VVD eist in Kamerdebat opheldering na nieuws over steekincident Grote Marktstraat

Ook Jeroen van Wijngaarden van de VVD dringt aan op duidelijkheid. 'Deze man had mishandeling na mishandeling op z'n geweten en tegen dat soort mensen moet de samenleving beschermd worden. Als er twijfel is over het risico dat zij vormen voor de samenleving, moet je hen niet zomaar vrij laten rondlopen.'

De politici reageren op het nieuws over Luis P.. De man die verantwoordelijk wordt gehouden voor de steekpartij op de Grote Marktstraat in Den Haag, blijkt een bekende van de politie en GGZ-instelling Parnassia. Uit informatie die Omroep West in handen heeft, komt naar voren dat de man als gevaarlijk te boek stond en nog maar pas uit de Parnassia-vestiging aan de Mangostraat was ontslagen.

'Ik ben eigenlijk helemaal sprakeloos, want we spreken over iemand van wie de psychiater in maart nog zegt: waarschijnlijk verstandig om hem nog een jaar in een gesloten instelling te houden. En na dik een half jaar wordt hij onder een heel licht regime geplaatst, zonder adequate begeleiding. Dus ja… ik moet hier wat zeggen maar ik ben eigenlijk sprakeloos', aldus Van den Berg.

Toch is dit het beleid dat in gang is gezet door toenmalig VVD-minister Edith Schippers. In 2012 is landelijk afgesproken dat de GGZ-zorg een eind moet maken aan jaarlijks stijgende kosten. Instellingen moeten patiënten met psychische problemen een zo gewoon mogelijk leven te laten leiden.

Patiënten worden tot dan toe soms nodeloos lang behandeld zonder uitzicht op verbetering, is de overtuiging. Het idee is dat als patiënten dichter bij huis worden behandeld in plaats van in een instelling, de zorg meer effect heeft en zo lange en kostbare behandelingen tot het verleden behoren.

Dit betekent in de praktijk dat niet alleen relatief dure hoofdbehandelaren zoals psychiaters de cliënten zien, maar dat artsen moeten sturen op het behandelen buiten de instelling, waar voornamelijk goedkopere psychiatrisch verpleegkundigen het werk overnemen.

De sector moet uiterlijk in 2020 een derde van de beschikbare plekken wegbezuinigen. Concreet houdt dit in dat ten opzichte van 2008 het aantal bedden van 19.000 naar 15.000 is teruggebracht in 2017, blijkt uit cijfers van het Trimbos Instituut. Duizenden cliënten zijn dus aangewezen op hulp elders.

Volgens de Kamerleden is het zaak dat die maatschappelijke opvang verbetert. 'Nederland had voor de bezuinigingen in verhouding met andere landen heel veel mensen in gesloten instellingen, dus dat er meer ambulante zorg is gekomen vind ik prima', zegt CDA'er Van den Berg. 'Maar er moet wel gekeken worden in welke gevallen dat kan en waar niet.'

Ook volgens Van Wijngaarden (VVD) ligt het probleem niet bij de eerdere bezuinigingen. 'Het ligt niet alleen aan geld, het heeft ook te maken met de mindset van mensen', zegt hij. 'Hoe zwaar weeg je nou dit risico, denk je daar niet te lichtzinnig over omdat soms ook wordt vergeten wat mensen daarvoor allemaal al hebben uitgespookt.'

'Deze man had zowel in Nederland als Frankrijk een hele keten van mishandelingen op z'n geweten. Als je dat allemaal bij elkaar optelt, is deze man gewoon te gevaarlijk om zomaar weer rond te laten lopen. En al helemaal om geen actie te ondernemen als hij zich niet meldt bij het politiebureau.'

SP-kamerlid Maarten Hijink ziet de bezuinigingen wel als belangrijke oorzaak voor deze en andere misdrijven waarbij psychiatrisch patiënten betrokken zijn. 'Een derde van de plekken in de GGZ is geschrapt en mensen zouden thuis betere zorg krijgen. Dit blijkt dus niet te gebeuren', aldus Hijink. Hij pleit er voor extra plekken in de GGZ-zorg te creëren, zodat mensen zoals Luis P. de opvang krijgen die ze nodig hebben.

'Sowieso wil ik dat de inspectie (Gezondheidszorg, red.) onderzoek gaat doen. Want wij moeten nu gewoon weten hoe het zit, wat er binnen de GGZ is misgegaan', zegt Hijink. 'Dit moet in de toekomst voorkomen worden en daarvoor moeten we weten hoe het precies is gegaan en waar de fouten zijn gemaakt.'