As-Soennah moskee en andere organisaties in de stad over de jaarwisseling in brede zin’, zegt een woordvoerder van de gemeente. ‘Gemeente en politie willen bijvoorbeeld graag weten of er activiteiten gepland zijn. Zoals altijd zijn dit belangrijke dingen om te weten voor, in het bijzonder de politie.’

Toch is de toenadering van de gemeente tot de As-Soennah moskee in aanloop naar de jaarwisseling, opvallend. Niet alleen omdat het om een ‘organisatie’ gaat waar de gemeente een beroep op lijkt doen, terwijl individuele vrijwilligers het uitgangspunt zou zijn. Maar ook omdat in de politieke wandelgangen is te horen dat Krikke de nieuwe manier van vrijwilligers werven vooral heeft ingezet om - zonder dit expliciet uit te spreken - van de As-Soennah moskee en de jaarlijkse discussie hierover af te komen.

De afgelopen jaren is de samenwerking tussen de gemeente en de As-Soennah moskee in oudejaarsnacht namelijk steeds meer onder vuur komen te liggen. Politieke partijen zoals de PVV, VVD en het CDA wilden ervan af. De PVV sprak van ‘salafistische ordetroepen’ die het stadsbestuur de straat op stuurde.

Voormalig burgemeester Van Aartsen verdedigde de samenwerking juist, omdat hij vond dat de vrijwilligers hun ‘burgerplicht’ deden.
Krikke en een meerderheid van de gemeenteraad volgen de lijn van Van Aartsen lange tijd. Tot deze zomer het tv-programma Nieuwsuur onthulde dat de moskee volgens de inlichtingendienst AIVD steun van een Koeweitse liefdadigheidsinstelling kreeg die in verband werd gebracht met terrorisme. De As-Soennah moskee ontkende dit. Maar de subsidierelatie tussen de gemeente Den Haag en de moskee is hierna gestopt.
   

Zelf ontkende Krikke vorige week in het Radio West-programma Studio Haagsche Bluf dat ze de werving wil aanpassen, alleen om van de As-Soennah af te komen. ‘Dat is niet waar’, zei ze. ‘We hebben de afgelopen jaren gezien dat mensen het fijn vinden om iets voor hun buurt te doen maar niet noodzakelijkerwijs met een organisatie. Ze willen liever op individuele basis iets doen voor hun buurt. Misschien wel met buren maar niet via een organisatie. We merken dan ook dat er al veel aanmeldingen zijn.’

Hoeveel nieuwe aanmeldingen er zijn, kan de gemeente niet zeggen. Deze gegevens worden niet bijgehouden. ‘Het is immers geen wedstrijd om welke buurt of welk initiatief de meeste vrijwilligers op de been kan brengen’, zegt de gemeentewoordvoerder. ‘Het gaat ons erom wat ze doen. Overigens is onze indruk dat er dit jaar zeker niet minder vrijwilligers meehelpen tijdens de jaarwisseling bij het organiseren van activiteiten, het helpen van de politie of het schoonmaken van de straten op nieuwjaarsdag.’

Actieve benadering

Over de nieuwe manier van werven zegt de woordvoerder dat bestaande vrijwilligers en vrijwilligersinitiatieven actief worden benaderd door de politie en stadsdeelorganisatie. ‘Het gaat bijvoorbeeld om buurtpreventieteams die het hele jaar hun rondes doen. Hiervan is al bekend wie dit zijn. Deze mensen hoeven zich dus niet opnieuw per persoon aan te melden.’