Leidens Ontzet: de Grote Optocht en gezelligheid op de kermis

LEIDEN - Van de Reveille tot en met de Grote Optocht: Leidens Ontzet was als vanouds Met dit volksfeest wordt de bevrijding van Leiden in 1574 gevierd. Het feest begint voor veel Leidenaren op 2 oktober met de traditionele hutspotmaaltijd. In dit artikel volgen we de hele dag de festiviteiten in Leiden.
'Het is geweldig', zegt de Leidse schrijver Onno Blom bij het uitdelen van de haring en het wittebrood. 'Het is alleen een beetje lastig dat je ook 2 oktober hebt. Dat je dan om 07.00 's ochtends op moet staan.'
Leidens Ontzet: de Grote Optocht en gezelligheid op de kermis
De feestelijkheden in de stad zijn in volle gang. De bonte stoet praalwagens van de Grote Optocht trekt door de stad terwijl studenten voor hun huis haring eten en de kermis op volle toeren draait. De optocht start om 13.00 uur op de Zoeterwoudesingel en eindigt om 15.00 uur op de Hoge Rijndijk ter hoogte van de Burggravenlaan.
Leidens Ontzet: de Grote Optocht en gezelligheid op de kermis
Omdat Leiden zo dapper stand had gehouden tegen de Spanjaarden mocht de sleutelstad als eerste stad van Nederland een universiteit oprichten, die nu haar 444ste verjaardag viert. Het thema van de Grote Optocht dit jaar is Jong Geleerd. En daar is de universiteit natuurlijk zelf bij.

Vroege start van de dag

Terwijl veel Leidenaren zich nog even omdraaien na de start van alle feesten woensdagavond, staat een andere groep al weer fris en fruitig om 7.00 uur klaar bij het Stadhuisplein voor de Reveille. De traditionele start van de viering van Leidens Ontzet op 3 oktober. Op het bordes staat het bestuur van de 3 October Vereeniging in jacquet en hoge hoed en daarnaast de leden van B&W Leiden. Uit volle borst worden het Wilhelmus, het Geuzenlied en andere Leidse liederen gezongen.
Leidens Ontzet: de Grote Optocht en gezelligheid op de kermis
Om 7.30 uur gaan de deuren van De Waag open. Daar deelt de 3 October Vereeniging gratis haring uit. Het is zelfs een ware sport geworden om als eerste bij De Waag te zijn. Wanneer je deze wedstrijd wilt winnen, moet je niet alleen van goede, maar vooral van vroege huize komen. Want hoewel De Waag pas om 7.30 uur haar poorten opent, staan de eerste Leidenaren al vanaf 5.00 uur te wachten!
Dikke rijen voor de haringkramen tijdens Leidens Ontzet
Dikke rijen voor de haringkramen tijdens Leidens Ontzet © Jolanda Bakker

Keuren van de haring

In de Waag komen om 9.00 uur de 3 Oktober Vereeniging en de leden van B&W Leiden opnieuw bijeen. De haringmeester biedt dan twee haringen aan die gekeurd moeten worden. En dat pakt niet altijd positief uit: 'Volgens de overlevering werd in 1648 de haring afgekeurd en moest alles terug worden gestuurd', vertelt de haringmeester.

Genoeg eco-bekers?

De grote vraag van dit jaar is of er genoeg eco-bekers zullen zijn. In mei van dit jaar besloot het Leidse college dat er op de feesten op 2 en 3 oktober tijdens Leidens Ontzet voor het eerst gebruik gemaakt gaat worden van eco-glazen met statiegeld. Op deze manier moet het (zwerf)afval en het eenmalig gebruik van plastic worden teruggedrongen. De leverancier van de statiegeldbekers was er woensdagmorgen niet in geslaagd om de bestelde 550.000 eco-glazen te leveren. Ondertussen hebben veel cafés als back-up enorme hoeveelheden plastic wegwerpglazen besteld.
Verantwoordelijk wethouder Yvonne van Delft (GroenLinks) bevestigde woensdag voor de microfoon van mediapartner Sleutelstad, dat inderdaad niet alle bestelde eco-glazen zijn geleverd. 'Er komen twee extra mobiele glaswasstraten. Daar kan alles worden gespoeld en zo zou het goed moeten komen.'
Deze Leidenaar is klaar voor 3 oktober
Deze Leidenaar is klaar voor 3 oktober © Omroep West
De ondernemers die te maken hebben met de eco-bekers zijn er niet allemaal even blij mee. 'Als je 12 euro hebt en je denkt een rondje van vier biertjes te kunnen halen, dan valt het tegen als je er maar drie krijgt. De biertjes zijn namelijk drie euro per stuk plus een euro statiegeld voor de beker', zegt een van de ondernemers. 'Dat statiegeld krijg je natuurlijk aan het einde van de avond terug, maar zie dat maar eens uit te leggen aan een dronken klant.'
Bovendien geven ondernemers aan dat ze extra op hun bekers moeten letten, omdat de statiegeldbekers anders van de bar worden gejat. Toch verwachten ze dat het een kwestie van wennen is voor iedereen. 'Over drie jaar weten we niet anders. En daarbij is het fijn dat het zoveel troep scheelt', zegt een andere ondernemer die net zijn bar aan het klaarmaken is.

Erepenning Leiden

Traditiegetrouw werd 2 oktober de Erepenning van de stad Leiden dit jaar uitgereikt door de burgemeester en wethouders van Leiden. Die werd dit jaar toegekend aan Emile van Aelst. De penning wordt jaarlijks aan de vooravond van de viering van Leidens Ontzet in het Leidse Stadhuis uitgereikt aan een persoon of instelling die zich dag in dag uit inzet voor de stad.
Emile van Aelst schrijft onder de naam Leidse Glibber over alle evenementen die er in Leiden plaatsvinden. Hij publiceert op zijn eigen weblog, sociale media en mediapartner Sleutelstad. Sinds drie jaar heeft ook zijn eigen wekelijkse society pagina in het Leidsch Dagblad. 'Een bijeenkomst is pas compleet als Emile er bij is geweest en er verslag van heeft gedaan', aldus de burgemeesters en wethouders. 'Zeven dagen per week is hij in de weer, 24 uur per dag. Altijd bezig om het mooiste, het beste, het leukste en de meest vrolijke kant van Leiden te laten zien.'
Emile van Aelst ontvang de Erepenning
Emile van Aelst ontvang de Erepenning © Sleutelstad