Rob werd onterecht als 'terreurverdachte' uit bioscoop gehaald: 'Dit gebeurt alleen in films'

Verslaggever Rob Vlastuin tijdens een interview
Verslaggever Rob Vlastuin tijdens een interview © Hoessein Alkisaei
DEN HAAG - Tijdens een bezoek aan de bioscoop worden opgepakt als (terreur)verdachte. Ten onrechte. Het overkwam onze verslaggever Rob Vlastuin. Agenten vielen tijdens de film de bioscoopzaal binnen en plukten hem uit de zaal. In dit bericht vertelt Rob zijn verhaal.
Dinsdagmiddag, 15.15 uur. Omdat ik de volgende dag een extra lange dag moet werken, neem ik de rest van de middag vrij en trakteer mijzelf op een bezoek aan de bioscoop in Den Haag. Nadat ik een ticket heb gekocht bij de kassa, koop ik nog wat te drinken en een stuk appeltaart (normaal is het carrot cake, maar die hebben ze vandaag niet).
In de al goed gevulde filmzaal ga ik links achteraan zitten. Terwijl ik mijn appeltaart aan het oppeuzelen ben, nemen twee oudere, deftige dames naast mij plaats. Ondertussen check ik mijn mobiele telefoon voor het laatste nieuws. Eerder die ochtend heb ik mijn collega getipt over een groot politieonderzoek naar wapenhandel. Tot mijn tevredenheid zie ik dat het bericht inmiddels is geplaatst, voorzien van een foto met gevonden wapens.

Onrustige voorstelling

Nadat het zaallicht uitgaat, staan de dames tot mijn ergernis op en lopen voor mij langs. In eerste instantie denk ik nog dat ze een andere plek verkiezen, maar ze verlaten de zaal. Goh, denk ik nog, verkeerde zaal? Maar dat kan niet, realiseer ik me, want de echte film is nog niet begonnen. Nou ja, het zal wel.
Het is een wat onrustige voorstelling, omdat meerdere bezoekers opstaan, de zaal verlaten en weer terugkomen – ik vermoed een sanitaire stop. Halverwege de film hoor ik in de filmcabine het nodige rumoer. Terugdenkend vraag ik mij nu af, heb ik ook politiesirenes gehoord? Niet dat ik me kan herinneren.
Even later betreedt een man de bioscoop. Die had ik niet eerder weg zien gaan. Toch? - Rob Vlastuin

'Dit gebeurt alleen in films'

Rustig een film kijken is er helaas niet bij deze middag, want even later betreedt een man de bioscoop. Die had ik niet eerder weg zien gaan. Toch? Tot mijn verbazing zie ik hem voor iedereen heen langs lopen en positioneert hij zich naast mij. Wat is dit nu weer? Een medewerker die ook nog even wil meekijken? Iemand die zich schuilhoudt?
Ik kijk nog even naar links. Maak een inschatting. Ik vind het verdacht, maar concentreer me weer op de film. Helaas niet voor lang. Wat er vervolgens gebeurt, zie je – dacht ik - alleen in films. In dit geval is het de film die wordt gestopt. Het licht gaat aan, de deuren zwaaien open en om de hoek verschijnen meerdere politieagenten.
De bij invallen gevonden wapens
De bij invallen gevonden wapens © Media-TV

Verdacht persoon

Consternatie in de zaal. Wat is er in hemelsnaam aan de hand? Voor mij is meteen duidelijk dat ze op zoek zijn naar de verdachte persoon naast mij. Ik kijk heel even naar links van me om de situatie in te schatten. Niet te lang kijken! Door mij heen flitst: moet ik een gebaar maken dat de verdachte naast mij zit? Ja, ik ben niet graag een verklikker, maar omwille van mijn eigen veiligheid, wijs ik voorzichtig links van mij.
Als hij naar iets in zijn broekzak grijpt, slaat de angst plotsklaps toe. Heeft hij daar een mes? Is het een pistool? - Rob Vlastuin
Ik zie de politieagenten ook onze kant opkijken. Vanwege het mogelijke gevaar dat ik loop, kijk ik ook weer links van mij om de man naast mij in de gaten te houden. Als hij naar iets in zijn broekzak grijpt, slaat de angst plotsklaps toe. Heeft hij daar een mes? Is het een pistool?

