Waar is de Zuid-Hollander trots op?

Dat is een van de vragen die I&O Research heeft gesteld in samenwerking met de NOS en de regionale omroepen met betrekking tot het regio- en provinciegevoel onder de Nederlandse bevolking, in het kader van de Provinciale Statenverkiezingen op 20 maart. Het onderzoek is uitgevoerd onder bijna 25.000 Nederlanders. Ruim 2.100 inwoners van Zuid-Holland hebben de enquete ingevuld.

Het is al vaker gememoreerd: dé Zuid-Hollander bestaat niet. De identiteit van onze provincie is onvindbaar. Dat wordt ook duidelijk uit dit onderzoek. Onze inwoners voelen zich allereerst Nederlander (66 procent), op de tweede plek staat hun woonplaats (41 procent) en dan de regio (16 procent). Zuid-Hollanders voelen zich zelfs nog eerder Europeaan of wereldburger (beide 11 procent), dan Zuid-Hollander. Slechts vijf procent voelt zich Zuid-Hollander.

Het gemis van de Zuid-Hollandse identiteit klinkt ook door in andere uitkomsten in het onderzoek. Zoals bij de vraag in hoeverre de Zuid-Hollander trots is op de eigen provincie. Slechts 25 procent is trots op Zuid-Holland. Landelijk gezien is de Zuid-Hollander zelfs het minst trots op zijn of haar provincie, maar wel trots op Nederland (62 procent).

Heel gek is het niet dat de Zuid-Hollander zich geen Zuid-Hollander voelt. Het wapen van Zuid-Holland is weliswaar gebaseerd op het oude wapen van Holland uit het jaar 1198, maar het Zuid-Hollandse wapen werd pas in 1959 door koningin Juliana aan de provincie verleend. Het volkslied van Zuid-Holland - wie kent het? - stamt uit 1950; nogal een verschil met bijvoorbeeld De Alde Friezen' uit 1876. Zelfs de ambtenaren in het Provinciehuis in Den Haag vergaten bij het verlenen van een vervoersconcessie te eisen dat het logo van Zuid-Holland op de bussen kwam. Maar die omissie werd op tijd hersteld. Het geeft weer eens aan dat het Zuid-Holland-gevoel ver te zoeken is.

Toch kunnen Zuid-Hollanders wel een hoop positieve punten opnoemen over hun provincie. Zo zijn Zuid-Hollanders het meest trots op de kust: de zee en de duinen (22 procent). Verder is achttien procent van de geënquêteerden trots op de skyline en de binnenstad van Rotterdam. En dertien procent is blij met de havens van de Maasstad. Verder is de Zuid-Hollander ook trots op de natuur van het Groene Hart, de Reeuwijkse Plassen, de Broekpolder en de Biesbosch.

Opvallend is dat sportprestaties en individuele personen nauwelijks tot trots leiden. Anders dan misschien gedacht, worden voetbalclubs niet erg vaak genoemd als reden tot trots, maar Feyenoord is landelijk gezien een belangrijke uitzondering: veertien procent van de Zuid-Hollanders noemt de Rotterdamse voetbalclub als reden om trots te zijn op onze provincie, beduidend meer dan in andere streken. Verder is de Zuid-Hollander ook trots op ADO Den Haag (vijf procent) - ook al is het niet altijd even makkelijk om op de sportieve prestaties van deze voetbalclubs trots te zijn. Opvallend is dat de Zuid-Hollanders ook lokale sportclubs noemen, zoals bijvoorbeeld SVV Scheveningen, Haag Atletiek, Haagsche Rugby Club, handbalvereniging Quintus in Kwintsheul en vv Katwijk.

De geschiedenis van Zuid-Holland heeft de inwoner van onze provincie hoog in het vaandel staan (negen procent). Maar ook de hedendaagse open cultuur spreekt de Zuid-Hollander aan (elf procent). Het culturele aanbod maakt de Zuid-Hollander trots. 'Er is altijd veel te doen en te bekijken in de vele musea', zegt een respondent. Een ander geeft aan dat Zuid-Holland met het Residentie Orkest en het Rotterdams Philharmonisch orkest 'een paar prachtige orkesten heeft.'

De 'grootste Zuid-Hollander' is - volgens twintig procent van de geënquêteerden - Ahmed Aboutaleb, sinds 2009 burgemeester van Rotterdam. Koning Willem Alexander, onlangs verhuisd van Wassenaar naar Den Haag, staat met tien procent op de tweede plaats. De vermoorde Rotterdamse politicus Pim Fortuyn staat met vijf procent op de derde plek.

In het onderzoek worden ook minister-president (en Hagenaar) Mark Rutte, koningin Máxima, de Leidse dj Armin van Buuren, het Haagse duo Kees van Kooten en Wim de Bie en ADO-speler Tom Beugelsdijk genoemd. Ook twee namen uit eigen huis komen in deze lijst der lijsten voor: Radio West-presentatoren Sjaak Bral en Tjeerd Spoor. Laatstgenoemde, bekend van het radioprogramma Studio Haagsche Bluf; kreeg welgeteld drie stemmen. Wij verdenken hemzelf, zijn schoonmoeder en Martin Bruin.

Schaamtegevoel kennen Zuid-Hollanders ook: in onze provincie sta je meer vast dan dat je door kunt rijden, er is bijna geen natuur meer, veel luchtvervuiling door de industrie, maar ook lichtvervuiling door de kassen. Verder schaamt de Zuid-Hollander zich voor de armoede en criminaliteit in de provincie. De Zuid-Hollander ziet zichzelf als asociaal, agressief, brutaal, onbeschoft en onverdraagzaam. Vooral Hagenezen en Rotterdammers staan bekend om hun grote mond.

Het schaamtegevoel weet de Zuid-Hollander overigens weer om te zetten in iets positiefs. Zo schamen Zuid-Hollanders zich voor hun 'grote bek', maar daarachter schuilt wel 'een klein hartje'.