Zorgtekort: 'Den Haag verhoogt lasten voor burgers niet en mikt op extra geld'

Donderdag presenteert wethouder Rachid Guernaoui (Hart voor Den Haag/Groep de Mos) de nieuwe begroting van de komende jaren aan de gemeenteraad. Duidelijk is dat Den Haag een flink tekort op de jeugdzorg en de WMO (Wet Maatschappelijke Ondersteuning) heeft op te lossen. Voor dit jaar komt het neer op een financieel probleem van meer dan veertig miljoen euro.

Den Haag is niet de enige gemeente die kampt met een tekort. Steeds meer gemeenten hebben financiële problemen. Die zijn onder meer ontstaan nadat het Rijk in 2015 de verantwoordelijkheid over de uitvoering van de WMO en de jeugdzorg bij de gemeenten legde. Omdat het Rijk het idee had dat gemeenten betere zorg 'op maat' konden geven en daardoor de zorg goedkoper konden aanbieden, bezuinigde de landelijke overheid op het zorgbudget voor gemeenten.

Het Haagse college van Hart voor Den Haag/Groep de Mos, VVD, D66 en GroenLinks wil het tekort dat hierdoor is ontstaan volgens stadhuisbronnen oplossen zonder de lasten te laten stijgen. Wel trekt het college minder geld uit voor de zorg. Instellingen zouden dit moeten opvangen door efficiënter te werken en de bureaucratie te verminderen. Ook wil het college oneigenlijk gebruik van subsidies verder tegengaan. Bovendien worden de gemeentelijke reserves aangesproken.

Het gaat om een oplossing voor het komende jaar. Een structurele oplossing is er nog niet. Het college hoopt er op dat het Rijk een hogere compensatie toezegt. Hiermee wil het college de tekorten voor 2021 en verder wegwerken. De rijksoverheid heeft gemeenten dit jaar al een tegemoetkoming gegeven maar die is onvoldoende.

Ook zou er 'verlekkerd' gekeken zijn naar de toekomstige opbrengst van de verkoop van Eneco. Den Haag is een van de grootaandeelhouders van het energiebedrijf en kan rekenen op een bedrag van naar schatting vijfhonderd miljoen euro als Eneco van de hand gaat.

Maar het inzetten van dit geld voor het oplossen van de zorgtekorten zou in strijd zijn met het coalitieakkoord. Daarin staat dat de Eneco-opbrengst voor dertig procent naar een energietransitiefonds gaat, vijftig procent ingezet moet worden voor duurzame mobiliteit zoals openbaar vervoer en de fiets en twintig procent is bedoeld voor meer groen en het verbeteren van de kwaliteit van de openbare ruimte. Het gebruik van de opbrengst is dus geen vanzelfsprekendheid en zal in de coalitie zorgen voor politieke strijd.

Vanuit de oppositie wordt woest gereageerd op de uitgelekte berichten. 'Opnieuw dreigt het Haagse stadsbestuur te bezuinigen op de meest kwetsbare bewoners, ouderen en kinderen', reageert PvA-fractievoorzitter Martijn Balster. 'Onbegrijpelijk, oneerlijk en rampzalig voor de Hagenaren die afhankelijk zijn van goede zorg. De coalitiepartijen hebben de kiezer anderhalf jaar geleden bij de verkiezingen iets heel anders beloofd. En wat doet men nu: de lasten blijven het laagst voor bewoners met een dikke portemonnee en voor projectontwikkelaars.'

De ChristenUnie/SGP zet vraagtekens bij de keuzes van het college. 'Voor de zomer was al duidelijk dat de gemeente met stevige tekorten van tientallen miljoenen te maken had', zegt fractievoorzitter Pieter Grinwis van de ChristenUnie/SGP. 'Ik ben benieuwd hoe financieel degelijk het college deze tekorten heeft gedekt. Ik hoop niet met de al te vaak toegepaste kaasschaafmethoden als efficiency-maatregelen, die op papier ongevaarlijk klinken, maar in de praktijk leiden tot minder goede dienstverlening en zorg. En het zou helemaal onbehoorlijk zijn als het college zwicht voor de verleiding om alvast nog niet gerealiseerde verkoopopbrengsten van Eneco in te boeken voor andere uitgaven dan de afgesproken investeringen in infrastructuur, woningbouw en energietransitie. Ik zal hier, als de begroting verschijnt, scherp op letten.'