Situatie kantelt 180 graden

Tot mijn verbazing pakt de verdachte een politiebadge te voorschijn. Huh?! Hij richt zich tot mij en vraagt of ik rustig mee wil komen. De situatie kantelt 180 graden. Van mogelijk slachtoffer ben ik opeens zelf de verdachte. Ik begrijp er helemaal niks van.
Er rest mij geen andere keuze dan op te staan en mee te werken. Maar ik kan je verzekeren: dit is een heel lullig moment. Omdat ik helemaal links achteraan zit moet ik voor iedereen langs naar de uitgang lopen. Ruim honderd ogen kijken mij verschrikt aan en vragen zich af: wat heeft deze niet meer zo jong ogende man op zijn kerfstok? Ik trek mijn schouders op en hef mijn handen verontschuldigend omhoog: geen flauw idee.

Overleg met hoofdcommissaris

Bij de ingang van de zaal staan nog vijf politieagenten mij op te wachten. Later hoor ik dat er in totaal acht politieagenten voor dit incident zijn uitgerukt. Ook krijg ik achteraf te horen van het vriendelijke personeel dat er ter plekke, voordat er tot actie is overgegaan, eerst overleg is geweest met de hoofdcommissaris. Zoals u misschien inmiddels begrijpt, de politie neemt dit soort meldingen bloedserieus. Terecht overigens. Maar de schrik bij mij en in de zaal is er niet minder om.
Er moet iets vreselijks zijn gebeurd met mijn kinderen. Of met mijn vrouw. - Rob Vlastuin
Sinds de inval van de politie zijn er op dat moment niet meer dan twintig, hooguit dertig seconden verstreken. Waar ik eerst nog dacht dat de verdachte naast mij zit, ik vervolgens de verdachte ben, ben ik in het stadium: er moet iets vreselijks zijn gebeurd met mijn kinderen. Of met mijn vrouw.

'Mijn hart zit in mijn keel'

Hoewel de agenten mij heel beleefd en rustig proberen duidelijk te maken dat ik me geen zorgen hoef te maken, heeft dit het tegenovergestelde effect. Ook als ze zeggen dat er niets aan de hand is met mijn vrouw en kinderen, wil dat niet meteen tot mij doordringen. Mijn hart zit in mijn keel: ka-boem, ka-boem, ka-boem.
Gelukkig herkent iemand van het personeel mij meteen. Verbazing wederzijds. Wat is hier toch aan de hand? Het kwartje valt als één van de agenten mij vraagt of ik op mijn mobiel naar wapens heb gekeken. Zij hadden een melding gekregen van een verdacht persoon en dachten blijkbaar aan een mogelijke terreuraanslag. (Ik kan me niet meer herinneren of dit ook zo gezegd is, maar zo komt het op mij over.)
Rob bekijkt het bericht over de wapenhandel op zijn mobiele telefoon
Rob bekijkt het bericht over de wapenhandel op zijn mobiele telefoon © Omroep West

Opluchting, verbazing, boosheid

In een fractie van een seconde gaan er meerdere emoties en gedachten door mij heen. Opluchting, want er is niks met mijn gezin. Verbazing, hoe kom je er bij om te denken dat ik een aanslag wil plegen en een terrorist ben? Boosheid, want welke idioot heeft het in zijn hoofd gehaald om hiervoor de politie in te schakelen?
Welke idioot heeft het in zijn hoofd gehaald om hiervoor de politie in te schakelen? - Rob Vlastuin
De hele situatie is in een fractie van een paar seconden opgehelderd als ik uitleg dat ik zelf verslaggever ben en het nieuws van Omroep West aan het checken was op mijn mobiele telefoon. Nadat politie en personeel excuses hebben aangeboden mag ik terug de zaal in en kan de voorstelling worden vervolgd, uiteraard niet nadat de rest van de zaal ook is gerust gesteld.

