Tekort in Den Haag door bezuinigingen en meer gebruikers maatschappelijke zorg

Wethouder Guernaoui is tevreden met de jaarrekening. 'Dit college voert een financieel degelijk beleid en daardoor kunnen wij tegen een stootje', zegt hij. Maar er zijn ook 'uitdagingen', constateert hij.

Dat zijn onder meer de uitgaven voor de jeugd- en maatschappelijke zorg zoals hulp in de huishouding. Die zijn ‘moeilijk te beheersen’. In de begroting van 2018 is elf miljoen euro uitgetrokken om het tekort te verkleinen maar dat is onvoldoende gebleken. Het totale tekort is opgelopen tot 22 miljoen euro.

Rijksbezuinigingen liggen aan dit tekort ten grondslag maar ook is de drempel naar de WMO is verlaagd. Daardoor is het makkelijker geworden om deze zorg aan te vragen en is het aantal gebruikers toegenomen.

Guernaoui: 'Zowel de Jeugdhulp als de Wmo is een zogenaamde open-einde-regeling. Dat betekent dat we als gemeente altijd aan iedereen de zorg geven die hij of zij nodig heeft. Dit betekent ook dat het de afgelopen jaren lastig bleek om in te schatten wat de kosten uiteindelijk zijn. Voor de nieuwe wethouder Zorg, Jeugd en Volksgezondheid is het beheersbaar maken van de kosten een prioriteit en wij nemen hierin grote stappen. Tegelijk moeten wij realistisch zijn: gemeenten kunnen dit niet alleen, ook het Rijk zal over de brug moeten komen.'

Daarnaast heeft de gemeente contracten met zorgaanbieders afgesloten in een tijd dat er nog geen tekorten waren. ‘Voor de jeugdhulp was in het nieuwe contract sprake van harmonisatie van tarieven die geleid hebben tot hogere uitgaven omdat rekening is gehouden met de financiële positie van de zorgaanbieders’, staat in het jaarverslag. In 2020 moeten veel nieuwe contracten afgesloten worden. Dan zal de gemeente ‘de financiële aspecten aanscherpen.’

Andere tegenvallers zijn de uitkering uit het Gemeentefonds van het Rijk. Die zal mogelijk tien tot twintig miljoen euro lager zijn. Daarnaast zijn de kosten voor de gemeentelijke organisatie, zoals de huisvesting, 4,3 miljoen hoger dan was voorzien. Dat komt omdat geplande bezuinigingen in de gemeentelijke overhead niet zijn gehaald.

Daarnaast zijn er meevallers op de Haagse begroting. Zo heeft Den Haag een voordeel van zeven miljoen op de bijstandsuitgaven, onder andere vanwege de daling van het aantal bijstandsgerechtigden.

Ook zijn de parkeeropbrengsten 9,5 miljoen euro dan begroot. Dat komt doordat er meer parkeervergunningen zijn uitgegeven. De totale opbrengst daarvan is twaalf miljoen euro. Daarnaast zijn meer mensen bereid om te betalen voor het parkeren doordat het makkelijker is geworden om af te rekenen via bijvoorbeeld de mobiele telefoon. En de scanbus doet goede zaken. Deze bus 'scant' kentekens en registreert de foutgeparkeerde auto's.

Oppositiepartij PvdA in de Haagse gemeenteraad is geschokt door het grote tekort op de jeugdzorg. 'Als het college dit gat niet als de wiedeweerga dicht, komt de hulp voor onze kinderen in gevaar', zegt PvdA-fractievoorzitter Martijn Balster. 'Zij worden in deze jaarcijfers kind van de rekening. Het valt niet uit te leggen dat met miljoenen wordt gestrooid om uit de hand gelopen bouwprojecten te redden, maar dat kinderen niet de jeugdhulp krijgen die nodig is en dat eenzame ouderen in de kou staan.'

Ook collegepartij GroenLinks is bezorgd over de tekorten op de zorg. 'GroenLinks waardeert het dat wethouder Guernaoui gekozen heeft voor een realistische begroting, maar wij maken ons grote zorgen over de tekorten in de Jeugdhulp en de WMO', zegt GroenLinks-raadslid Maarten De Vuyst. 'Deze tekorten vallen binnen de voorspelde bandbreedte, maar het blijft zeer kwalijk dat het rijk minder betaalt dan nodig en de gemeente laat spartelen om dat tekort dan maar op te vullen. Daarvoor wordt nu geld van preventie jeugdhulp gebruikt. We moeten er zeker van zijn dat er in de komende jaren geld is voor preventie, anders dweil je met de spreekwoordelijke kraan open.'

Deze oproep doet ook coalitiegenoot Hart voor Den Haag/Groep de Mos. 'De vraag naar zorg is flink gestegen en de zorgkosten schieten door het dak. Wij roepen het Rijk dan ook op om de zorgbijdrage aan Den Haag fors te verhogen,' reageert raadslid Ralf Sluijs.

Pieter Grinwis van de ChristenUnie/SGP wil dat Den Haag aan de bel trekt bij het Rijk. Grinwis: ‘Duidelijk is dat, nu de gedecentraliseerde taken voor jeugdzorg en WMO helemaal uitgekristalliseerd zijn, er structureel te weinig geld beschikbaar is voor deze cruciale gemeentelijke taken. Dat beeld zien we overal in ons land. Hoog tijd dat het college luid op de deur bonst bij het kabinet.’

Oppositiepartij de Haagse Stadspartij wil extra inzet, om de wachtlijsten op te lossen. 'De financiële positie van de gemeente is gelukkig nog redelijk', zegt HSP-fractievoorzitter Joris Wijsmuller.'Dat is dan ook erg belangrijk want het geld is hard nodig om maatwerk bij de WMO, en voldoende jeugdzorg te kunnen blijven bieden. Wat de Haagse Stadspartij betreft gaan we hier zeker niet op bezuinigen. Er is vooral meer inzet nodig om de wachtlijsten tegen te gaan.'

De Partij voor de Dieren richt zich vooral op de duurzame koers van het college. Of eigenlijk het in de ogen van de partij, ontbreken daarvan. 'In de Haagse jaarrekening 2018 staat geen fundamentele omslag naar duurzaam beleid', zegt fractievoorzitter Robert Barker. ‘Den Haag gaat op de oude voet verder en zet maar mondjesmaat in op verbetering van het klimaat en het groen. Om het klimaatprobleem op tijd op te lossen is een fundamenteel andere aanpak nodig.’