Den Haag: geen ruimte meer voor auto's in de stad; ov moet veel sneller worden
DEN HAAG - Het openbaar vervoer moet de komende jaren sneller door Den Haag gaan rijden. Bussen en trams rijden nu gemiddeld 19 kilometer per uur. Dat moet over drie jaar 22 kilometer per uur worden en de jaren erna 25. Op die manier wordt het ov een beter alternatief voor de auto.
Het drie kilometer sneller laten rijden van bus en tram kan nog met relatief eenvoudige ingrepen. Maar om de volgende stap mogelijk te maken, zijn ingrijpender maatregelen nodig. Daarvoor moet de toegestane snelheid omhoog, worden haltes geschrapt en dient er beveiliging bij kruisingen te komen. Dat staat in toekomstplannen voor het Haags openbaar vervoer - de zogeheten Schaalsprong OV - die wethouder Robert van Asten (D66, verkeer en verkeer) aan de gemeenteraad heeft gestuurd.
Volgens Van Asten moet de komende jaren veel gebeuren. Al was het alleen maar omdat het een stuk drukker wordt. In 2040 telt Den Haag zo'n 629.000 inwoners, is de verwachting. Er komen tienduizenden woningen en banen bij. Ook het toerisme groeit sterk. Van Asten: 'En dit allemaal binnen de grenzen van de huidige stad. Het gevolg van dit alles is een grote toename van het aantal verplaatsingen. Het huidige mobiliteitssysteem - zowel de weginfrastructuur, het openbaar vervoer als de fietspaden - is hierop niet berekend.'
Stad slibt dicht
Ingrepen zijn dus nodig. En de wethouder maakt duidelijk dat de auto de langste tijd in de stad heeft gehad. De stad 'slibt dicht' door al die nieuwe inwoners en bezoekers. Gevolg: vijftien procent meer voertuigen en nog langere files. Dat kan niet, stelt hij. 'Voor meer auto's in de stad is geen ruimte.'
Daarom worden wandelen, fietsen en openbaar vervoer de komende jaren de belangrijkste vormen van transport. Van Asten: 'Zo gebruiken we de beperkt beschikbare ruimte zo efficiënt mogelijk en met zo veel mogelijk kwaliteit.' Maar dat vraagt wel een enorme investering in het ov, want ook dat heeft z'n grenzen bereikt. 'Het Den Haag van de toekomst is ingericht op de menselijke maat. Door een combinatie van ov, lopen, fietsen – en waar en wanneer nodig de auto – zorgen we dat de stad lokaal, regionaal en nationaal uitstekend bereikbaar blijft.'
Drukste routes
Van Asten wil daarom vooral inzetten op investeren in de drukste routes in de stad. Dat zijn twee zogenaamde corridors: de Koningscorridor van Den Haag CS naar de kust en de Leyenburgcorridor van het centrum naar Den Haag Zuidwest. De andere ov-routes moeten hier dan weer goed op gaan aansluiten.
Om het ov aantrekkelijker te maken en te laten concurreren met de auto, komt Van Asten met een reeks aan voorstellen. Zo is een van de uitgangspunten dat mensen voor hun reis van huis naar bestemming steeds vaker verschillende vormen van vervoer kiezen: ze wandelen een stukje, nemen een ov-fiets, gebruiken een deelauto en pakken dan weer tram of bus. Al deze vormen van vervoer moeten naadloos op elkaar gaan aansluiten. Daarom worden loop- en fietsroutes aantrekkelijker ingericht.
Te gast
Verder worden de gebieden van de stad waar in de toekomst veel nieuwe woningen komen, vanaf het begin goed ontsloten met openbaar vervoer. Daarbij gaat het vooral om het Central Innovation District, de driehoek tussen de drie grote stations. Daar is de auto straks 'te gast'.
Maar ook voor Zuidwest, waarin de komende jaren ook weer fors gaat worden geïnvesteerd, geldt dat hier straks openbaar vervoer heel belangrijk wordt. De bedoeling is dit gebied veel beter te ontsluiten. Dat kan een 'economisch impuls' opleveren, is de verwachting.
