Boek Mevrouw Breek gepresenteerd: 'De geschiedenis van mijn oma is erg pijnlijk'

DEN HAAG - Ze liet een spoor van dood en verderf achter, maar nu prijkt Johanna Maria Breek toch op de voorkant van het boek Mevrouw Breek. De biografie over de knappe en charmante, maar levensgevaarlijke vrouw werd zondagmiddag gepresenteerd in brouwerij De Prael in Den Haag. Haar kleinzoon was speciaal vanuit Australië overgevlogen om het eerste exemplaar in ontvangst te nemen.
'De hele geschiedenis van mijn oma is erg pijnlijk', zei kleinzoon Jeff Bremer. 'Ik heb mijn oma nooit gekend, maar ik voel heel veel medelijden met de slachtoffers van haar praktijken.' Volgens schrijfster en historisch journalist Kim Heijdenrijk heeft mevrouw Breek zo'n 24 moorden op haar geweten en gaf ze zelfs haar joodse man en zoon aan.
Heijdenrijk stuitte bij toeval op het bizarre levensverhaal van Breek, toen ze iets over een moord in de Haagse Weimarstraat tegenkwam. Dat was de derde man van de vrouw, een Haagse boekhandelaar. 'Ik woon daar om de hoek dus ik besloot wat dieper in de geschiedenis te duiken', zegt de schrijfster.

Verraad

Voor haar boek deed ze twee jaar lang onderzoek in het Nationaal Archief, waar veel over mevrouw Breek is gedocumenteerd. Ze vond er onder meer dat de vrouw op een zeker moment is gepakt op verdenking van verraad. 'De familie van mevrouw Breek schat zelfs in dat ze nog meer joden heeft verraden, zeker 35.'
Verder kreeg Heijdenrijk hulp van familie van Johanna Maria Breek, onder wie kleinkinderen uit Australië, Engeland en Nederland. 'Haar resterende zoons zijn uit angst geëmigreerd na de oorlog', legt Kim uit. 'Iedereen in de familie had een deel van de puzzel en ik heb dat bij elkaar gelegd.'

'Fascinerend'

De boekpresentatie werd zondagmiddag drukbezocht. Een van de bezoekers was Lizet Kruijff uit Voorburg, die de schrijfster van het boek al een tijdje op Twitter volgde. 'Ik was gefascineerd door het verhaal over mevrouw Breek', zegt ze. 'Het komt maar weinig voor dat mensen gewoon in en in slecht zijn. Aan de meeste mensen is nog wel iets leuks te ontdekken, maar mevrouw Breek deugde echt helemaal niet. Dat vind ik fascinerend en daarom ben ik naar de presentatie gekomen.'
Tóch is Mevrouw Breek nooit veroordeeld. Heijdenrijk: 'Ze is na de oorlog vrijgesproken van verraad, omdat alleen haar kinderen het konden navertellen en de rest was dood. Maar door verschoningsrecht, haar kinderen hoefden niet tegen haar te getuigen, is ze vrijgesproken.' Johanna Maria Breek overleed in 1970.