Westland weer in verzet tegen komst islamitische basisschool: 'Laten de minister de les niet lezen'

Peter Duijsens speelt de rol van Asterix. Zijn voorraad toverdrank die hem en zijn dorpsgenoten onoverwinnelijk maakt is nog lang niet uitgeput. De fractievoorzitter, van de grootste lokale partij Westland Verstandig (WV), leidt het verzet tegen de komst van de school. Hij formuleert de moties en stelt het beroepsschrift voor de Raad van State op. Het is de volgende stap in een kwestie die al bijna vier jaar loopt.

Het begint allemaal in februari 2016 wanneer Yunus Emre, een Haags islamitisch schoolbestuur, het verzoek doet om in het Westland een basisschool te stichten. Yunus Emre heeft in Den Haag al drie scholen die uit hun voegen barsten, mede door aanmeldingen vanuit de randgemeenten.

Het vijandige politiek klimaat zorgt ervoor dat moslims bij elkaar kruipen. 'Dat is nog niet veranderd', zegt directeur van Yunus Emre, Abdelkader Maas, tegen Omroep West. 'Maar ook zie je dat ouders, naarmate ze langer in Nederland zijn, meer eisen stellen aan het onderwijs.'

Ook uit het Westland krijgt de school in Den Haag al jaren veel aanmeldingen, onder meer een toenmalige Westlandse wethouder meldt zijn kinderen aan. Helaas voor hen komen zij op de lange wachtlijst. Yunus Emre telt en komt tot een conclusie. Een eigen vestiging in Westland is levensvatbaar.

Ongeveer 110 gezinnen geven aan wel interesse te hebben in een plekje in het Westland, en dat is goed voor 250 tot 300 kinderen. De school zou in het schooljaar 2017-2018 open moeten gaan. De gemeente Westland geeft in mei 2016 groen licht.

In juli 2016 ziet een krappe meerderheid van de gemeenteraad geen bezwaren tegen de komst van een islamitische school in het Westland. Wel is er felle tegenstand van onder meer LPF Westland en WV. 'Afzondering van islamitische leerlingen is niet gewenst', zegt WV-fractieleider Peter Duijsens bij herhaling. 'Het belet integratie en was tot nog toe ook niet nodig, omdat de bestaande scholen genoeg aandacht geven aan het islamitische geloof voor degenen die daar belangstelling voor hebben.'

Maar dan staat staatssecretaris Sander Dekker (VVD, Onderwijs) op. De oud-wethouder van Den Haag haalt in december 2018 een streep door de plannen. Hij vindt dat de school het aantal leerlingen te hoog inschat. Een nieuwe school moet binnen vijf jaar minimaal 257 leerlingen hebben. De aantallen die Yunus Emre noemt acht Dekker 'onvoldoende bewezen', aldus zijn brief aan de gemeenteraad.

De school gaat in beroep bij de Raad van State, de hoogste bestuursrechter. Abdelsadek Maas laat aan mediapartner WOS weten dat er nog hoop is. 'Het stichten van een islamitische school aan de Berensteinlaan in Den Haag heeft twaalf jaar geduurd, wij hebben geduld.'

De Raad van State buigt zich ruim een jaar later over de zaak, in januari 2018. Tijdens de behandeling blijkt dat de afwijzing door het ministerie vooral draait om de voorbeeldgemeente die door het schoolbestuur is opgevoerd.

Omdat het in Westland om de eerste islamitische school gaat, moet Yunus Emre een vergelijkbare gemeente zoeken waar al zo'n school is. Dat wordt Maastricht. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen (OCW) vindt Maastricht echter geen goede vergelijking.

In de Limburgse hoofdstad wonen veel meer moslims dan in Westland, stelt OCW. Maar volgens Yunus Emre gaat het niet om de totale moslimbevolking van een stad maar om het aandeel schoolkinderen daarin. Dat aantal wijkt in Westland niet af van Maastricht.

In februari 2018 doet de Raad van State uitspraak. Het ministerie wordt teruggefloten. De opvolger van Dekker, minister Slob, die nu de baas is van het primair onderwijs, moet opnieuw een besluit nemen.

De Raad van State vindt dat OCW alsnog moet onderzoeken of de vergelijking met Maastricht wel opgaat. Daarna moet de minister besluiten of de islamitische school in Westland kan komen. Dat gebeurt in mei 2018: Slob zegt nee.

