Voorzitter jeugdzorgorganisatie: 'Ouders in Duindorp moeten verantwoordelijkheid pakken'

Afgelopen week was het onrustig in Duindorp, nadat bekend werd dat de vreugdevuren dit jaar niet doorgaan. 'In Duindorp wordt vandalisme gepleegd', weet Du Prie. 'Dan denk ik altijd: waar zijn de ouders en zullen die ouders niet onmachtig, teleurgesteld of wanhopig zijn over dat gedrag van de kinderen. Ik denk in veel gevallen wel. Ik kan me moeilijk voorstellen dat de ouders gelukkig zijn en het geweldig vinden dat die kinderen ontsporen en opgepakt worden.'

'Als je aan de ouders in Duindorp vraagt: "geef eens aan in welke mate u grip heeft op uw kinderen", dan zullen veel van die ouders zichzelf een vier, vijf of zes geven. Als je vervolgens vraagt wat de gewenste situatie zou zijn: zou dat een zeven of acht zijn. Dan moet je vragen wat ze nodig hebben om tot dat cijfer te komen.'

Duindorp is slechts een voorbeeld. 'Er zijn veel zwaardere gevallen waarbij jeugdzorg een rol speelt. Ook daar draait het voornamelijk om instanties en veel minder om ouders. Om ouders centraal te stellen moet er een cultuuromslag komen', weet Du Prie. Daarbij moet het gezin centraal worden gesteld. De voorzitter spreekt dan liever ook over gezins- of familiezorg dan over jeugdzorg.

'Door de ouders intensief te betrekken, voorkomen we dat kinderen die zware zorg nodig hebben in een instelling terechtkomen', meent Du Prie. 'Dat is altijd duurder. Een groot deel van de kinderen kan zo geholpen worden, maar er zal altijd een aantal kinderen blijven dat moet worden opgenomen. Een ander voordeel van het gezinsplan is de duurzaamheid, het effect blijft langer hangen. Doordat we samen met de ouders optrekken, houden de ouders de verantwoordelijkheid. Kind en ouder maken zo samen een groei door. Wat helpt is het trainen, coachen en begeleiden van ouders om de grip op kinderen te krijgen.'

'Als je alleen een kind behandelt, zie je dat ouders niet tevreden zijn na de behandeling. Ze hebben dan nog niet de volledige grip op het kind. Of de behandeling is niet waar ze op gehoopt hebben. Dan kan het voorkomen dat kinderen alsnog opgenomen moeten worden. Behoorlijk wat kinderen moeten uit huis worden geplaatst. Als je ouders weer leert verantwoordelijk te zijn en als ze weer grip krijgen op de kinderen, dan zie je dat ze vervolgens nog maar weinig tot geen beroep hoeven te doen op ondersteuning.'

Oplossingen als kinderen oppakken of uit huis plaatsen hebben volgens hem minder nut. 'Je krijgt dan waarschijnlijk boze en verontwaardigde ouders die ruzie gaan maken met jeugdbescherming.'

Ook meent Du Prie dat zijn aanpak financieel beter is. Zo zegt hij dat het heel duur is om een kind in een gesloten inrichting op te laten nemen of in een tehuis te plaatsen. 'Zeker als dat een half jaar, een jaar of drie jaar duurt.' De aanpak die zijn instantie voorschrijft, duurt drie maanden en vindt niet plaats op een specifieke plaats. Dat is volgens hem ten eerste al goedkoper en doordat de behandeling effectiever is, zal er minder nazorg nodig zijn. Ook daardoor loopt gezinszorg volgens Du Prie minder in de papieren.

Het is volgens Du Prie ook effectief als de gezinnen met problemen eventjes uit huis gaan. 'Weg uit de bestaande situatie, zoals dat ook gebeurt als je op vakantie gaat', zegt Du Prie. 'Dat heeft een bepaald effect. Ze zijn dan heel expliciet bezig met wat doen we met elkaar. Wat kunnen we doen om weer grip te krijgen in het gezin? Wat is daar voor nodig.?'

Duindorp is slechts een voorbeeld dat Du Prie aan de dag brengt. Elk geval is natuurlijk anders. De Wassenaarse Samantha van den Berg raakte door problemen in haar huwelijk geïsoleerd en haar kinderen werden aangemeld bij jeugdzorg. 'Niet iets om blij van te worden', aldus Samantha. Bij haar aanpak werd ook gekeken naar het functioneren van het hele gezin. Zo woonde ze een tijd met haar kinderen onder begeleiding in een speciaal huis en doorliep het programma. Nu gaat volgens Van den Berg 'hartstikke goed' met haar gezin.