Bijkomen van de schrik

Door de emoties heb ik daar nog wel eerst mijn woede geuit over degene die dit had gedaan. Pas achteraf realiseer ik me dat de twee boosdoeners dan al lang het pand hebben verlaten. Op dat moment is de sfeer dermate verstoord dat sommigen zich nog wel hardop afvragen of ze nog wel verder willen kijken? Zelf blijf ik zitten, maar de rest van de film gaat voor een belangrijk deel aan mij voorbij omdat ik nog steeds bij moet komen van de schrik.
Na afloop van de overigens prachtige film (The Marriage Story, met glansrollen van Scarlett Johansson, Adam Driver, Laura Dern en Alan Alda) word ik opgevangen door het personeel. Onder het genot van een kop koffie (eigenlijk was ik wel toe aan iets sterkers, maar ik weersta de verleiding) praten we nog even na en hoor ik hun kant van het verhaal.

Signalement: 'getinte' man

Want ook in de bioscoop zorgde de aanwezigheid van de politie voor de nodige opschudding. Meest verbazingwekkende wat ik vervolgens te horen krijg, is toch wel het signalement dat samenging met de melding: het zou gaan om een 'getinte' man. Voor wie mij niet kent: ik ben een Hollandse kaaskop. Is dit nou hoe het is om niet wit te zijn in Nederland?

Reactie politie

Navraag bij de politie leert dat het in de melding ging om een 50-jarige man, bezweet, kort haar en licht getint. Hij zou zich verdacht gedragen en was op zijn mobiele telefoon aan het kijken naar foto's met vuurwapens. Dit was volgens een politiewoordvoerder voldoende aanleiding om over te gaan tot actie: 'In deze tijd nemen we dit soort meldingen zeer serieus. Een paar dagen daarvoor had je het steekincident in de Grote Marktstraat. En eerder die dag was er ook de terroristische aanslag in Londen, waarbij twee doden vielen.'
Precieze aantallen heeft de politie niet, maar dit soort meldingen krijgt de politie regelmatig binnen en worden altijd serieus genomen. In de meeste gevallen blijkt er dan overigens niets aan de hand. Hoewel dit veel menskracht en tijd vraagt van de politie, zijn ze toch blij dat burgers alert zijn en een beroep doen op het korps: 'We hebben liever dat we te vaak en tevergeefs uit rukken, dan dat er iets ernstigs gebeurt.'

Alerter en voorzichtiger

In een tijd dat iedereen waakt voor een mogelijke aanslag zijn burgers niet alleen alerter, maar volgens de politiewoordvoerder ook voorzichtiger: 'Als iemand vroeger bijvoorbeeld een tas bij de ambassade vond, dan pakte de vinder de tas op en bracht het naar het politiebureau. Tegenwoordig wordt de politie meteen ingeschakeld, het gebied ontruimd en afgezet en - indien nodig - de explosieven opruimingsdienst ingeschakeld.'
Gezien de inzet van 'gewone' politieagenten tijdens het incident met onze verslaggever heeft de politie hoogstwaarschijnlijk geen rekening gehouden met een mogelijke terreuraanslag. De politiewoordvoerder verwijst wel naar het incident in een Groningse bioscoop eind oktober, waarbij twee schoonmakers het slachtoffer werden van een vermoedelijk verwarde man.

Preventief

Misschien geen goed voorbeeld, want in Groningen ging het vreselijk mis. Maar door de politie tijdig in te schakelen, kan in soortgelijke situaties ernstige misdrijven wel worden voorkomen: 'Dat werkt preventief. De politie kan er dan bovendien voor zorgen dat deze mensen de hulp krijgen, die ze nodig hebben.' Het signalement dat de verdachte persoon 'licht getint' was, is volgens de politie niet van invloed op het inschatten van het risico. Omdat we dat niet meteen willen geloven, vragen we het nog een keer. Maar de politiewoordvoerder ontkent stellig: 'Nee, huidskleur speelt daarbij geen rol'.
Dat de politie-inzet bij dit soort incidenten, hoe zorgvuldig ook, een enorme impact kan hebben op de vaak onschuldige personen is het korps zich bewust. Toch oordeelt de politiewoordvoerder in dit geval dat er juist en correct is gehandeld. Ook hier geldt het credo dat ze liever voor niets uitrukken, dan dat ze helemaal niet worden opgetrommeld en er mogelijk slachtoffers vallen.