Den Haag zonder burgemeester: hoe nu verder?
DEN HAAG - Burgemeester Pauline Krikke maakte zondag bekend dat ze ontslag genomen heeft als burgemeester van Den Haag. Jaap Smit, de commissaris van de Koning in Zuid-Holland, vertelde in een reactie dat het minimaal een half jaar gaat duren voor de Hofstad een nieuwe burgemeester heeft. Maar wie is er in de tussentijd de baas in het stadhuis? En hoe verloopt de zoektocht naar een opvolger van Krikke?
Bij afwezigheid van een burgemeester neemt de locoburgemeester de taken van de burgemeester over. Dit kan zijn bij ziekte of vakantie van de burgemeester, of zoals nu bij het aftreden van Krikke. Dit is vaak de eerste wethouder van de grootste coalitiepartij. In Den Haag is Hart voor Den Haag/Groep de Mos de grootste partij en is Richard de Mos de eerste locoburgemeester.
Normaal gesproken zou De Mos voorlopig de taken van Krikke overnemen, maar De Mos is afgelopen week tijdelijk teruggetreden als wethouder omdat hij verdachte is in een corruptieonderzoek van het OM. Hierdoor is hij ook niet beschikbaar als locoburgemeester. De VVD is na Hart voor Den Haag/Groep de Mos de tweede partij in Den Haag. Dat zorgt er voor dat Boudewijn Revis de tweede locoburgemeester is. Hij neemt voorlopig de taken over van Krikke en is tijdelijk de baas op het stadhuis.
Waarnemend burgemeester
Revis zal niet lang de leiding over de stad hebben. Commissaris van de Koning Jaap Smit laat maandag weten dat er een waarnemend burgemeester is gevonden. De naam van die kandidaat is nog niet bekendgemaakt. Het gaat om een 'bestuurlijk zwaargewicht', zei de commissaris. De fractievoorzitters van de Haagse gemeenteraad moeten eerst met deze persoon kennismaken.
Ondertussen zal de commissaris van de Koning beginnen met de zoektocht naar een nieuwe burgemeester. Dit is een lang en ingewikkeld traject waar normaal tussen de zes en acht maanden voor staat.
Zo gaat de zoektocht naar een nieuwe burgemeester
Eisen
De procedure begint met het openstellen van de vacature. De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties stelt de vacature op, op advies van de commissaris van de Koning. De Haagse gemeenteraad stelt een profiel op met de eisen waaraan de nieuwe burgemeester moet voldoen.
Nadat Jozias van Aartsen in 2016 zijn vertrek als burgemeester bekendmaakte stelde de gemeenteraad hoge eisen. De nieuwe burgemeester van Den Haag moest toen 'een scharnierfunctie kunnen vervullen tussen de verschillende culturen en buurten in de stad'. Hij of zij moest er 'voor àlle inwoners zijn', staat in de profielschets die wordt opgesteld, waarbij de voorkeur gaat naar een vrouw.
Sollicitanten
Iedere burger in Nederland kan solliciteren om de opvolger van Krikke te worden door een sollicitatiebrief te sturen. Als alle brieven binnen zijn vraagt de commissaris van de Koning de justitiële antecedenten op van de sollicitanten en selecteert de kandidaten die in zijn ogen benoembaar zijn.
De gemeenteraad stelt ook een vertrouwenscommissie aan, die bestaat uit een aantal leden van de Haagse gemeenteraad. Deze vertrouwenscommissie heeft namens de stad een belangrijke invloed in de rest van de sollicitatieprocedure en werkt dan ook volgens volstrekte geheimhouding, want leden van de commissie mogen niet over de procedure of de kandidaten praten.
Beste kandidaat
De commissie en de commissaris van de Koning hebben een overleg waarin waarin de door de commissaris geselecteerde kandidaten worden besproken. In dit gesprek worden de kandidaten gekozen die op sollicitatiegesprek mogen komen bij de vertrouwenscommissie.
Na de sollicitatiegesprekken gaat de vertrouwenscommissie weer in overleg met de gemeenteraad. In deze besloten vergadering worden de twee beste kandidaten gekozen. Deze namen gaan naar de commissaris van de Koning, waarbij de naam van de beste kandidaat openbaar wordt gemaakt.
AIVD
De commissaris van de Koning stuurt de aanbeveling van de gemeenteraad door naar de minister van Binnenlandse Zaken, aangevuld met zijn eigen advies. De minister laat de kandidaat screenen door de AIVD en omdat Den Haag meer dan 50.000 inwoners heeft wordt de voordracht besproken in de ministerraad.
Gaat de ministerraad akkoord met de voordracht dan voert de minister een gesprek met de kandidaat. Na dit gesprek wordt de kandidaat voorgedragen voor benoeming bij de Koning. Deze benoemt de burgemeester bij Koninklijk Besluit, waarna de commissaris van de Koning de kandidaat in de gemeente beëdigd en Den Haag een nieuwe burgemeester heeft.
