Kan iedereen pleegouder worden? En nog meer vragen over pleegzorg

Beeld ter illustratie: PXHere
Beeld ter illustratie: PXHere
REGIO - Hoe word ik pleegouder? Moet je getrouwd zijn om pleegouder te worden? Tijdens de Week van de Pleegzorg, van 30 oktober tot en met 6 november, wil Pleegzorg Nederland aandacht vestigen op de pleegzorg en het tekort aan pleegouders. 'Het doel van de nieuwe campagne is om jaarlijks zijn 3.500 nieuwe pleegouders te werven', aldus de organisatie.

Kan iedereen pleegouder worden?

'In principe wel', vertelt Jolanda Slot van Jeugdformaat. 'Je moet wel minimaal 21 jaar oud zijn, maar het maakt niet uit of je alleenstaand bent of niet, of je met een man of met een vrouw samenwoont en of je 25 of 65 bent.' Bij langdurige plaatsing van jonge kinderen geldt de vuistregel dat de pleegouders maximaal 45 jaar oud zijn en er mag niet meer dan 40 jaar leeftijdsverschil zitten tussen het kind en de pleegouders. Maar als de situatie daarom vraagt zijn er altijd uitzonderingen mogelijk.
Dat betekent dat niet iedereen die zich aanmeldt een kind toegewezen krijgt. Voor dat gebeurt vindt er namelijk een zogenoemd 'gezinsonderzoek' plaats. Daarin wordt gekeken of de potentiële pleegouder of pleegouders een stabiele levenssituatie hebben en of aan de belangrijkste eis van een pleegouder kan worden voldaan: een kind structuur, warmte en veiligheid bieden.

Dus homo, hetero, wit, bruin, single of gebonden maakt niet uit?

Dat klopt, legt Jolanda uit: 'We zoeken ze eigenlijk allemaal, juist omdat we die diversiteit nodig hebben.' Ieder kind waarvoor een plekje wordt gezocht is namelijk anders en heeft een ander gezin nodig. Het doel is om altijd om een goede match te vinden. 'Dat kan alleen als er voldoende plekken zijn.'

Wat voor soorten pleegzorg zijn er eigenlijk?

In principe zijn er twee soorten pleegzorg: voltijds en deeltijd. Bij deeltijdpleegzorg woont het kind niet permanent bij de pleegouders maar bijvoorbeeld alleen in vakanties of in weekenden. Als pleegouder kan je zelf aangeven hoe vaak je beschikbaar bent.
In 2018 was 81 procent van de nieuwe pleegzorgplaatsingen voltijds, blijkt uit cijfers van Pleegzorg Nederland. Dan kan er sprake zijn van een crisissituatie waarin een kind heel snel uit huis geplaatst moet worden. 'Dan is er dus geen sprake van een rustige kennismaking', legt Jolanda uit. Bij een minder acute situatie is die mogelijkheid er wel. Dan kan er ook worden gekeken of het klikt tussen het kind en de ouders en of het goed gaat.
Ook is er onderscheid te maken over bij wie een kind wordt opgevangen. Als dit gebeurt bij familie of bekenden heet dat netwerkpleegzorg. In 2018 was dat in 45 procent van de pleegkinderen het geval.
Wat gebeurt er zodra een kind niet meer thuis kan wonen?

Hoe lang blijft een kind bij een pleeggezin?

Dat verschilt van enkele dagen tot enkele jaren tot het kind 18 of zelfs 23 is. 'We streven er altijd naar dat het kind weer naar huis kan, maar soms kan dat niet', aldus Jolanda. Van alle kinderen die in 2018 de pleegzorg verlieten, woonde 50 procent langer dan een jaar bij pleegouders. 35 procent verbleef zelfs langer dan twee jaar bij een pleeggezin. Aan de andere kant verliet 11 procent na minder dan vier weken al de pleegzorg.

Hoe word ik pleegouder?

Voor je pleegouder kan worden moet je een aantal stappen doorlopen. Dat kan verschillen per organisatie. In principe ga je eerst in contact en dan volgt er een aantal gesprekken bij jou thuis. In de gesprekken met medewerkers van de pleegzorgorganisaties kun je vragen stellen, maar de medewerkers stellen jou ook vragen om een goed beeld te krijgen van de thuissituatie en wie jij bent.
Als dat voor beide partijen klikt dan volgt er daarna nog een aantal trainingen om je voor te bereiden en een afsluitend gesprek.

Waar letten pleegzorgorganisaties op?

De organisatie beoordeelt vervolgens of je geschikt bent als pleegouder. Daarbij hanteren zij zes criteria:
  • Je biedt het kind een stabiele en veilig omgeving.
  • Je voedt een kind op zonder hem of haar pijn te doen.
  • Je helpt een kind een positieve kijk op zichzelf te ontwikkelen.
  • Je bent open, positief en duidelijk in contact met anderen.
  • Je werkt goed samen met andere betrokkenen, vaak de ouders en familie met wie je de opvoeding deelt, en kunt het ouderschap delen.
  • Je kunt goed inschatten welke uitwerking het pleegouderschap op jouw eigen situatie heeft.
Als je na al deze stappen nog steeds pleegouder wil worden en er zijn geen bezwaren word je opgenomen in het bestand van beschikbare pleegouders. Dan is het nog zaak om te wachten tot er een match is.

Kan een kind ook weer terugkeren naar de biologische ouders?

Ja. Er zijn allemaal verschillende oorzaken die ervoor kunnen zorgen dat een kind niet meer thuis kan wonen. Op een gegeven moment kan een dergelijke situatie, wat deze ook is, opgelost zijn. Of in ieder geval zodanig beter gaan dat het kind weer thuis kan wonen.

Kan een kind contact hebben met biologische ouders als het in een pleeggezin zit?

Als dat mogelijk is zeker. 'We proberen het altijd, maar het hangt ook af van de thuissituatie en de vraag of de ouder in staat is om contact te hebben', legt Jolanda uit. Het is namelijk het beste voor een kind om de ouders in zijn of haar leven te hebben. 'Een kind blijft een kind van zijn ouders. Het is dus het beste om contact te hebben.'

Krijg je financiële hulp als je een pleegkind in huis neemt?

Pleegouders krijgen een onkostenvergoeding voor zaken als eten, drinken, kleding, verzorgen, sport, zakgeld, vakanties etc. Hoe hoog die is, hangt af van de leeftijd van het pleegkind. Pleegouders hebben ook, net als alle ouders, recht op betaald zorgverlof en bij een langdurige plaatsing op pleegzorgverlof als voorbereiding op je pleegkind.
De informatie voor dit artikel komt van de website en voorlichter van Pleegzorg Nederland, Jolanda Slot van Jeugdformaat en de website wordpleegouder.nl.