Onderzoek vonkenregen Scheveningen: wat is de OvV voor club?

Scheveningen na de vonkenregen
Scheveningen na de vonkenregen © Richard Mulder
DEN HAAG - De Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV) gaat de vonkenregen op Scheveningen onderzoeken. Tijdens de jaarwisseling vlogen huizen, auto's en fietsen op Scheveningen in brand door de vonken die afkomstig waren van het vreugdevuur op het Scheveningse strand. De OvV gaat onderzoeken wat er mis ging. Maar wat doet die raad eigenlijk? Zeven vragen en antwoorden.

Wanneer is de OvV opgericht?

De onderzoeksraad bestaat sinds 1 februari 2005. Prof. mr. Pieter van Vollenhoven is de eerste voorzitter van de OvV en dat blijft hij tot 2011. Mr. Tjibbe Joustra volgt hem op en leidt sindsdien de raad. Bij het OvV werken ongeveer zeventig mensen en de raad krijgt jaarlijks dertien miljoen euro van het Rijk.  
Waarom is het er gekomen?
Na de vuurwerkramp in Enschede in 2000 en de cafébrand in Volendam in de nieuwjaarsnacht van 2000 op 2001 ontstaat bij de Tweede Kamer de behoefte om een permanent onderzoeksinstituut op te richten.
De Raad voor Transportveiligheid bestaat dan al maar de Kamer wil naast de transportsector ook andere sectoren onderbrengen in een onderzoeksinstituut. Bovendien moet het een permanent instituut zijn, zodat na incidenten niet steeds een tijdelijke commissie aangesteld hoeft te worden. Dit wordt de OvV, die de Raad voor Transportveiligheid opvolgt.
Wat onderzoekt de OvV eigenlijk?
'De Onderzoeksraad is gericht op het verbeteren van de veiligheid in Nederland en kijkt daarbij vooral naar die situaties waarbij burgers voor hun veiligheid afhankelijk zijn van de overheid, bedrijven of instellingen', schrijft de Onderzoeksraad op de website.
Bekende onderzoeken die de Onderzoeksraad heeft gedaan zijn de Schipholbrand in 2005 en de ramp met de MH17 in 2014. Ook deed het in 2017 onderzoek naar de problemen met vuurwerk en het geweld tegen hulpverleners tijdens de jaarwisseling. De raad adviseerde een verbod op knalvuurwerk en vuurpijlen maar het kabinet nam dit advies niet over.
Bij bepaalde voorvallen in de luchtvaart, scheepvaart, industrie en railsector heeft de OvV de wettelijke verplichting om onderzoek te doen. Daarom onderzoekt de OvV bijvoorbeeld ook het ongeluk met het neergestorte sportvliegtuigje in de omgeving van Stolwijk in mei 2018. Hierbij kwamen twee inzittenden om het leven.
En wie beslist over onderzoeken die niet verplicht zijn?
Dat doet de OvV zelf. De Onderzoeksraad werkt dus onafhankelijk. 'Niet alle voorvallen kunnen onderzocht worden', schrijft de OvV. 'Daarom maakt de Raad de afweging of een onderzoek door de Onderzoeksraad van toegevoegde waarde is. Bijvoorbeeld omdat er veel maatschappelijke onrust is, omdat er nieuwe lessen geleerd kunnen worden of omdat er een vermoeden is van structurele (veiligheids)tekorten in een sector.'
Dus het onderzoek naar de vonkenregen op Scheveningen is op eigen initiatief opgepakt?
Dat klopt. Volgens Tjibbe Joustra leent de vonkenregen zich voor een onderzoek omdat de veiligheid van mensen in gevaar is geweest. Maar het verzoek van burgemeester Krikke van Den Haag aan de OvV, heeft wel geholpen bij de beslissing.
'Wij bepalen natuurlijk onze eigen agenda', legt Joustra uit. 'Maar het verzoek van de burgemeester om het onderzoek op te pakken vinden wij van groot belang. De vreugdevuren zorgen al jaren voor een politieke discussie. Uit het verzoek leiden wij af, dat er wat gedaan zal worden met de aanbevelingen die wij zullen doen.'  
Wat gaat de OvV onderzoeken?
Allereest de brand in Scheveningen zelf. Hoe hoog was de vuurstapel? Wat was de windrichting? Dat soort vragen. Daarnaast neemt de OvV de bestuurlijke randvoorwaarden onder de loep. Was er nou wel of geen vergunning nodig en welke bestuurlijke afspraken zijn er gemaakt?  
'And lost but not least: hoe is de crisis bestreden?' zegt Joustra. Wie had welke rol en was die rolverdeling adequaat?'
Wanneer is het onderzoek klaar?
De OvV hoopt het complete onderzoeksrapport na de zomer af te hebben. Joustra: 'Zodat Den Haag onze aanbevelingen mee kan nemen in de voorbereidingen op de komende jaarwisseling.'