Haagse politiek wil wel de lusten, maar niet de lasten van toerisme

Rondleiding op het Binnenhof.
Rondleiding op het Binnenhof. © Rob Vlastuin
DEN HAAG - Den Haag moet een stad zijn die bruist. Een aantrekkelijke stad trekt immers toeristen, die voor ondernemers geld in het laatje brengen en zorgen voor werkgelegenheid. Maar niemand wil 'Amsterdamse toestanden', zoals drukte, vervuiling en verdringing die 'overtoerisme' daar met zich meebrengt. Hoe kan Den Haag er voor zorgen dat de stad niet aan zijn eigen succes ten onder gaat?
Dat is de centrale vraag deze woensdagmiddag tijdens een commissievergadering van de Haagse gemeenteraad. De politici debatteren over de balans tussen de kosten en baten; de lusten en lasten.
Den Haag moet dé toeristenhoofdstad van Nederland zijn, zo luidt het credo van verantwoordelijk wethouder Richard de Mos (Economie, Hart voor Den Haag/Groep de Mos). De ambitie is om de komende jaren minimaal zeven procent per jaar te groeien qua bestedingen van toeristen. Deze groei moet voortkomen uit een groei van het aantal hotelovernachtingen met vijf procent per jaar. Om dit mogelijk te maken, moet het Haagse hotelaanbod de komende jaren een inhaalslag maken. Dit is ook nodig om met andere steden te kunnen blijven concurreren. Nieuwe hotelinitiatieven zijn dan ook welkom in de stad, zo stelt het stadsbestuur onder leiding van de coalitie van Hart voor Den Haag/Groep de Mos, VVD, D66 en GroenLinks.

Hart voor Den Haag: Oranjemuseum in Museumkwartier

De Haagse politiek ziet veel kansen voor de stad. Zo moet het aanbod van het Museumkwartier (rond het Lange Voorhout) worden vergroot, vindt gemeenteraadslid Ralf Sluijs van Hart voor Den Haag/Groep de Mos. 'De koninklijke identiteit van onze stad kan daarbij een belangrijke rol spelen en past binnen de pijler koninklijke stad. Wij hebben al eerder gevraagd naar de mogelijkheid voor een Oranjemuseum in het Paleis Lange Voorhout. Zeker nu Escher op termijn verhuist, kunnen we deze unieke kans niet laten liggen. Het voormalig koninklijk paleis is de uitgelezen plek voor het Oranjemuseum en een royale toevoeging aan het Museumkwartier.'
Verder is Hart voor Den Haag positief over de spreiding van toeristen over de diverse delen van de stad. 'Het centrum, Scheveningen, Kijkduin en de internationale zone rollen de rode loper uit voor kwaliteitstoeristen. Wij zien ook graag dat Den Haag Zuidwest kan meeprofiteren van het groeiende toerisme, op het gebied van koopkracht en banen. Een attractie in dit stadsdeel kan een forse economische boost betekenen voor Zuidwest. We kennen wethouder De Mos als een echte ambassadeur van het stadsdeel: welke mogelijkheden voor toekomstige toeristische attracties in Zuidwest ziet de wethouder?', wil Sluijs weten van De Mos.

CDA: Den Haag moet Chinatown en Haagse Markt beter promoten

De VVD ziet dat de toeristische sector een enorme banenmotor is. Raadslid Judith Oudshoorn-van Ginderen: 'Toerisme biedt veel werkgelegenheid voor mensen die praktisch geschoold zijn. Het gaat deels om een doelgroep in Den Haag waar we wel wat zorgen over hebben. Er zijn heel veel banen in te vinden en er is goed geld mee te verdienen.' Het VVD-raadslid haalt een eerdere tweet aan van wethouder Robert van Asten (D66), die schreef dat Den Haag het op toeristisch vlak niet slecht doet, omdat de stad tot een aantal jaar geleden alleen bekend stond als ambtenarenstad. 'Mensen kennen ons echt niet als stad van vrede en recht, maar als ambtenarenstad. We moeten werken aan die reputatie.'
Raadslid Ismet Bingöl (CDA) wil dat trekpleisters zoals Chinatown en de Haagse Markt beter in de promotie van de Den Haag worden meegenomen. Zo kan iedereen kennismaken met de verschillende culturen in de stad, is het idee van Bingöl.

