'Het besef dat het echt gebeurd is komt vandaag', vijf vragen over de afgebrande kerk in Hoogmade

Dinsdag was de brandweer nog steeds aan het nablussen
Dinsdag was de brandweer nog steeds aan het nablussen © Omroep West
HOOGMADE - De dag na de kerkbrand is de grote vraag in Hoogmade hoe het nu verder moet met de afgebrande Onze-Lieve-Vrouw Geboortekerk. 'Gisteren was de dag van de emoties. En vandaag is er het besef dat het echt gebeurd is', vertelt parochiebestuurder Paul Snoek. Vijf vragen over wat er maandag is gebeurd en de gevolgen van de kerkbrand.

1. Hoe heeft de brand kunnen ontstaan?

'De schuldvraag is voor later', zegt burgemeester Marina van der Velde-Menting dinsdag in een reactie op de gebeurtenissen van de vorige dag. 'Gisteren is de dag van de emoties en vandaag is de dag van het indalen en het besef', vult Paul Snoek van het parochiebestuur aan. 'En iedereen beseft nu: het is echt zo.'
Toch zijn partijen dinsdag al bezig met hoe de brand heeft kunnen ontstaan. Het gebeurde tijdens reguliere werkzaamheden aan de kerk. Direct na het ontstaan van de brand laat de brandweer al weten dat het vuur is ontstaan bij het afbranden van verf.
'Zoals elk groot gebouw heeft de kerk ook af en toe onderhoud nodig', legt Snoek uit. 'Er was het nodige schilderwerk aan de buitenkant van het gebouw wat moest gebeuren en ze waren bezig met de voorbereidingen hiervoor. Wat er verder precies is gebeurd, laat ik over aan de verzekeringsmaatschappijen.' Ook het betrokken schildersbedrijf wilde niet reageren op wat er maandag is gebeurd bij de Hoogmadese kerk.

2. Hoe staat de kerk er nu bij?

De schade is enorm. 'We praten al snel over een paar miljoen euro', vertelt directievoorzitter Alphons van der Voorn van verzekeraar Donatus. Dinsdag was de dag van inspecties om de stand van zaken in beeld te brengen. 'Al snel bleek dat er aan de toren extra inspecties verricht moesten worden', vertelt een woordvoerder van de gemeente Kaag en Braassem. Een constructeur heeft met een hoogwerker de overgebleven delen van de afgebrande kerk bekeken en geconcludeerd dat het deel richting de straat en woningen stabiel is.
Zodoende mochten omwonenden van de afgebrande kerk dinsdagavond weer naar huis. Het gaat om vijf woningen die weer veilig bewoond kunnen worden. Alleen de linkerzijde en de achterwand van de kerk blijken nog instabiel te zijn en daarom blijft het kerkterrein afgesloten. 'De pastoorswoning blijft om die reden ook afgesloten, de bewoners van dit huis blijven nog bij iemand in het dorp logeren', zegt burgemeester Marina van der Velde. Ook de begraafplaats blijft voorlopig nog afgesloten.
Kerkbestuur 'redelijk hoopvol' over relikwieën in afgebrande kerk
Hoe het met de waardevolle spullen in de kerk is, is nog niet duidelijk. 'We mogen er nog niet bij dus dat weten we niet', zegt Hein de Jong van het overkoepelende kerkbestuur in Kaag en Braassem. 'We hebben een brandveilige kluis, dus voor een hoop waardevolle spullen ziet het er goed uit.' Ook doordat de brand vooral bovenin de kerk woedde, is De Jong hoopvol dat de relikwieën beneden in de kerk behouden zijn gebleven. Zo hingen er waardevolle schilderijen in de kerk. 'Beneden is niet alles verbrand. Er kan natuurlijk ook waterschade zijn, maar we hopen dat het meevalt.' Wat er in de kluis zit, weet De Jong niet precies. 'De verzekering heeft in ieder geval een boekwerk aan inventarisatie waarin dat precies staat.'

3. Wordt de kerk herbouwd?

Dat is de grote vraag die heel Hoogmade bezighoudt. 'De kerk is verzekerd voor herbouw', vertelt Van der Voorn. 'De parochie is de eigenaar van de kerk, dus voor de nieuwbouw is men afhankelijk van wat zij willen. Er zal gekeken moeten worden of de schade te herstellen is. Mocht dit niet zo zijn, dan zal de verzekering uitkeren, maar alleen als er hetzelfde voor wordt teruggebouwd.'
Voor parochiebestuurder Snoek komt de vraag of de kerk herbouwd moet worden te vroeg. De parochie heeft drie weken geleden een bijeenkomst gehad over de toekomst van de kerkgemeenschap. 'Deze bijeenkomst ging niet over de toekomst van de kerk, maar over hoe we in de toekomst verder moeten als parochie', legt hij uit. 'We zijn onderdeel van een parochie met vijf kernen waar we allemaal te maken hebben met teruglopend kerkbezoek, dus we moeten het er toch met elkaar over hebben hoe gaan we verder in de toekomst.'

4. Waar worden de kerkdiensten nu gehouden?

De dienst gaat zondag gewoon door. 'Onder leiding van het hele pastorale team zullen we zondag een dienst houden in de aula van de school naast de kerk', vertelt Snoek. Waar de kerkdiensten na komend weekend gehouden worden, is nog niet bekend. 'De focus ligt nu op ondersteuning van de actieve gemeenschap en komend weekend zullen we meer kunnen vertellen over verdere diensten.'
De inwoners van Hoogmade blijken sowieso erg creatief in het vinden van oplossingen, want het koor van de kerk dat dinsdagavond bij elkaar zou komen in de kerk gaat nu oefenen bij de dirigent thuis.

5. Wat is de geschiedenis van de kerk?

De Onze-Lieve-Vrouwe-Geboortekerk is een relatief jonge kerk. Hoogmade kreeg in 1742 een rooms-katholieke kerk net buiten het dorp. In de negentiende eeuw werd deze kerk te klein, waardoor besloten werd een nieuwe kerk te bouwen in het centrum van het dorp. Deze kerk werd in oktober 1877 in gebruik genomen.
Een lang leven was deze kerk niet gegund. Bij een grote verzakking zakte het westelijke gedeelte van de kerk in. De hele kerk moest hierdoor worden afgebroken, alleen de bekende groene toren kon behouden worden.
De herbouw van de kerk duurde drie jaar. En op 4 augustus 1932 werd de nieuwe kerk in gebruik genomen. Na een parochiefusie in 2006 werd de officiële naam van de kerk de Onze-Lieve-Vrouw-Geboorte - De Goede Herder.