Super overstapplaatsen
Nieuw is ook dat er super-overstapplaatsen komen voor het ov. Die heten in vaktermen mobiliteitshubs: aantrekkelijke en goed bereikbare plekken om over te stappen. Hier komen voorzieningen als een overdekte wachtruimte, diverse vormen van openbaar vervoer, deelauto's, deelfietsen, elektrische oplaadmogelijkheden, horeca, werkplekken en afhaalpunten voor pakketjes.
De komende jaren wil Den Haag dus inzetten op het sneller laten rijden van bus en tram door de stad. Om dat mogelijk te maken komen er bijvoorbeeld snellere deuren in het ov, wordt bekeken of het mogelijk is al buiten in te checken en komen er markeringen op de perrons.
Vrije baan voor ov
Ook worden snel plannen gemaakt voor een betere bereikbaarheid van de Binckhorst en het Central Innovation district. Hiervoor is 137 miljoen euro beschikbaar. Van dat geld moeten in ieder geval wel drie viaducten worden omgebouwd voor de aanleg van een vrije baan voor ov. Daarnaast komen er twee goede fietsroutes inclusief stallingen op strategische punten. Verder wordt de Waldorpstraat opnieuw ingericht. Die gaat meer plek bieden aan fiets en groen. Ook komen er nieuwe vormen van vervoer, zoals zelfrijdende shuttles.
Den Haag Zuidwest moet snel beter bereikbaar worden door van tramlijnen 2, 3 en 4 een lightrailverbinding te maken. De bereikbaarheid van dit stadsdeel vanuit Delft, Rijswijk en Rotterdam moet ook sterk worden verbeterd. Dat gebeurt eerst nog met snelle bussen, later worden dit wellicht ook lightrailverbindingen.
Lightrail
Op iets langere termijn moet de internationale zone beter worden ontsloten. Daarvoor is gekeken of er een lightrail over de het zogenaamde Telderstracé kan gaan rijden. Dat is de route van het Hubertusviaduct tot aan de Scheveningseweg, via de Prof. B.M. Teldersweg. Op die manier krijgen het World Forum, Europol, Eurojust en het Gemeentemuseum een rechtstreekse verbinding met Den Haag Centraal.
Verder is het de bedoeling om in 2020 een besluit te nemen welke route een nieuwe vorm van hoogwaardig vervoer (bijvoorbeeld tram of lightrail) via de Binckhorst naar Voorburg en Delft gaat rijden.
Ambities zijn groot
Nog later moeten er beslissingen worden genomen over hoe de Koningscorridor, Leyenburgcorridor en spoorlijn tussen Leiden en Dordrecht verder moeten worden ontwikkeld. De ambities daarvoor zijn groot. Zo wil Den Haag een ondergrondse route van de Binckhorst, via het ADO-stadion naar Zoetermeer. De Koningscorridor moet een 'rechtstreekse lightrailverbinding van metrokwaliteit' worden vanuit Lansingerland/Zoetermeer, via het stadion naar Den Haag Centraal. Die moet dan onder het station door richting de Koningstunnel gaan lopen en eindigen in Scheveningen.
Hoe de Leyenburgcorridor er precies uit gaat zien, is nog niet bekend. Eerder was al wel duidelijk dat er plannen zijn om bijvoorbeeld de tramtunnel een flink te stuk te verlengen. De plannen daarvoor worden nog gemaakt. Op de spoorlijn moeten minsten zestien treinen per uur gaan rijden, is het idee.
Kostendekkend
Hoe de plannen allemaal moeten worden betaald, is nog niet helemaal duidelijk. Het streven is om het openbaar vervoer meer kostendekkend te maken. Ook wil wethouder Van Asten een fonds opzetten met geld, bijvoorbeeld uit de verkoop van Eneco-aandelen. Verder moeten eigenaren van vastgoed die profiteren van een goed ov gaan meebetalen. Daarnaast is er heel veel geld van het Rijk nodig. Daarvoor gaat de wethouder lobbyen.