'Politie concludeert zelf dat er een ongezonde cultuur is'

Politieagent
Politieagent © Politie
DEN HAAG - Is er bij de politie-eenheid Den Haag sprake van een verziekte cultuur of niet? Deze kwestie heeft donderdag een nieuwe aflevering gekregen met een brief van 'Controle Alt Delete' - een cluster van maatschappelijke organisaties - aan 27 burgemeesters in deze regio. De actiegroep wijst erop dat de politie zelf heeft geconcludeerd dat er sprake is van een 'ongezonde cultuur' binnen het politiebureau aan de Hoefkade in de Haagse Schilderswijk.
Een week geleden diende een groep van twintig maatschappelijke organisaties en migrantengroeperingen onder de naam Controle Alt Delete een klacht in bij korpschef Erik Akerboom over de leiding van de politie-eenheid Den Haag. De organisaties verwijten de Haagse politieleiding dat deze niet ingrijpt bij structurele misstanden binnen én door de politie Den Haag. 'De korpsleiding kan dit niet jarenlang de revue laten passeren zonder in te grijpen.' Zondagavond zegden drie oppositiepartijen in de Haagse gemeenteraad het vertrouwen in de politieleiding op.
De berichten van intimidatie en racisme binnen de Haagse politie zijn niet nieuw. Een paar jaar geleden speelde de problematiek vooral op het bureau aan de De Heemstraat, op de grens van de Schilderswijk en Transvaal. In 2013 vertelden agenten van het bureau anoniem aan Omroep West over misstanden tegen vooral burgers met een migratieachtergrond. Toenmalig burgemeester Van Aartsen erkende in 2015 dat racisme voorkomt binnen de politie.

'Marokkanenverdelgers'

Nu zou een groep agenten van bureau De Hoefkade, die zichzelf de 'zuiveren' noemen, zich schuldig maken aan grensoverschrijdend gedrag. Volgens NRC zou de groep zich bedienen van de naam ‘Marokkanenverdelgers’. In appgroepen zouden Haagse agenten klokkenluiders 'tere zieltjes' noemen en klagen over 'soft links gedoe'. Allochtonen die worden bevorderd bij de politie, zouden 'goudzoekers' worden genoemd. Tegen vier agenten van bureau Hoefkade, die worden beschuldigd van wangedrag, loopt momenteel een onderzoek.
Klokkenluider Fatima Aboulouafa, tot voor kort teamchef in Leiden, werd op non-actief gesteld nadat ze meermaals aandacht had gevraagd voor onder meer racisme, machtsmisbruik en pesten binnen de organisatie. Zij heeft inmiddels aangifte gedaan tegen minister van Justitie en Veiligheid, Ferdinand Grapperhaus.

Dicriminatie en racisme

Deze week namen 27 burgemeesters in de regio 'met kracht afstand' van de suggestie dat er structurele misstanden zouden zijn binnen de politie in de regio. In een gezamenlijke verklaring reageerden ze dinsdag op een klacht van de maatschappelijke groeperingen en enkele politieke partijen in de gemeenteraad van Den Haag over discriminatie en racisme binnen de politie. Ze vinden het 'verwerpelijk en gevaarlijk' als de integriteit van de politie voortdurend in twijfel wordt getrokken.
Volgens de burgemeesters is er geen sprake van een verziekte cultuur waarin de politieleiding zou wegkijken. Dit tot verbazing van Controle Alt Delete. 'De maatschappelijke organisaties hebben in hun klacht en media-uitingen niet gezegd dat er sprake is van een verziekte cultuur. De klacht is ingediend omdat het onderzoeksbureau van de politie (VIK) zélf schreef dat er sprake is van een ongezonde cultuur op bureau Hoefkade. Wij dienden een klacht in omdat wij ons zorgen maken over het wegsturen van klokkenluiders, het uitblijven van excuses en, waar nodig, het nemen van maatregelen.'

Trainingen over herkennen van discriminatie

Ook vindt Controle Alt Delete het 'opvallend' dat de burgemeesters stellen dat er in hun ogen geen sprake is van een verziekte cultuur. 'Zijn de burgemeesters het oneens met de bevindingen van de politie Den Haag?' Woensdag benadrukte de Haagse politieleiding dat er wordt gewerkt aan een 'cultuuromslag'. Mariëtte Kobus, binnen de eenheid verantwoordelijk voor het diversiteitsbeleid, wijst erop dat er diverse trainingen over het herkennen en voorkomen van discriminatie worden gegeven.
Daarnaast zijn er interne netwerken, onder andere een Joods, Turks, Marokkaans en Caribisch, en roze-in-blauw - dat opkomt voor de acceptatie van homoseksualiteit binnen het korps. Al deze netwerken geven volgens Kobus signalen door over wat ze zien - binnen en buiten de organisatie. 'Het mooiste zou zijn als die netwerken uiteindelijk overbodig worden. Dat diversiteit en inclusie vanzelfsprekend zijn voor onze organisatie.' Wel maakt ze zich zorgen over de toon van de discussie binnen de politie. 'Dan zegt een collega: "Ik werk hier al vijftien jaar en nu moet ik ineens na gaan denken over mijn achtergrond." Het bemoeilijkt ook de werving van nieuwe collega's.'

'Diversiteit wordt gestimuleerd'

Paul van Musscher, chef van de eenheid in Den Haag, wijst op voorbeelden van hoe diversiteit in de eenheid wordt gestimuleerd. 'Dat gaat in de meest brede vorm: jong en oud, man en vrouw, diversiteit in afkomst en in hoe je denkt. Maar we hebben bijvoorbeeld ook mensen met een beperking binnen het autistisch spectrum in dienst die heel goed zijn in het bekijken van camerabeelden, of mensen met een visuele beperking die geluidsopnames beluisteren. In onze coffeeshop hebben we een barista die slechthorend is, bij hem moet je in gebarentaal je latte bestellen. Zo willen we een omgeving creëren waar je jezelf mag zijn en je kwaliteiten kan gebruiken.'
De politiechefs willen met al deze maatregelen aantonen dat zij de problematiek serieus nemen. Volgens Van Musscher worden misstanden altijd gemeld. 'Ik ben niet blind voor wat er gebeurt. Sinds januari 2018 zijn elf collega's ontslagen vanwege wangedrag. Dan gaat het om het lekken van informatie, of wangedrag in eigen tijd.'

'Onzin dat we wegkijken'

De politiechef voelt zich vanwege de commotie geroepen om publiekelijk te reageren. 'Er is een beeld ontstaan dat de hele eenheid niet zou deugen. Het signaal is dat er walgelijke termen zijn gebruikt, maar we zijn wel meteen na de eerste melding een onderzoek gestart, omdat we het zo serieus nemen en racisme en geweld niet accepteren. Ik ga persoonlijk bij de bureaus langs om te vertellen dat we hier zorgvuldig in moeten zijn. Het is onzin dat we wegkijken.'