Van de hoofdredactie: Een week vol dilemma's rond vreugdevuren, Duindorp en een belaagde Sinterklaas

Vreugdevuur op Scheveningen
Vreugdevuur op Scheveningen © Ernst de Heer
DEN HAAG - In de Haagse wijk Duindorp is het onrustig sinds bekend werd dat het vreugdevuur met oudjaar niet kan doorgaan. Hoofdredacteur Henk Ruijl licht toe welke keuzes Omroep West de afgelopen week heeft gemaakt en hoe de regionale omroep al dan niet verslag kan doen.
Wie had zich dat een jaar geleden kunnen voorstellen? Dat dit jaar, terwijl de goedheiligman nog zijn finaleronde moet rijden, de bouwgroepen van Duindorp en Scheveningen hun laatste sprankje hoop op de vreugdevuren zien vervliegen?
Die hoge kolommen van houten pallets gaan er komend Oud en Nieuw niet komen – zo beslist het Haagse stadsbestuur afgelopen dinsdag – en rondom dat besluit is het onrustig in Den Haag. Voor Omroep West wordt het daardoor de week van de dilemma's en de week van: kunnen we ons werk wel doen?

Sinterklaas belaagd

Om met dat eerste thema te beginnen: het is vrijdagochtend wanneer op verschillende plekken op de redactie een filmpje in de digitale brievenbus belandt. Van een Sint en Pieten die in Laak worden belaagd. Nog voor publicatie zijn er inwoners die zich roeren met de tekst: 'Discriminatie, mooi thema voor West.' Het geeft direct aan hoe elke ontwikkeling rond Sinterklaas, rond vreugdevuren door partijen wordt gelabeld. Als redactie beslissen we dat dit filmpje een podium verdient. Je kunt kennelijk in Den Haag als Sinterklaas niet op straat rondlopen zonder belaagd te worden.
Hoewel wij als omroep ons voorstaan op constructieve journalistiek, die zowel is gericht op het blootleggen van problemen als het signaleren van oplossingen, komt dit filmpje ook via ons naar buiten. Bepaald niet oplossend, eerder tegenstellingen vergrotend. Maar ook binnen je constructief opstellen blijven journalistieke waarden als je kritisch opstellen en controleren wat er gebeurt onverminderd van belang. Daarom ook gaat er aan de publicatie een uitvoerig proces vooraf van checken van de feiten. Was het filmpje van donderdagavond? Gebeurde het inderdaad in Den Haag? Is er aangifte gedaan? Zodra deze en andere feiten zijn geverifieerd publiceren we.

'Het gaat los' in Haagse wijken

Het is niet de eerste keer dat de redactie het journalistieke debat zoekt. Op woensdagavond – de politie heeft dan al enkele dagen in Duindorp fors moeten optreden – 'gaat het los' in andere Haagse wijken. In de stadsdelen Scheveningen, Escamp en Loosduinen is het onrustig en gaan tientallen mensen de straat op. Vijf tieners worden aangehouden, ze worden verdacht van onder meer belediging van agenten, het in bezit hebben van illegaal vuurwerk en brandstichting.
Omroep West doet daar, heel bewust, pas tegen middernacht verslag van. Een van de afwegingen: we willen niet opruiend zijn en olie op het vuur gooien. Die keus, als ook het (late) moment van publicatie, leiden tot een pittige evaluatie onderling, de volgende dag.

Te terughoudend of precies goed?

Volgens de ene collega zijn we te terughoudend, volgens de ander doen we het juist precies goed. Inwoners van de wijk, niet toevallig ook werkzaam voor Omroep West, vinden dat we eerder op de avond over de onrust hadden moeten berichten. 'We hadden gisteravond ME in de wijk, dat hebben we normaal nooit. En dat geeft onrust, dat moeten we gewoon melden. Daar is niets opruiends aan.'
Twee ervaren verslaggevers waren ter plaatse en volgens hen 'was er niet zo gek veel aan de hand'. We komen er niet helemaal uit wat nu het juiste is om te doen, dus het journalistieke oordeel luidt om elk incident weer opnieuw te beoordelen en de afweging te maken. We vinden elkaar wel in de constatering dat het over de hele linie 'smeult in Den Haag'. Dat laten ook de cijfers zien die we later op donderdag publiceren – veelzeggende feiten op een rij.

Collega's voelen zich onveilig

We willen de omroep zijn die drie dingen het belangrijkste vindt: de feiten, de feiten en de feiten. Daar zijn we op aanspreekbaar. Uitzoeken hoe het zit, in plaats van allereerst naar een mening te vragen. Soms wijken we daar heel bewust van af, zoals wanneer we besluiten om buurtbewoners uit Duindorp aan het woord te laten, nadat het afgelopen maandag voor de derde avond op rij onrustig is geweest in de wijk. Juist dan willen we laten zien wat de branden, het gooien van vuurwerk en de vernielingen met de buurtgenoten doen.
Om feiten te achterhalen, moeten we wel ons werk kunnen doen. Dat is dezer dagen in sommige situaties zonder de bescherming van de politie niet te doen. Collega's voelen zich onveilig. En dat is ernstig. Het is ook die politie zelf die ons waarschuwt. 'Laat weten wanneer jullie Duindorp in gaan, better safe dan sorry', zo luidt de boodschap. Andere mediaorganisaties beslissen beveiligers mee te nemen – Omroep West doet het vooralsnog met extra afspraken die we maken met de politie. Het kan niet voorkomen dat een cameraman en verslaggever op vrijdag 29 november worden uitgescholden, bedreigd en bekogeld met eieren in Duindorp.

We blijven ons werk doen

We doen aangifte en melden het bij Persveilig.nl. Dit is een gezamenlijk initiatief van vakbond NVJ, het Genootschap van Hoofdredacteuren, de politie en het Openbaar Ministerie en heeft onder meer tot doel de positie van journalisten te versterken tegen geweld en agressie op straat. Komende maandag spreken mediapartijen met waarnemend burgemeester Remkes van Den Haag over de actuele situatie in de stad. Het geeft aan in welk buitengewoon klimaat we zijn beland. En dan moet de jaarwisseling nog komen.
Een ding is zeker: wij blijven ons werk doen. Opdat we feiten kunnen melden en journalistiek bedrijven die is gericht op herstel en oplossingen. De oproep is aan alle partijen om dat toe te staan.
Henk Ruijl
Hoofdredacteur Henk Ruijl bespreekt in deze rubriek actuele onderwerpen uit het nieuws van Omroep West. Hoe kwam een onderwerp tot stand? Welke keuzes zijn er gemaakt en waarom? Wat ging goed en wat kon beter?
Heb je vragen naar aanleiding van de berichtgeving van Omroep West? Een vraag, kritiek of een compliment? Neem dan contact op via henk.ruijl@omroepwest.nl