Er zijn ook zorgen; PvdA komt met vijfpuntenplan

Maar de politiek heeft ook een heleboel zorgen. De Haagse PvdA vindt dat er 'onvoldoende oog' is voor de mogelijke risico’s van een groeiende toeristenstroom. Fractievoorzitter Martijn Balster heeft een vijfpuntenplan opgesteld om het toerisme in goede banen te leiden. 'Denk aan de drukte, mogelijke overlast of het toenemend aantal betaalbare woningen dat wordt verhuurd via Airbnb en daardoor niet meer voor Haagse huurders beschikbaar is.'
De PvdA vindt dat er flink wat hotelkamers moeten bijkomen, voordat het stadsbestuur inzet op het trekken van meer toeristen. Balster: 'We betalen zelfs Amsterdam om toeristen over te nemen. Maar die toeristen moeten wel kunnen overnachten. Liever meer hotels en hostels, dan dat betaalbare woningen meer en meer worden opgeofferd voor Airbnb. Door het tekort aan hotels, groeit Airbnb explosief (twintig procent per jaar), maar dit geeft enorm veel problemen: overlast tot laat, dronkenschap, lawaai en ga zo maar door.'

Partij voor de Dieren wil geen massatoerisme

Ook Partij voor de Dieren en het CDA vrezen dat de stad onder druk komt te staan. Bingöl (CDA) onderschrijft het tekort aan hotels. 'De vraag is waar die moeten komen.' Daarnaast maakt het CDA zich zorgen over de vele coffeeshops in de stad, waardoor bewoners door sommige bezoekers een onveilig gevoel krijgen.
Ook fractievoorzitter Robert Barker (Partij voor de Dieren) maakt zich zorgen over de gevolgen voor de leefbaarheid van de stad. 'We willen geen Amsterdamse toestanden. Daarbij kan het geld voor het aantrekken van massatoerisme beter worden besteed, bijvoorbeeld aan het oplossen van de huidige tekorten in de zorg.'

PvdA: Stop op Airbnb

Naast de extra hotelkamers, wil de PvdA een stop op Airbnb. Balster wil dat er een vergunningplicht komt voor Airbnb en een maximumaantal dagen instellen dat een woning via die site mag worden verhuurd.
Verder willen de sociaaldemocraten dat er met internationale ketens en ondernemers goede afspraken worden gemaakt over arbeidsvoorwaarden, moeten touringcars en auto's bij topdrukte uit de stad en moeten toeristische attracties over de stad en regio worden verspreid. Balster: 'Legoland naar Scheveningen was om verschillende redenen een slecht voorbeeld. Dus: werk samen in de regio en spreid trekpleisters beter over de stad.'

VVD: Waar ligt de balans?

Ook VVD-raadslid Oudshoorn-van Ginderen heeft vragen over de bereikbaarheid van de stad. 'Hoe gaan we die toeristen naar Den Haag halen? Zo neemt Lelystad in de toekomst de vakantievluchten van Schiphol over. Maar hoe weten toeristen dan dat ze naar Den Haag kunnen? En hoe komen toeristen überhaupt de stad in? Daar lees ik niks over.'
'De stad moet leefbaar blijven, maar waar ligt de balans?', vraagt het VVD-raadslid zich af. 'Wanneer is er sprake van goede drukte en wanneer van slechte drukte? Scheveningen op stranddagen: vinden we dat goede of slechte balans? Er is een disbalans als er sprake is van vandalisme, volle wegen, straatvuil en overlast op straat. Want we willen stad die bruist en die niet aan haar eigen succes ten onder gaat.'

Wat gaat de gemeente op korte termijn doen?

Den Haag onderzoekt de haalbaarheid van een aantal ideeën om het toerisme naar een hoger plan te tillen. Zo onderzoekt het de mogelijkheden voor een bezoekerspas, die lokale en regionale bezoekers voordelen biedt. Daarmee kunnen bezoekers meer aan de stad worden verbonden, kan herhaalbezoek gestimuleerd worden en kan de gemeente bezoekers beter spreiden over het jaar en over de dag.
Daarnaast verkent Den Haag de mogelijkheden om de Romeinse geschiedenis van de stad te benutten als toeristische trekpleister. Ook wil Den Haag inzetten op toeristische informatiepunten bij stations en voert het stadsbestuur een actieve lobby om Den Haag aan te sluiten op het internationale treinennetwerk.

In cijfers: hoe belangrijk is toerisme voor Den Haag?

  • Toerisme brengt geld in het laatje: de jaarlijkse omzet in de Haagse vrijetijdseconomie bedraagt 2,2 miljard euro. Dat is tien procent meer dan in 2013.
  • In 2017 had Den Haag 519.000 internationale verblijfstoeristen. In perspectief: Amsterdam had er dertien keer zoveel (6,8 miljoen).
  • Het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen voorspelt: in 2030 heeft Den Haag 779.000 internationale verblijfstoeristen.
  • Een op de tien Hagenaars dankt zijn of haar baan aan het toerisme
  • Zo'n 12,7 miljoen Nederlanders doet jaarlijks een toeristische dagje Den Haag.
  • Den Haag is nu de derde toeristenstad qua aantallen internationale bezoekers

LEES OOK: