Ruim 3300 projecten in Zuid-Holland in de knel door stikstof-uitspraak

Allerlei plannen staan op losse schroeven, doordat de Raad van State in mei bepaalde dat het landelijke programma (Programma Aanpak Stikstof, PAS) om stikstof terug te dringen niet voldoet. Het kabinet gaat nu eerst alle problemen in kaart brengen. Volgens minister Carola Schouten van Landbouw gaat het in heel Nederland om 18.000 projecten. Er is ook een commissie ingesteld onder leiding van oud-minister Johan Remkes. Die komt later deze maand met een eerste advies, maar dat gebeurt niet voor Prinsjesdag.

De meeste plannen die in de knel komen in Zuid-Holland zijn (woning)bouwprojecten, zo'n 2520. Verder gaat het om geplande bedrijventerreinen (41), nieuwe kantoren en winkels (205), overige vergunningplichtige projecten (498) en de projecten van Waterschappen (100). Hierbij moet worden vermeld dat de landbouwprojecten niet zijn meegenomen en de lijst van aantal projecten van de Waterschappen incompleet is.

'Ik kan me eerlijk gezegd niet herinneren dat het woningtekort ooit zo hoog is geweest’, vertelt hoogleraar Peter Boelhouwer van de TU Delft.

‘We zaten vorig jaar rond de 3,8 procent. Dat is inmiddels opgelopen, dus we hebben de komende tien jaar misschien wel een miljoen extra woningen nodig in Nederland. Vorig jaar bouwden we er 66.000 in Nederland en je ziet de bouwvergunningen al twee jaar afnemen... Daar dreigt een catastrofe.'

Onder de overige vergunningplichtige projecten vallen bijvoorbeeld windmolenprojecten op zee, plannen voor groene energie, transferia, hoogwaterprojecten, maar ook de aanleg van wegen en vaarwegen. Daarnaast kan je ook denken aan ecoducten, recreatieve zones en grote evenementen waarbij stikstof vrijkomt, zoals vreugdevuren. In totaal gaat het bij de overige vergunningplichtige projecten om 498 gevallen, maar dat aantal kan verder oplopen. Dat heeft te maken met het feit dat de landbouw niet is meegenomen in dit aantal, net als de aanleg van transportleidingen, gasnetboringen en hoogspanningsverbindingen.

De 3300 projecten die hierboven zijn genoemd, komen mogelijk in de knel, als er de komende tijd geen oplossing voor het stikstofprobleem wordt gevonden. Maar er zijn ook projecten die sinds de uitspraak daadwerkelijk in de problemen zijn gekomen. Zo zijn er 28 vergunningen in Zuid-Holland door de rechter vernietigd. Verder liggen er nog 18 zaken bij de rechter, die de rechtbank door de uitspraak van de Raad van State uiteindelijk zal vernietigen.

Er liepen nog veertien vergunningaanvragen voor projecten vanuit het Rotterdamse Havengebied, een biomassacentrale, de tweede fase van de plannen voor de openbare ruimte rond het Deltaplein in Kijkduin en agrarische activiteiten. De aanvragers kunnen nu niet meer gebruikmaken van de bestaande procedure en moeten dus zelf een oplossing zoeken voor het stikstofprobleem of wachten totdat het kabinet met een oplossing komt.

De gemeenten willen snel duidelijkheid van het kabinet zodat ze verder kunnen. In de gemeente Den Haag worden alle projecten opnieuw tegen het licht gehouden. 'Met afstel of uitstel als gevolg. Ik maak mij grote zorgen', zei de Haagse wethouder Boudewijn Revis (VVD) vorige week. Maar over de openbare ruimte op Kijkduin maakt de woordvoerder van de wethouder zich geen zorgen. 'Om nu te zeggen dat het 'on hold' staat, is nog wat prematuur. Dit is een voorbeeld van een project dat we aan het doorlichten zijn', aldus de woordvoerder. Volgens RTL Nieuws kunnen ook grote verbouwingen van de overheid niet beginnen, zoals de renovatie van het Binnenhof en de verbreding van de A4, de Frederikkazerne. Dat blijkt uit een lijst die RTL Nieuws in handen heeft.

Bij projecten of activiteiten in de provincie waarbij stikstof wordt uitgestoten in de buurt van natuurgebieden, zogeheten Natura 2000-gebieden, moet er worden voldaan aan bepaalde regels voor stikstof. De overheid wilde met het Programma Aanpak Stikstof (PAS) de hoeveelheid stikstof verminderen, omdat er in de natuur in Nederland te veel stikstof aanwezig is. En dat is slecht voor de biodiversiteit, de vele verschillende planten en dieren.

Dat zit zo: stikstof wordt in de vorm van ammoniak uitgestoten door de landbouw. Boeren gebruiken poep van koeien, varkens en kippen als mest voor gewassen. Een deel van die mest verdampt als ammoniak, komt in de lucht en slaat weer neer in de natuur. Hierdoor verzuurd de bodem.

In sommige delen van Nederland is de grond zelfs zuurder dan het zuur van cola. Het gevolg: vogels en kuikens hebben te weinig kalk op de botten, waardoor ze snel doodgaan. Daardoor wordt stikstof ook wel gezien als een sluipmoordenaar.

Projecten mogen alleen doorgaan als er per project een stikstofplan komt, waarmee bewezen wordt dat de natuur in de omgeving er geen last van heeft. Daarnaast zoeken de commissie-Remkes en het kabinet, samen met andere overheden en instanties, naar een oplossing voor de stikstofproblematiek.