Experts: met geld alleen help je jeugdzorg niet uit de problemen

Speeltoestel
Speeltoestel © archief
REGIO - Problemen in de jeugdzorg los je niet op met alleen een zak geld. Dat zeggen verschillende ervaringsdeskundigen. Vriend en vijand zijn het er wel over eens dat er iets moet gebeuren. De wachtlijsten groeien, de werkdruk is enorm en gemeenten hebben gaten in hun begroting omdat zij verantwoordelijk zijn voor jeugdzorg. Vakbonden hebben inmiddels een staking aangekondigd.
'Als Pietje een beetje druk is, wordt hij al snel verwezen naar een jeugdzorginstelling of psycholoog, dat kost veel geld', zegt wethouder Han de Jager van Alphen aan den Rijn, hij vindt dat kinderen wel heel snel gemedicaliseerd worden. .'Wat mij betreft moet dat anders. Misschien is er wel een sportclub in de buurt die hulp kan bieden met een hardloopschema waardoor Pietje rustiger wordt. Als we zorgen dat dicht bij de kinderen en ouders in de buurt een luisterend oor is en een helpende hand is, hoeven de kinderen wellicht helemaal de jeugdzorg niet in. Te denken valt aan maatjes en buddy’s op scholen, bij sportclubs of in het welzijnswerk.'
'Het netwerk om deze goedkopere begeleiding te bieden is dus nog niet op orde', aldus de Jager. De gemeenten hebben sinds ze verantwoordelijk werden voor de jeugdzorg in 2015 daar te weinig tijd voor gehad. Hij wil versneld dat netwerk in de buurten opbouwen. Daardoor kunnen kinderen met echt grote problemen de zorg krijgen die ze verdienen bij, duurdere, specialistische jeugdinstanties en hulpverleners.’
Wethouder Han de Jager: meer zorg rond gezin en niet gelijk de jeugdzorg in

Minder ambtenaren

Lector Jeugdzorg Peer van der Helm werkt op de Hogeschool Leiden zoekt de oplossing in een andere richting: 'Er gaat veel te veel geld naar ambtenaren die jeugdzorg regelen bij de gemeenten. Dat geld moet direct naar de kinderen. Ik hoorde laatst een wethouder van een gemeente met 80.000 inwoners trots zeggen: ik heb tachtig ambtenaren op jeugdzorg zitten. Dat is absurd.' 
Lector Jeugdzorg Peer van der Helm: 'Het kan met minder ambtenaren'
Het Hoogmadese bedrijf Partners in Jeugdbeleid heeft onderzoek gedaan en ervaring in het verkorten van de wachtlijsten. Sophie Hospers betoogt: 'Zet de hulpverleners bij elkaar en geef ze een forse uitdaging, bijvoorbeeld we gaan de wachtlijst terugbrengen van 2 maanden naar 1 week. De hulpverleners kennen zelf het beste hun processen en kunnen beoordelen wat er anders, efficiënter en beter kan. Kan stap twee er bij de intake bijvoorbeeld helemaal uit en kunnen drie en vier samengevoegd? Zo versnel je het proces. Dit slimmer organiseren vraagt wel om een voortdurende evaluatie. Concreet heeft een afdeling zo de wachttijd teruggebracht van 62 naar 7 dagen en meerdere teams verhoogden de tijd die ze aan een cliënt kunnen besteden met 30 tot 80 procent.'
Sophie Hospers van Partners in jeugdbeleid: de jeugdzorg moet slimmer georganiseerd

Geschiedenis

Toen de gemeenten in 2015 verantwoordelijk werden voor de Jeugdzorg, ging dat gepaard met een bezuiniging van 450 miljoen euro op de sector. Hoe het precies kan is niet bekend maar er is sindsdien een toename van de hulpvraag van 12 procent. Dat zou volgens de FNV nog eens goed zijn voor 300 miljoen erbij op jaarbasis. De FNV wil dan ook 750 miljoen erbij. Minister de Hugo de Jonge heeft inmiddels 450 miljoen toegezegd.
Een kleine rondgang door de regio levert het volgende beeld op van de tekorten op de begroting jeugdzorg: Den Haag 10 miljoen, Leiden 4,9 miljoen, Zoetermeer 8 miljoen en Westland 5,5 miljoen. Ook de andere grote steden Gouda, Delft en Alphen aan den Rijn hebben tekorten op hun begroting.

Staking

Inmiddels hebben de vakbonden een staking aangekondigd op 2 september.