In Westland is inmiddels na de gemeenteraadsverkiezingen een nieuw college aangetreden. CDA Westland, LPF Westland, VVD Westland en ChristenUnie-SGP Westland sluiten het Westlands Akkoord voor de bestuursperiode 2018-2022. Het nieuwe gemeentebestuur zegt daarin: 'Nieuwe scholen in Westland zullen altijd brede scholen zijn.'

In juni 2018 schrijven burgemeester en wethouders de islamitische basisschool af. Zij stellen de gemeenteraad voor om de aanvraag om een islamitische school op te richten in het Westland niet goed te keuren. De belangstelling voor islamitisch onderwijs in het Westland is onvoldoende bewezen, zegt het gemeentebestuur.

Maar de initiatiefnemers geven niet op. In maart 2019 komt de zaak opnieuw voor de Raad van State. Scholenstichting Yunus Emre gaat in beroep tegen de beslissing van minister Slob. Opnieuw gaat de discussie over het gebruik van voorbeeld Maastricht.

In april 2019 fluit de Raad van State de minister opnieuw terug. Maar nu is de Raad stelliger: de genoemde aantallen leerlingen zijn aannemelijk, het voorbeeld van Maastricht deugt. De nieuwe islamitische basisschool moet er komen, sterker nog, de minister is volgens de wet verplicht om de school te bekostigen.

Minister Slob gaat overstag en geeft de gemeente opdracht de islamitische school op te nemen in het scholenplan. Daarmee is de school verzekerd van een gebouw. Normaal gesproken is dat een hamerstuk in de gemeenteraad.

De burgemeester waarschuwt nog dat de Raad van State de gemeente bij weigering een dwangsom kan opleggen, maar de raad zwicht niet. Sterker nog, coalitiepartij LPF helpt de oppositie (Westland Verstandig en GemeenteBelang Westland) aan een meerderheid. Tegen de wet, tegen de minister, tegen de Raad van State in besluit de raad in juli om die opdracht van de minister niet op te volgen.

De minister vindt dat dit optreden van de raad niet kan. 'Dit raakt aan de grondslagen van de rechtsstaat', vindt Slob. Hij dreigt de gemeenteraad opzij te schuiven als die niet alsnog akkoord gaat. De minister geeft dan zelf toestemming.

Maar de raad is niet onder de indruk. 'Ik laat me never nooit de les lezen', zegt Remmert Keizer van GemeenteBelang Westland, mede namens de twee andere lokale partijen. De raad weigert, de minister zet zijn besluit door en de gemeenteraad gaat er tegen in beroep bij de Raad van State. Een unieke gebeurtenis: voor de eerste keer in de geschiedenis overstemt een minister een gemeenteraad. Hij verwijt de raad 'taakverwaarlozing'. Voor het eerst gaat een raad daartegenin.

De zes 'landelijke' politieke partijen in Westland hameren steeds op de vrijheid van onderwijs en vinden dat de drie 'lokale' partijen in de gemeenteraad buiten hun boekje zijn gegaan. De Westlandse fracties van de landelijke partijen CDA, VVD, D66, PvdA, GroenLinks en ChristenUnie/SGP schrijven een brief aan de minister, waarin ze afstand nemen van het meerderheidsbesluit.

Westland Verstandig-fractieleider Duijsens, zelf advocaat, denkt dat hij namens de meerderheid van de gemeenteraad zijn gelijk kan halen bij de Raad van State. Zijn belangrijkste punt: de zogeheten unieke taakverwaarlozing van de gemeenteraad. Volgens Duijsens kun je je, omdat er geen vergelijkingsmateriaal is, afvragen of de raad zijn taak wel verwaarloosd heeft.

Maandag buigt de Raad van State zich daar opnieuw over. Een uitspraak wordt eind januari, begin februari verwacht.

Wanneer Westland dan alsnog de school moet toelaten en betalen, steekt een financieel probleem de kop op: de drie lokale partijen hebben ook de twee ton reservering uit de begroting geschrapt. Als toezichthouder kan de provincie dat geld alsnog loswrikken.

Maar volgens Yunus Emre-directeur Abdelkader Maas is vooral die lange procedure weggegooid geld, belastinggeld nog wel. 'Het heeft de school al duizenden euro’s gekost', zegt Maas. 'En ik weet niet wat de minister voor de landsadvocaat betaalt en wat de gemeente betaalt voor zijn twéé advocaten.'

Terwijl het allemaal voor niets zal blijken te zijn, denkt Maas: 'Die school komt er.' Maar voorlopig is niet duidelijk hoeveel toverdrank 'Asterix' Duijsers nog in zijn achterzak heeft voordat hij toe is aan die gifbeker.