'Treiterpraktijken' op universiteiten, ook in Delft en Leiden: 'Zeer verontrustend'

Illustratie van seksuele intimidatie op de werkvloer.
Illustratie van seksuele intimidatie op de werkvloer. © ANP
REGIO - Vier van de tien medewerkers op Nederlandse universiteiten hebben te maken met pesten, machtsmisbruik, vernederen, het achterhouden van informatie of seksuele intimidatie door leidinggevenden. Dat concluderen de vakbonden FNV en VAWO na onderzoek onder meer dan 1100 medewerkers.
Zulke 'treiterpraktijken' komen volgens de VAWO (Vakbond voor de Wetenschap) op alle landelijke universiteiten voor. Dus ook bij de TU Delft en de Universiteit Leiden. 'Zorgelijk', vindt een woordvoerster van de TU Delft. 'Wij besteden hier heel veel aandacht aan, zo houden we regelmatig open meetings over integriteit. Maar dit is zeer verontrustend.'
'Wij vinden het bijzonder ernstig', zegt een zegsvrouw van de Universiteit Leiden. 'Het is niet helemaal nieuw voor ons. We hebben eerdere zaken gehad op het gebied van sociale veiligheid, naar aanleiding daarvan zijn we zes initiatieven gestart. Maar we grijpen deze onderzoeken zeker aan om er nog een keer goed naar te kijken.'

Oprichting van externe klachtencommissie

De bonden roepen op tot de oprichting van een externe klachtencommissie. Ook willen ze dat er een speciale ombudsman wordt ingesteld op universiteiten. Vooral vrouwen (44 procent) hebben negatieve ervaringen, maar ook mannelijke universiteitsmedewerkers (35 procent) hebben er last van. FNV en VAWO noemen de cijfers 'schokkend' en 'al lang geen incidenten meer'.
Slecht leiderschap wordt als voornaamste reden genoemd van een sociaal onveilige werkomgeving. Volgens de onderzoekers gaat het in de meeste gevallen om roddelen (48 procent) en het bewust achterhouden van informatie (46 procent). Ook intimidatie of machtsmisbruik door een hoogleraar of leidinggevende scoort hoog met 39 procent.

'Elk signaal is er één te veel'

Minister Ingrid van Engelshoven (Onderwijs) is geschrokken van de praktijken en vindt het onacceptabel. 'Universiteiten moeten een veilige haven zijn waar wetenschappers, docenten, studenten en ondersteunend personeel hun werk moeten kunnen doen zonder last te hebben van wangedrag en intimidatie. Elk signaal van dergelijk gedrag is er één te veel', meent de minister. Van Engelshoven zegt in gesprek te gaan met 'het veld' om het wangedrag aan te pakken.
De Vereniging van Universiteiten (VSNU) stelt de signalen serieus te nemen. 'We weten dat er situaties zijn waarin onwenselijk gedrag wordt getoond, dat trekken wij ons aan', aldus een woordvoerder. De universiteiten moeten volgens hem zelf onderzoeken in hoeverre hier sprake van is en zorgen voor een veilige werkomgeving.