Zuid-Holland pas op de helft van windenergieopgave

De monitor is gemaakt door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), in opdracht van het Kernteam Wind op Land; een groep overheden en natuur- en milieuorganisaties. Begin 2017 zei toenmalig gedeputeerde Han Weber dat de provincie slechts op 5 tot 6 procent zat. De RVO schat in dat Zuid-Holland in 2020 op 67,2 procent zit.

Wel is de verwachting dat de provincie de doelstelling van 735,5 megawatt uiteindelijk gaat halen, maar pas in 2023, schrijft de RVO. Sterker nog; Zuid-Holland heeft meer capaciteit gepland dan strikt noodzakelijk, waardoor de provincie uiteindelijk bijna een derde (30 procent) meer dan afgesproken aan schone energie zal opwekken. Maar de provincie verwacht dat zij dit deels met zonne-energie en andere duurzame bronnen zal invullen.

In de regio Rijnmond staan nu de meeste windmolens in windmolenparken en daar komen ook de komende jaren de meeste windmolens bij. De provincie verdeelde de bulk naar drie gebieden: de Rotterdamse haven, het eiland Goeree-Overflakkee en de voormalige stadsregio Rotterdam.

In onze regio staan de windmolens momenteel bij Den Haag (1), Zoeterwoude (4), Alphen aan den Rijn (4), Gouda (1), Waddinxveen (4), Zoetermeer (3) en Maasdijk (1). Op dit moment liggen er nog plannen voor windmolens bij Zoeterwoude, Katwijk, Teylingen, Waddinxveen, Lansingerland en Maasdijk.

Toch is er op deze locaties nauwelijks van een plan te spreken. Volgens de laatste informatie van de provincie en de RVO zijn deze locaties aangewezen voor windmolens, maar in sommige gevallen is er geen initiatiefnemer, is de initiatiefnemer is ermee gestopt of is het project op de lange baan geschoven.

Zo is er geen initiatiefnemer voor een windmolen bij bedrijventerrein Honderdland in Maasdijk en bij het Valkenburgse Meer in Katwijk, waar in het laatste geval een woonwijk in aanbouw de vertragende factor is. In Teylingen heeft AkzoNobel de ontwikkeling van het Wiert Willemsz. Sikkens Windpark in Sassenheim uitgesteld, in elk geval tot eind dit jaar, omdat de onderneming de lopende zaken binnen het bedrijf voorrang geeft op het realiseren van een windmolenpark. Wel onderzoeken Yard, Eneco en Lansingerwind op de locatie Prisma/Bleizo in Lansingerland de mogelijkheden voor windmolens. Volgens de RVO komt er voor die locatie een gebiedsvisie in verband met het ontwikkelen van een bedrijfsterrein, waardoor de combinatie met wind lastig wordt.

De enige twee locaties in onze regio waar het wel wil vlotten, zijn Zoeterwoude en Waddinxveen. Prodeon is in Zoeterwoude aan de slag met Windpark Papemeer en in Waddinxveen wordt een bestaand windpark uitgebreid; het gaat om Windpark Distripark Doelwijk.

De provincie herkent zich niet helemaal in de cijfers van de RVO. Volgens de provincie hanteert de RVO een andere definitie dan Zuid-Holland als het gaat om 'de verschillende realisatiefasen van een windpark'. Verder schrijft de provincie in een reactie op de monitor: 'Er zijn veel knelpunten waar de provincie weinig tot geen invloed op heeft. Bij een aantal van die knelpunten is zij afhankelijk van rijkspartijen, die het belang van de provincie en het rijk van een snelle realisatie niet altijd op het netvlies lijken te hebben.'

De nieuwe coalitie in Zuid-Holland ziet in de provincie liever geen nieuwe windmolens, maar wil wel de afspraken voor windenergie nakomen. 'De provincie zet niet langer in op windenergie op land als voornaamste energiebron', zo staat in het dinsdag gepresenteerde akkoord van VVD, ChristenUnie & SGP, GroenLinks, PvdA en CDA te lezen. 'Windenergie heeft niet de voorkeur', schrijven de vijf partijen. De nieuwe coalitie zet liever in op het stimuleren van innovatieve alternatieven, zoals ultradiepe geothermie en waterstof.

Wel worden windmolens gerealiseerd waar al plannen voor waren gemaakt, om te kunnen voldoen aan de afgesproken 735,5 megawatt. De provincie belooft dat de bestaande afspraken met het Rijk en gemeenten over windenergie op land zijn uitgevoerd en dat de opgave uiterlijk in 2023 gereed is. Daarbij geldt wel een belangrijke kanttekening: er komen geen windmolens in het Groene Hart, de Hoeksche Waard en Midden-Delfland en niet in natuurgebieden.

En daar baalt juist de Alphense wethouder Leo Maat (GroenLinks) van. 'Zo gaan we de doelstelling om Alphen aan den Rijn in 2050 energieneutraal te maken, niet halen. Als je geen windmolens wilt in die gebieden, dan sluit je al veel honderden kilometers uit.'

Wethouder Maat stond versteld toen hij het coalitieakkoord van de provincie las – waar zijn Zuid-Hollandse GroenLinks-collega's hun handtekening onder hebben gezet. 'Toen ik de energieparagraaf las, moest ik echt even bijkomen van de schrik. Ik viel van de ene verbazing in de andere. Onze hele regionale energiestrategie kan de prullenbak in. De ambitie om als Alphen duurzaamheidshoofdstad van het Groene Hart te worden, kunnen we ook wel vergeten.'