Hoe Barney door tv-antennes en Britse zeebonken kon gaan darten

Rond 1980 was darts in Nederland nog een spelletje dat het predicaat folklore nauwelijks ontsprong. Vogeltjepik werd het nog genoemd en het stond tijdens dorpsfeesten en braderieën op gelijk niveau met spijkerpoepen en zaklopen. Behalve in Den Haag, daar werd al competitie gegooid. "Den Haag is het Mekka van het darten", was te lezen in dagblad Het Vrije Volk in die dagen.

Presentator en dartskenner bij uitstek Jacques Nieuwlaat weet waarom juist in de residentie darts werd gespeeld. 'Als het weer meezat, kon je via de televisieantennes in Den Haag de BBC ontvangen', zegt de Delftenaar. 'Er zat dan wel sneeuw op het beeld, maar zo kon er rond 1980 in Den Haag naar darts worden gekeken.'

Oud-profdarter en geboren Hagenees Roland Scholten vult aan: 'Samen met Utrecht werd Den Haag rond die tijd ook aangesloten op de kabeltelevisie. Zodoende konden we ook de Engelse zenders ontvangen en kwamen snooker en darts in de picture. Dat laatste vonden we wel een leuk spelletje.'

Volgens Nieuwlaat hebben ook de Britse zeebonken die in de Scheveningse haven lagen aangemeerd een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van darts in Nederland. 'Die gingen de kroeg in en wilden wel een pijltje gooien', vertelt de dartscommentator. 'Daarom namen ze een eigen dartsbord mee die ze in de kroeg ophingen. Darts verspreidde zich zo als een olievlek over Den Haag.'

Scholten kwam in 1982 in aanraking met de sport. 'Ik was toen druk bezig met de hondensport en daar zat iemand die ook in het Nederlands dartsteam zat: Mathieu Rombouts. Laten we een potje darten, stelde hij me voor. Van het een kwam het ander. Ik speelde voor het eerst een koppeltoernooitje in een kroeg in de Javastraat.'

Scholten ging steeds vaker gooien en kwam in 1984 in de Weimarstraat terecht op toernooitje waar ook de 'grote jongens' aan meededen. 'Mijn team won dat toernooitje en dat gaf een enorme kick. Toen ben ik echt goed gaan darten, veel gaan trainen. Twee jaar later belandde ik in de eredivisie. Kwam ik mannen zoals Bert Vlaardingerbroek, Ronald Wensveen en Raymond van Barneveld tegen.'

Nieuwlaat is een levende dartencyclopedie en weet precies wanneer 'Barney' voor het eerst met de pijlen in aanraking kwam. 'Zijn vader deed wel eens klusjes voor de Entertainer Bar in Den Haag en Raymond ging dan mee. Dan gooide hij een paar pijltjes. Toen er bij een team wat spelers wegvielen, werd aan de vader van Raymond - die zelf ook dartte - gevraagd of hij het team kon opvullen. Zo werd Raymond rond 1984 erbij gehaald.'

'Niet veel later won Raymond zijn eerste toernooi', weet Nieuwlaat. 'In 1984, het Rotterdam Open. Ze speelden toen toernooien door het hele land.' Dat blijkt ook uit foto’s en boekjes uit die tijd. Namen als ’t Valkje in het Brabantse Dongen of een zaaltje in Vroomshoop waren prominenten plekken in die tijd.

Scholten trok met Van Barneveld zelfs over de landsgrenzen heen. 'We gingen steeds een stap verder. Eerst door België en Scandinavië, daarna zelfs naar Amerika. In 1988 hebben we meegedaan aan het American Open. Raymond kon als postbode vrije dagen krijgen of collega’s namen een dienst over. Ik werkte bij het Circustheater en kon ook makkelijk vrij krijgen.'

Beide mannen hadden één droom. Onderdeel zijn van het walhalla van de dartssport in die dagen: spelen in de Lakeside Country Club in het Engelse Frimley Green. Daar werd elk jaar het wereldkampioenschap van dartsbond BDO gehouden. 'Daarvoor reisden we in die dagen heel Europa door', zegt Scholten. 'Om zo punten voor de ranking te verdienen. Lakeside was het heilige der heilige. Bert Vlaardingerbroek had er eind jaren tachtig al gespeeld. Hij is de grondlegger van het Nederlandse darten in het buitenland.'

Zoals het vaak gaat in de dartswereld kreeg ook Hagenaar Vlaardingerbroek een bijnaam toen hij aan de overkant van de Noordzee ging gooien. 'Big Bert' verscheen in 1988 aan de oche (lijn van waarachter darters hun pijltjes moeten gooien) in Frimley Green. Hij werd in de eerste ronde uitgeschakeld. 'Het niveau van toen is lastig te vergelijken met nu', zegt Nieuwlaat. 'De omstandigheden, het materiaal, alles is beter geworden. Maar Bert behoorde toen tot de beste vijftig darters van de wereld.'

'Big Bert' (hierboven, met snor, in actie in 1986) kwam via een wildcard op dat toernooi terecht, weet Nieuwlaat nog. 'Dat deed de organisatie vaker. Dan kregen een paar niet-Britse spelers ook een uitnodiging. Bert had indruk gemaakt op het Open Dortmund-toernooi, daarom wilde de organisatie hem hebben.'

Intussen timmerden Van Barneveld en Scholten ook aan de weg. 'Tijdens een toernooi in Malta in 1990 maakte Raymond indruk', herinnert Nieuwlaat zich nog. 'Hij gooide heel goed en versloeg een Welshmen en een Noor. Uiteindelijk verloor hij in de kwartfinale van Phil Taylor met 4-2. De BDO wilde een keer iemand anders op het wereldkampioenschap. Bert werd iedere keer in de eerste ronde uitgeschakeld en toen mocht Raymond in 1991 voor het eerst zijn opwachting maken.' Scholten moest wachten tot 1994 voordat hij in de Lakeside Country Club mocht gooien.

Het verhaal daarna is bekend. In 1995 verloor Raymond van Barneveld zijn eerste finale. In de tien jaar daarna mocht hij zich echter vier keer de beste darter van de BDO noemen. Hij maakte in 2006 de overstap naar de andere dartsbond PDC en werd ook daar wereldkampioen. Dertien jaar later is hij bezig aan zijn laatste seizoen. Een carrière die 35 jaar eerder in de Haagse kroegjes kon beginnen omdat enkele Britse zeelieden in de Scheveningse haven aanmeerden en de tv-antennes in de Hofstad de BBC konden ontvangen.