Jonge dieven krijgen standje: 'Pak de hulp die u nu krijgt, maak wat van uw leven'

De zitting begint te laat. Verdachte Ahmed is er niet. Zijn advocaat is druk aan het bellen, de vrouw van de reclassering staat er wat verloren bij en de tweede verdachte Yazid praat met zijn advocaat.

Beide mannen zijn 20 jaar oud en zijn afgelopen zomer opgepakt. Ze worden verdacht van het stelen van een telefoon en een portemonnee, het contactloos pinnen met pasjes die in de portemonnee zaten en het proberen te verkopen van de telefoon.

Ahmed biedt de telefoon aan, aan de beheerder van een soort wijkcentrum. 'Er zit een code op, maar die is wel te kraken', zegt hij erbij. Als de beoogde klant er niets in ziet gaat Ahmed 'vervelend doen'. Hierop belt de beheerder de politie. Als de agenten aankomen vraagt Ahmed de beheerder om niets tegen de politie te zeggen over de telefoon. Yazid gaat er vervolgens snel vandoor.

Beiden worden gepakt en zitten respectievelijk veertien en vijftien dagen vast. Nu staan ze voor de rechter. Ahmed zegt dat hij niets heeft gestolen en Yazid merkt op dat hij er helemaal niets mee te maken heeft. Hij kwam toevallig langs de plek waar Ahmed werd aangehouden, hij woont in die buurt.

Dat vindt de rechter opmerkelijk. De portemonnee en de telefoon zijn gestolen uit een kleedkamer van zwembad De Zijl in Leiden. Op camerabeelden is te zien dat iemand, die door drie agenten is herkend als Yazid, daar de enige persoon is die de kleedkamer rond het tijdstip van de diefstal binnengaat. Volledig gekleed gaat hij naar binnen en volledig gekleed komt hij er korte tijd later weer uit.

Diezelfde meneer met dezelfde kleren wordt kort daarna op camerabeelden herkend bij twee winkels in de buurt van het zwembad. Nu in gezelschap van Ahmed. Ahmed rekent een blikje drinken van 2 euro af, en pint 23 euro extra, contactloos zodat er geen pincode hoeft te worden ingevoerd. Daarna wordt er nog tweemaal snel achter elkaar op dezelfde manier geld van verschillende rekeningen gehaald.

Ahmed blijft erbij dat hij niets heeft gestolen. 'Er is iemand die een schuld bij me heeft van 200 euro. Hij heeft toen mij zijn pinpassen en telefoon gegeven om die schuld te voldoen. Maar ik wist niet hoeveel die telefoon waard was, en ook niet hoeveel geld er op die rekeningen stond'. De rechter vraagt zich toch af waarom hij niet gewoon naar een pinautomaat is gelopen om daar geld te halen. 'Dit was gewoon een snelle manier om de schuld te voldoen', zegt Ahmed. De rechter vindt het wel heel omslachtig. 'En heeft hij u de pincodes dan niet gegeven?', wil ze weten. 'Jawel, maar ik heb last van korte termijn geheugen en die codes was ik alweer vergeten'.

Yazid blijft bij zijn verklaring dat hij niets met de zaak te maken heeft. Ja hij heeft gezwommen in De Zijl, ja hij is door de kleedkamer gelopen, maar 'ik heb niets aangeraakt'. 'Maar waarom gaat u dan gekleed naar binnen en komt u gekleed weer naar buiten?', vraagt de rechter verwonderd. 'Mijn broertje was nog aan het zwemmen en ik moest weer naar buiten', luidt het antwoord.

De officier van justitie vindt de verhalen 'zeer, zeer onaannemelijk'. Dat verhaal van die telefoon, een spiksplinternieuwe Samsung S10, noemt hij een soort sprookjesverhaal. En hij neemt het de heren ook kwalijk dat ze er zo onverschillig onder blijven. Dat neemt hij mee in de strafeis.

Ahmed wordt berecht volgens het jeugdstrafrecht - er zijn twijfels over zijn geestelijke vermogens. Hij hoort 36 dagen jeugdgevangenis tegen zich eisen waarvan 21 voorwaardelijk. En een werkstraf van 40 uur. Hij hoeft dus niet meer terug de cel in na aftrek van voorarrest. Aan de eis verbindt de officier een proeftijd van twee jaar met strenge regels van de reclassering. 'Het is tijd voor een gedragsverandering', zegt hij.

Yazid hoort 44 dagen cel eisen waarvan 30 voorwaardelijk. Ook hij hoeft van de officier niet terug naar de cel. Ook moet Yazid volgens hem een proeftijd met eisen van de reclassering krijgen en een werkstraf van 60 uur. Maar omdat Yazid nog in een proeftijd zit hangt hem drie maanden jeugddetentie boven het hoofd, omdat hij weer de fout in is gegaan. Twee kunnen blijven staan, maar een maand moet Yazid echt brommen, vindt de officier.

De rechter heeft geen tijd nodig om zich te beraden. Ook zij acht de feiten bewezen, maar veroordeelt beide heren tot lagere straffen dan het OM eist. Ze hoeven beiden niet meer terug naar de cel. De proeftijd van Yazid laat ze volledig staan. Hij hoeft dus niet te brommen, vindt ze. Nog niet. Na zijn aanhouding heeft hij goed meegewerkt met de reclassering, heeft hij veel steun gekregen van zijn zus en die ook aangenomen. Ook heeft Yazid een baantje. Dat vindt de rechter belangrijk.

Ahmed heeft niet meegewerkt na zijn aanhouding. Hij kwam geregeld te laat op afspraken, of kwam helemaal niet opdagen. Dat moet veranderen. Hij geeft aan dat te willen. Yazid moet ook ruim 400 euro betalen aan de rechtmatige eigenaar van de portemonnee. Beiden krijgen een proeftijd van twee jaar waarin ze intensief begeleid worden door de reclassering.

'Ziet u dit als een hulppakket van de overheid, en nog betaald ook! U bent nog jong, maak wat van uw leven', zegt de rechter tot de twee jonge mannen. Ze zien af van hoger beroep en dat doet de officier van justitie ook.