De bromtoon is overal: wie hem hoort, komt er niet meer vanaf
REGIO - In bijna alle gemeenten in onze regio hebben mensen last van laagfrequent geluid. Uit een enquête in samenwerking met de NOS blijkt dat in 22 van de 28 gemeenten mensen de zogenoemde bromtoon horen en dat als vervelend ervaren. Een oplossing lijkt nog ver weg.
Slapeloze nachten, concentratieverlies en relatieproblemen. De inwoners van onze regio die afgelopen september reageren op onze enquête kampen met verschillende, maar soms ingrijpende gevolgen van 'de bromtoon'. Meer dan tweehonderd mensen gaven inzage in wat ze ervaren, hoe vaak het laagfrequent geluid hoorbaar is en wat dat voor hen betekent.
Een geluid van een bouwplaats dacht ik - Een Haagse reactie
'Ik heb last van bonken, dag en nacht. Alsof mijn lichaam en vooral onderbenen onder stroom staan', schrijft een 66-jarige regiogenoot aan ons. Het zit hem of haar niet tussen de oren zo blijkt. 'Mijn kleindochter van 11-jaar oud voelt het bonken ook en het wat zij noemt 'kriebelen' aan haar voeten.'
Hier horen inwoners een bromtoon
Alle mensen die onze vragenlijst invullen zijn er zeker van dat het geluid niet in hun hoofd zit, maar van buitenaf komt. Zo schrijft een Hagenaar: 'Eerst dacht ik dat het geluid van een bouwplaats kwam. Maar die is niet altijd actief.' Volgens een 48-jarige inwoner van Katwijk is het 'alsof er buiten iets draait wat brommend geluid geeft. Met name wanneer ik in bed lig en er verder geen andere geluiden zijn.'
Laagfrequent geluid is geluid dat veel lager is dan wat je doorgaans hoort, zoals van de wind, een passerende auto of pratende mensen. Geluid bereikt onze oren via geluidsgolven en drukken we uit in Hertz (Hz). Gewoon geluid zit tussen de 400 en 2500 Hz, terwijl bromtonen pas onder de 125 Hz worden gemeten. Het RIVM schat dat landelijk circa 8 procent van de volwassenen enige hinder ondervindt en ruim 2 procent ernstig gehinderd wordt. Dat zijn zo'n 280.000 personen.
Volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) kan de oorzaak dichtbij huis, maar ook veraf gezocht worden: denk aan warmtepompen, ventilatiesystemen, of verkeerd gemonteerde CV-ketels. Maar ook snelwegen, windmolens of de industrie produceren laagfrequent geluid.
Maak kennis met de bromtoon
Bromtonen, wat zijn dat precies?
Uit Den Haag komen de meeste meldingen: 75 inwoners van de stad vulden de enquête in. De meeste van hen (10 melders) wonen in Loosduinen en Waldeck. Ook in de wijk Wateringse Veld (9 melders) horen mensen laagfrequent geluid. Uit de enquête blijkt dat inwoners van 41 van de 61 postcodegebieden in de stad last hebben van de bromtoon.
De Haagse postcodegebieden waaruit de meeste meldingen komen
Het heeft me mijn werk en mijn relatie gekost - Georgette Polderman uit Den Haag
De gevolgen van de bromtoon zijn divers. De 63-jarige Georgette Polderman uit Den Haag schrijft: 'Met de toon kan ik nog wel leven, maar wat de trilling doet met mijn lichaam is extreem ontwrichtend in mijn leven. Het heeft me mijn werk, mijn relatie en erg veel geld gekost. En er is vrijwel geen ondersteuning of kennis op dit gebied.'
De 41-jarige Frans van Dam slaapt er voornamelijk slecht door. 'Het belet mij een goede nachtrust te hebben', aldus de Hagenaar. Hij heeft geen idee waar het geluid vandaan komt.
Volgens klinisch audioloog Jan de Laat van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) is het voor mensen die een bromtoon horen belangrijk om te weten waar het vandaan komt:
'Wie last heeft van een bromtoon, moet weten waar het geluid vandaan komt'
Gemeenten of omgevingsdiensten reageren verschillend op klachten van inwoners. In veel gevallen wordt er wel een melding gedaan, maar is de actie van de betrokken instantie niet afdoende schrijven regiogenoten in onze enquête. 'Ik moest aangeven wat de bron was en daar ik dat ook niet weet werd het dossier weer gesloten', schrijft Ellen van Dorssen uit Den Haag.
'Na de melding is iemand in de straat komen luisteren, overdag, toen ik er niet was, en die heeft niets kunnen vinden', blijkt uit het verhaal van Annet van Geest uit de gemeente Westland. Iemand uit Leiden schrijft: Het geluid zat onder de norm. Dus er is niets gebeurd. Ik had niet het gevoel serieus te worden genomen.'
Het RIVM onderzoekt op dit moment verschillende bronnen en klachten. Deskundigen als Jan de Laat pleiten voor nieuwe geluidsnormen om overlast in de toekomst te voorkomen.
