Hoe voorkom je dat iemand verdrinkt? Vijf vragen over veilig zwemmen in de zee

Volgens Joeri Fredriks van zeezwemschool ABZee is één van de grote verschillen dat je één kant hebt in plaats van vier. 'Als je zee in gaat en verder zwemt of afdrijft, ga je alleen maar verder van de kant af. Dat kan beangstigend zijn voor mensen, waardoor ze in paniek raken en in de problemen komen.'

Een ander groot verschil noemt Fredriks de onvoorspelbaarheid van de zee. 'De wind kan ineens opsteken. Of je kan van een zandbank glijden dat je niet meer kan staan, of in een muistroom belanden waardoor je van de kust wegdrijft. De zee is geen zwembad, je veiligheid kan niet worden gegarandeerd. Nooit.'

Volgens Fredriks kan je het beste kijken waar er golven zijn: ‘Daar onder liggen zandbanken en kan je staan.’ Bovendien is er waar er golven zijn, geen aflandige stroom. Deze stroom van de kust af gaat altijd door de muien heen. Muien zijn de geulen die tussen zandbanken in liggen. Je kan een mui herkennen aan een golfloos gebied dat tussen twee gebieden ligt waar wel golven zijn.

Fredriks: 'Één ding wat we leren is niet in paniek raken. Het mooiste is er zelf uit zwemmen. Dat kan door naar zijkant te zwemmen, dan kom je weer in de golfstroom. Wat ook kan, is je mee laten voeren in de mui. Deze stroom brengt je achter de golven, waarmee je dan weer terug naar land kan drijven.' Dit oefent ABZee ook tijdens cursussen: 'Je ziet als mensen dat een keer gedaan hebben, ze er gelijk een stuk zekerder over zijn en rustig blijven.'

Het belangrijkste in zo’n situatie, zegt Raymond Feen van de Haagse vrijwillige reddingsbrigade, is dat je niet tegen de stroom in gaat proberen te zwemmen. 'Dan verspil je alleen maar energie, waardoor je juist in de problemen komt. Je kan beter verder afdrijven en je hoofd boven water houden, dan met al je kracht proberen terug te komen.'

Ook hier is rustig blijven het sleutelwoord, aldus Feen. 'Je moet proberen je hoofd boven water te houden zodat mensen je kunnen blijven zien. Als het lukt, kan je proberen te zwaaien zodat mensen je beter zien, maar dat kost ook energie. Als mensen je niet zien, kan je proberen te schreeuwen, maar daarbij kan je weer water in je mond krijgen.'

De scenario’s lopen volgens Feen erg uiteen, maar er is één ding dat je altijd moet doen: '112 bellen, zodat de juiste instanties weten wat er aan de hand is.' Verder is het erg afhankelijk van met hoe veel mensen je bent: 'Als je alleen bent, kan je beter niet te hulp schieten, tenzij je echt een hele goede zwemmer bent. Het is belangrijk dat er iemand is die de drenkeling in het zicht houdt, en de locatie kan doorgeven aan de hulpdiensten als ze komen. Dan weten zij waar ze moeten zijn.'

Als je met meer mensen bent, vervolgt Feen, is het een goed idee als iemand ook alvast naar de reddingsbrigade gaat. 'Die zijn niet direct ingelicht als je 112 belt.' Wel moet er dan iemand achterblijven die de drenkeling in de gaten houdt. Ben je met een hele grote groep en bevindt de drenkeling zich in het golfgebied, kan je volgens Feen ook een menselijke ketting vormen. 'Door elkaar vast te houden, garandeer je ook veiligheid van iedereen die helpt.'

Volgens Feen is het wel een optie om zelf het water in te duiken om iemand te redden, maar alleen als je zelf ook goed in de zee kan zwemmen. 'Probeer dan ook altijd iets mee te nemen waarmee je kan drijven, zoals een boei of surfplank, dan hou je jezelf in ieder geval veilig.' Feen benadrukt om niet roekeloos te zijn bij een reddingsactie. 'Hoe goed je ook kan zwemmen, de zee is in principe voor iedereen gevaarlijk.'