Waarnemend burgemeester van Den Haag staat ‘een stevige klus’ te wachten

De raadzaal van Den Haag.
DEN HAAG - Burgemeester Pauline Krikke tijdens een vergadering van de gemeenteraad. Op de agenda staat de vreugdevuren op Scheveningen en Duindorp tijdens oudejaarsnacht. ANP BART MAAT © ANP Bart Maat
DEN HAAG - 'Het is heel hard werken. Maar ontzettend leuk.' Tjerk Bruinsma, tegenwoordig directeur van een adviesbureau, was in het verleden meerdere keren waarnemend-burgemeester. Alphen aan den Rijn, Krimpenerwaard en tot 1 januari van dit jaar in Leerdam. Hij weet wat er nodig is om voor kortere tijd aan de slag te gaan in een stad of dorp.
Zo snel mogelijk ervoor zorgen dat het college van burgemeester en wethouder als een team kan samenwerken, is zijn advies. En zorgen voor goede onderlinge verhoudingen, zowel in dat college als de gemeenteraad.
De commissaris van de koning in Zuid-Holland, Jaap Smit, maakte maandag bekend dat hij al een ‘stevige waarnemer’ op het oog heeft om de zondag afgetreden burgemeester Pauline Krikke tijdelijk te vervangen. Het gaat om ‘bestuurlijk zwaargewicht’ waarmee hij al heeft gesproken en die ook bereid is om de klus te klaren.

Rust

De fractievoorzitters in de raad steunen in principe de kandidaat, vertelde Smit, maar er volgt nog wel een gesprek. De verwachting is dat woensdag de naam officieel bekend wordt gemaakt. Zijn of haar belangrijkste taak: de rust terug te brengen in Den Haag. 'Zorgen dat Den Haag weer een plek wordt waar goed wordt bestuurd en waar rust, reinheid en regelmaat is, om het zo maar te zeggen', sprak Smit maandag.
Ondertussen is de lijst namen die in Den Haag circuleert als mogelijke waarnemer bijna oneindig aan het worden. Oud-minister en voormalig commissaris van de koning in Noord-Holland Johan Remkes wordt genoemd. De naam van oud-minister, -Kamerlid en -burgemeester Guusje ter Horst gaat rond.

Balkenende

Of wordt het de voormalig vicevoorzitter van de Raad van State en oud-minister Piet Hein Donner de opvolger van Krikke? Oud-premier Jan Peter Balkenende, voormalig voorzitter van de Onderzoeksraad voor Veiligheid Tjibbe Joustra? 'Voormalig-minister Bert Koenders is in het stadhuis gesignaleerd', klinkt het nu weer.
Of kiest Smit voor mensen die echt als burgemeester hun sporen hebben verdiend, zoals Peter den Oudsten (Enschede, Groningen) en Bernt Schneiders (Haarlem). Dan heeft de parlementsredactie van RTL Nieuws weer op het Binnenhof de oud-Haagse wethouders Peter Noordanus en Henk Jan Meijer (zij werden later burgemeester van respectievelijk Tilburg en Zwolle) opgevangen.

Pechtold

En natuurlijk wordt in App-groepen toch weer een foto van de voormalig D66-leider Alexander Pechtold doorgestuurd. Hij werd tweeënhalf jaar geleden ook al genoemd als opvolger van Jozias van Aartsen. 'Handig, hij heeft al een appartement in Scheveningen.'
Wie het ook wordt, er wacht een stevig klus, weet ook Bruinsma. 'De rust moet wederkeren.' Wat je daarbij moet doen? 'Zo snel mogelijk de belangrijke mensen aan je binden', zegt hij. Daarmee doelt hij op de hoogste ambtenaar, de gemeentesecretaris en de griffier van de gemeenteraad. Complicatie in Den Haag is dat de eerste ook al recent zijn ontslag indiende. Advies van Bruinsma: 'Stel zo snel mogelijk een goede interim aan. Want zonder gemeentesecretaris kan je niet functioneren. Die driehoek – burgemeester, secretaris en griffier – is essentieel.'

Weekeinde weg

Daarna zou hij zo snel mogelijk een weekeinde weg gaan met het college. Op de hei gaat zitten, met elkaar kennis maken, elkaar leren kennen, uitspreken wat je vervelend aan je collega vindt, zodat in de toekomst eventuele conflicten makkelijker kunnen worden opgelost.
En daarna ook nog eens zo’n sessie van twee dagen met de gemeenteraad. Waarbij die raadsleden bijvoorbeeld ook nog eens rollenspellen kunnen worden gespeeld. 'Dat klinkt misschien kinderachtig, maar dat is wel hoe het werkt.'

Definitieve opvolger

Die waarnemend burgemeester krijgt ook flink de tijd. De commissaris zei maandag dat pas aan het einde van de lente wordt bekeken of het tijd is voor een nieuwe burgemeester voor Den Haag. Dan komt er overleg met fractievoorzitters en minister van Binnenlandse Zaken. Als daarna de vacature wordt opengesteld duurt het minimaal een half jaar voor er een definitieve opvolger voor Krikke is. Dat betekent in de praktijk dat Den Haag misschien pas eind 2020 of begin 2021 een nieuwe burgemeester heeft. De waarnemer, zegt Bruinsma, wacht in die tijd 'een forse' klus. 'Er staat in Den Haag een stevige opdracht te wachten', ziet hij van aan afstandje.
Bruinsma wil zich liever niet wagen aan het noemen van geschikte kandidaten voor de interim periode in Den Haag. Wel vertelt hij dat hij in het verleden uitgebreid kennismaakte met Jozias van Aartsen. De voorganger van Pauline Krikke heeft inmiddels laten weten niet beschikbaar te zijn. Maar, zegt Bruinsma: 'Iemand met zo’n staat van dienst. Daaraan moet je wel denken.'